Şarj Aleti ve Güç Kaynağı Seçimi

Şarj aleti ve uygun güç kaynağı seçimi çoğu zaman herkesin kafasını karıştıran bir sorudur. Bu konuda verilen marka ve modeller sadece örnek olması amacıyla verilmiştir.
Bu ekipmanlar elektrikli modellerinde Lipo pil kullanan arkadaşlar için demirbaştır. Aynen kumandada olduğu gibi modeller değişse bile sabit kalacak ekipmanlardır.
Öncelikle şarj aleti seçmeli daha sonra şarj aletine uygun , şarj aletini besleyebilecek ve tam performansını vermesini sağlayabilecek bir güç kaynağı seçmeliyiz.

1- Şarj Aleti Nasıl Seçilir:
Şarj aleti şarj edeceğimiz pillerin kaç hücreli olduğuna göre (voltajına göre) , kaç tane pili aynı anda şarj etmek istediğimize göre ve ne kadar zamanda şarj etmeyi istediğimize göre belirlenir.

Altın Formül:
Şarj aletlerinde mantığı anlamak için kullandığımız formül Amper x Volt = WATT

2- Şarj Aletlerinde Hangi Özellikleri Aramalıyız?
Şarj aletlerini incelerken watt değeri , kaç amperle şarj edebildiği ve bu amperi hangi voltajda verebildiğine bakılır. Bu konuda birçok pazarlama taktiği ve konuya yabancı olanların gözden kaçırabileceği püf noktaları vardır.
Örneğin bir şarj aletinin özellklerinde 1000 watt 50 amper yazıyor. Formülü hatırlayalım buradan bu gücü 20 volt da verebildiğini görebiliriz ancak daha yüksek voltajlarda (örneğin 6S pillerde 24 volt) bu amperi veremez , 1000/24 =41.6 amper verebilir. O yüzden değerleri en büyük olan , en iyisi demek değildir.

3- Pilleri Ne kadar Hızlı Şarj Etmeliyiz ?
Lipo pillerin uzun ömürlü olması için 1C değerinde şarj etmeliyiz. Yeni çıkan pillerde şarj hızının daha hızlı olduğunu görmekteyiz ancak burada genel olarak konuşutuğumuz için 1C standart oalrak kullanacağız. 1C nedir? C değeri pilin kapasitesine göre belirlenen şarj/deşerj hızını gösteren değerdir. 5000 mah değerindeki bir pilin 1C 'si 5000/1000 = 5 amperdir. 3000 mahlık pilin 1C değeri 3 amperdir. 2C değeri 6 amperdir. Modelin üzerindeki C değerleri deşarj değeridir . 40C olan 5000 mah bir pil 200 amper akım ile motoru besleyebilir. Konumuz şarj olduğu için deşarj C lerinden bahsetmiyoruz. Daha fazla detay için :

LIPO Piller ve Üzerindeki İfadelerin Anlamları

4- Alacağımız şarj aletinin teknik değerleri nasıl olmalıdır?
Öncelikle kullanacağımız pillerin voltajına göre şarj aleti seçmeliyiz. Ancak hobide ilerleyen arkadaşların zamanla daha büyük modellere geçmesi nedeniyle , bu modellerinde 6S piller kullanması nedeniyle yapılacak yatırımın bir kere ve bu seviyeye yönelik olması akıllıcadır. Daha sonra şarj aleti ve bağlı olarak güç kaynağını değiştirme derdinden kurtarır. 6S piller en yaygın kullanılan büyük pillerdir. Genel olarak bu hedefe yönelik yatırımlar yapılmalıdır.
6S pillerin dolu voltajı 24 volt civarı olduğu için şarj aletinin input voltaj değeri 24volt üzerinde olmalıdır.
Pilimizin kapasitesine göre 1C değeri bulunup akımı hesaplanır ve yukarıda yazan voltajda bu akımı verecek güçte bir şarj aleti seçilir. Genelde büyük modellrde 5000 mah piller kullanıldığını düşünürsek bu pilin 1C değeri 5 amperdir. 24 volt x 5 amper = 120 watt
Yani bir 6s 5000 mah pili 1C ile şarj etmek için 120 watt güç gereklidir. 6 tane aynı pili aynı anda 1C ile şarj etmek için 720 watt (6x 5 amper) 30 amper bir şarj aleti gereklidir. eğer 2C ile (10 amper ) ile yani yarı sürede şarj etmek istiyorsak 1440 watt ve (6x10 amper) 60 amper verebilen bir şarj aleti gereklidir. Olayın mantığı basitçe bu şekildedir.

Aşağıda örneği olan bir şarj aleti değerlerini beraber inceleyelim:
Turnigy Reaktor 300W 20A 6S Balance Charger
Specs:
Input voltage: 11~28V DC
Charge current: 0.1~20A
Discharge current: 0.1~20A
Maximum charge capacity: 300W
Maximum discharge capacity: 300W

Cihazın teknik verilerine göre cihaz 28 volt , 20 amper akım verebiliyor ve gücü 300 watt. 6S pilleri şarj edebiliyor. Şimdi altın formülümüzü kullanarak 28volt x 20 amper = 560 watt çıktığını görüyoruz , ancak bu cihaz 300 watt. Demekki 28 volt değerinde 20 amper veremez. 28 voltta 300/28= yaklaşık 10 amper akım verebilir. yani iki tane 6S 5000 mah pili 1C ile şarj edebilir gibi görünüyor. Yada 1 tane 6 S 5000 mah pili 2C ile şarj edebilir. Voltaj düştükçe yani pilin hücre sayısı azaldıkça aynı watt gücü ile daha fazla akım verebilir. Örneğin 300 watt güç 12 volt (3S) pillerde 300/12= 25 amper verebilir ancak modelin maksimum sınırı 20 amper olduğu için gücünü tam kullanamaz.

