V1:Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır-Volume 1

Türker Akgün

Moderator
Katılım
4 Eki 2012
Mesajlar
13,558
Tepkime puanı
15,098
Yaş
44
Konum
Kocaeli
İlgi Alanı
Heli
Arkadaşlar,

Nacizane bu konuyla ilgili bu zamana kadar edindiğim tecrübeleri sizlerle paylaşmak istedim. Öncelikle kullacağım terimlerle ilgili bir özet yapmamda fayda var diye düşünüyorum. Bu konuda bir uzman olmamam sebebiyle doğrusunu bilen tüm üstadlardan doğru zannettiğim yanlışlar için şimdiden özür dilerim :)

Karburatör :
Esasen nitro veya glow motor diye tabir edilen model uçak ve helikopterlerde kullandığımız motorların tamamı alkol yakmaktadırlar. Pek çoğumuzun bildiği gibi benzinle çalışan model motorlarıda günümüzde oldukça yaygın bir hale gelmiştir. Bahsedeceğim tüm ayarlamalar nitro (glow) olarak tabir edilen yarı dizel yani ilk ateşleme sonrası yanma odasının sıcaklığı ile yanma sürecini sürdüren motorlarla ilgilidir. Bu motorlarda 2 zamanlı ve 4 zamanlı olarak ikiye ayrılırlar ama bu konuya burada değinmeyeceğim. Şunu söylememde fayda var ki motorun 2 veya 4 zamanlı olması karburatör ayarlarıyla ilgili bir değişikliğe sebep olmamaktadır. Karburatör basit olarak motorun yanma odasına giden yakıt ve hava karışımını ayarlayan parçadır. Motordan elde edilecek verim karburatör ayarlarını ne kadar başarılı yapıldığıyla birebir ilişkilidir.

Needle Valve :
Tüm karburatörlerde bulunan ayar iğnesidir. Döndürülerek motora giden yakıt miktarı kontrol edilebilir. Çalışma prensibi musluk prensibiyle aynıdır; saat yönüne çevrilerek yanma odasına giden yakıt debisi azaltılır, ters yönde çevrilmesi ile de arttırılır.

Mixture Control Screw:
Pek fazla modelciler tarafından ayarlanması sevilmeyen, hatta modelcilik camiasında hiç dokunulmaması gerekir diye efsaneler dolaşan bir ayar vidasıdır. Karburatör üzerinde bulunur ve küçük düz tornavida ile müdahale edilebilir. Esasen motordan sağlıklı verim elde edilebilmesi için son derece önemli bir ayar valfidir. Temel olarak amacı needle valve'i kullanarak ayarlanan motora maksimum gazda gidecek yakıt miktarının diğer yüzdesel açıklıklarda nasıl olacağının belirlenmesidir. Karburatör minimum gazdan maksimum gaza ulaşana kadar yanma odasına lineer (doğrusal) bir şekilde hava almaktadır oysa motorun maksimum performansa ulaşana kadarki geçisindeki yakıt ihtiyacı lineer (doğrusal) bir eğri değildir. Örnek olarak en iyi verimi elde edebilmek için karburatörün ihtiyaç duyduğu hava - yakıt karışımı %20 güç üretimi için başka, %70 için başka ve %100 için başkadır. Mixture valve screw, motorun en yüksek performansa ulaşana kadarki yolculuğundaki yakıt - hava karışımını optimize etmeye ve ideal eğriyi oluşturmaya yarayan bir ayar vanasıdır. Sonuç olarak bu yolculuk sanıldığı gibi lineer (doğrusal) değil eğimli (curve) bir yolculuktur. Bu sebeple mixture control screw motorumuzdan en iyi verimi alabilmemiz için en az needle valve kadar önemli bir ayar vanasıdır.

Motor Zengin:
Motorun yanma odasına giden yakıt - hava karışımında ideal olandan daha fazla yakıt olması durumudur. Zengin bir motorda yapılması gereken yanma odasına giden yakıtın azaltılmasıdır. Motorun zengin olması egzosttan çiğ (yanmamış yakıt) atılmasına, yüksek yakıt sarfiyatına, motorun fazla soğumasına ve motordan potansiyelinden daha az verim elde edilmesine sebep olacaktır. Özellikle düşük devirlerde yarı dizel olan motorlarımızın stop ederek durması ve kumandadan verilen gaz kontrollerinin motor tarafından zamanında karşılanamamasına sebep olacaktır.

Motor Fakir:
Motorun yanma odasına giden yakıt - hava karışımının ideal olandan daha az yakıt içermesi durumudur. Fakir motorda yapılması gereken yanma odasına giden yakıt miktarının arttırılmasıdır. Motorun fakir olması egzosttan gri - siyah renkli duman atılmasına, motorun çok fazla ısınmasına ve motorun karburatörün %100 açıklığında kısa süreli yüksek verim üretiyor gibi gözükmesine sebep olacaktır. Bu durum zamanla sıcaklığın git gide yükselmesi sonucunda tam tersi performans düşüşüne, hatta yapısal hasarlanmalara kadar varabilecek sıkıntılar yaşanmasına sebep olacaktır. Ayrıca motorumuz kumandadan verdiğimiz kontrolleri beklediğimiz gibi karşılanamayacak hatta çoğunlukla stop edecektir.

Not: Motorumuzun zengin olması elde etme potansiyelimiz olan gücü edemememiz ve motorumuzun stop etmesine sebep olacaktır. Oysa uzun süreli fakir kalmış bir motor ömründen kaybedecek ve hatta yapısal olarak hasarlanacaktır. Bu sebeple motorlarımızı ayarlarken en ideal olan zenginden fakire doğru gitmemizdir.

Burada bugünki yazımı sonlandıracak ve bir sonraki yazımı (Volume2) buradan yine siz arkadaşlarımla paylaşacağım. Volume 2'de sahada karburatör ayarı nasıl yapılır elimden geldiğince onu paylaşmaya çalışacağım.

Umarım azda olsa yeni başlayan arkadaşlarımız için faydalı bir yazı olmuştur.

Görüşmek dileğiyle...

V2:Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır-Volume 2
 
  • Beğen
Tepkiler: Ali Haydar GÖK
Ynt: Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır Volume 1

Turker tek kelime ile harika. Eline koluna saglik. Benim gibi nitro motorlar hakkinda bilgisi olmayan veya yeni baslayanlar icin super bir yazi olmus :D

Ozellikle Mixture Control Screw kismina bayildim. Volume-2 merakla bekliyorum. :)
 
Ynt: Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır Volume 1

Çok faydalı bilgiler bunlar. Eline koluna sağlık Türker kardeşim. Zaten yabancı forumlar da motor ayarlamanın bir sanat olduğu söyleniyor. Sanatçı kimliğimizde yok ama artık elimizden geldiğince yapıcaz. Yedi bitirdi bu yakıt-hava karışımı modelcileri.

Bu yazı benim için roman tadında oldu. Zevkle okudum. Zira motor ayarı tüm dünyada modelcileri en fazla zorlayan ve üzerinde onlarca şehir efsanesi üretilen bir konu.
 
Ynt: Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır Volume 1


Teşekkürler arkadaşlar güzel yorumlarınız için.

Sanat mıdır bilemiyorum ama sanki nitro motorda ayar bitmesi diye birşey yok , ben henüz bitirene rastlamadım ;D

Şahsen çareyi motorla uğraşmaktan keyif almakta buldum :)
 
Ynt: Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır Volume 1

Türker, eline kalemine sağlık, çok güzel bir yazı olmuş. İyi yapılmamış bir karbüratör ayarı uçakta kırıma kadar gidebiliyor. Tecrübe ile sabittir.

Bu kızdırma bujili alkol motorlarının (ben nitro demek istemiyorum, çünkü nitro içinde performans artırıcı bir katkı maddesi) karbüratör ayarı bitmez, tesbitin çok doğru. Çünkü hava sıcaklığı, havadaki nem oranı, denizden yükseklik, kullanılan buji, yakıtın içindeki nitro oranı, kullanılan pervane gibi etmenlerden çok etkilenirler. O nedenle de, "bir kez ayar yaptım, bir daha gerekmez" düşüncesi doğru değil. Bu yüzden her uçuş gününde iğne ayarına (needle valve) bir göz atmakta yarar var. Düşük devir vidası (mixture control screw) ise, bir kez ayarlandı mı pek fazla el sürmek gerekmez ama dokunulmazlığı da yok. Yalnız ayarlarken, farkına varmadan, motorun çalışabileceği hava yakıt karışım aralığının dışına çıktınmı, yandın, İnsanı kahreder! Üstelik bu motorlar pistir de, her yerini yağ eder insanın. Ama seviyoruz işte, ne yapalım! Ben de senin gibi keyif alıyorum.

İkinci bölümden sonra, 7-8 sene kadar önce yabancı bir dergiden bir yazı çevirmiştim, eğer bulabilirsem, bu başlık altına eklerim.
 
  • Beğen
Tepkiler: fatih cebir
Ynt: Nitro (Glow) Model Uçak Motorlarında Karburatör Ayarı Nasıl Yapılır Volume 1

omer' Alıntı:
Türker, eline kalemine sağlık, çok güzel bir yazı olmuş. İyi yapılmamış bir karbüratör ayarı uçakta kırıma kadar gidebiliyor. Tecrübe ile sabittir.

Bu kızdırma bujili alkol motorlarının (ben nitro demek istemiyorum, çünkü nitro içinde performans artırıcı bir katkı maddesi) karbüratör ayarı bitmez, tesbitin çok doğru. Çünkü hava sıcaklığı, havadaki nem oranı, denizden yükseklik, kullanılan buji, yakıtın içindeki nitro oranı, kullanılan pervane gibi etmenlerden çok etkilenirler. O nedenle de, "bir kez ayar yaptım, bir daha gerekmez" düşüncesi doğru değil. Bu yüzden her uçuş gününde iğne ayarına (needle valve) bir göz atmakta yarar var. Düşük devir vidası (mixture control screw) ise, bir kez ayarlandı mı pek fazla el sürmek gerekmez ama dokunulmazlığı da yok. Yalnız ayarlarken, farkına varmadan, motorun çalışabileceği hava yakıt karışım aralığının dışına çıktınmı, yandın, İnsanı kahreder! Üstelik bu motorlar pistir de, her yerini yağ eder insanın. Ama seviyoruz işte, ne yapalım! Ben de senin gibi keyif alıyorum.

İkinci bölümden sonra, 7-8 sene kadar önce yabancı bir dergiden bir yazı çevirmiştim, eğer bulabilirsem, bu başlık altına eklerim.

Ömer abi güzel yorumların için teşekkür ederim. Yazıya çokta güzel ve faydalı ilaveler yapmışsın, eline sağlık.
 
  • Beğen
Tepkiler: fatih cebir