Özetle verilen değerleri yorumlarken bunları kontrol ederek cihazın verimli bir cihaz olup olmadığını anlayabiliriz.

İkinci örnek :
PowerLab 6 1000W Multi-Chemistry Workstation
Input voltage: 10-32VDC, reverse polarity protected
Input current: 1A to 40A, software limited
Output battery charge current: Adjustable range 10mA to 40A, limited by 40A input current*
Output battery discharge current: Internal discharge 10mA to 8A, 50W max Regenerative discharge 10mA to 40A, 1000W max**
Continuous max output power: 408W @ +12VDC input, 1000W @ +30VDC

Bu model hemen herkesin tercih ettiği powerlab 6. Görüldüğü gibi veriler daha detaylı verilmiş , mesela kaç voltta kaç watt güç üretebileceği gibi detaylara yer verilmiş. Maksimum amper 40 amper , maksimum voltaj 32 olarak verilmiş , ancak 100 watt gücü 30 voltta verebileceği de ayrıca belirtilmiş. 40 amper akım gücü ile 8 tane 5000 mah pili 1C ile şarj edeibliriz. 24x5amper x 8 pil = 960 watt , yada 4 tane aynı tür pili 2C ile , 2 tane pili 4C ile 1 tane pili 8C ile şarj edebilir. Şarj aletinin kapasitesinin %96 sını kullanabilmekteyiz.
Diğer hücre sayısındaki pilleri voltaj değerini değiştirerek kendinizde hesaplayabilirsiniz.

Tabi iki ürün arasında bayağı bir fiyat farkı var.

5- Hangi Güç Kaynağı:
Güç kaynağı seçtiğimiz şarj aletinin maksimum güç verebildiği giriş voltajını verebilmelidir. Yukarıdaki ikinci örnekte aynı şarj cihazının 12 volt giriş ile 408 watt 30volt girişle 1000 watt güç üretebildiğini görüyoruz.
Güç kaynağı watt değeri olarak şarj aletinin watt değerinden yüksek olmalıdır. Çünkü aktarım esnasında ısıya dönüşen bir güç oranı vardır. İki cihazında watt değeri aynı olduğunda şarj cihazını besleyen güç , maksimum kullanabileceği güçten daha az olacaktır.
Güç kaynakları en yüksek verimliliklerini %50 kapasitede gösteririler , kapasite %100'e yaklaştıkça verimlilikleri düşer. Yani kapasitesinin %50 sinde duvardan çektiği gücün %90 dan fazlasını aktarabilirken ,%100'lere yaklaşınca bu verimlilik %80 lere kadar düşebilir. Bu özellikle bilgisayar güç kaynaklarında 80+ bronze silver gold platinum gibi kategoriler oluşmasına sebep olmuştur. Özetle kullanılan malzeme kalitesi yükseldikçe verimlilik yükselir ve elektrik parasıda azalır.

Örneklemek gerekirse Cellpro powerlab 6 için ideal güç kaynağı 30V , 40 amper = 1200 watt bir güç kaynağıdır.

Karışık bir konu olan şarj aleti güç kaynağı seçimini basitçe özetlemeye çalıştım. Daha balanslama özellikleri , hızları gibi bir çok değinmediğimiz özellik bulunmaktadır. Merakı olanlar için nette bir çok yabancı detaylı kaynak mevcuttur. Bütün değerler kolay anlaşılması için yuvarlanmış ve basitleştirilmiştir. Direnç gibi faktörler ihmal edilmiştir.
Bu konuda benden daha fazla teknik bilgisi olan arkadaşlarımız mevcuttur , kendilerinden hatalı bir anlatım varsa düzeltmelerini rica ederim.

Örnek-2
Elimde bulunan 6'şar adet 3s 1800mah ile 4s 1500mah pilleri şarj edecek kapasitede güç kaynaği almak istiyorum. Kaçlık bir güç kaynağına ihityacım var.

Hesaplamamızı GÜÇ (P=V*I) yani WATT üzerinden yapıyoruz :

3s pil için 3*4.2=12,6*1.8A=22,68 Watt enerji lazım 1 pili 1C ile şarj için
4S pil için 4*4,2=16,8*1,5A=25,2 watt enerji bir pil için
o zaman siz 6 adet 4s pili şarj etmek için 25,2*6=151,2 watt enerjiye ihtiyacını var bunu da beslemek için ancak 200watt bir güç kaynağına ihtiyacını var
6 tane 3s için 22,6*6=135,6 watt enerji tabi güç kayıpları güçkaynağınında kullandığını ön görürsek 12*16,7=200 watt güç kaynağı ancak yeterli olur


Şu Hesap makinası da oldukça pratik ve kullanışlı



Daha önce yapılan aşağıdaki paylaşımı da bir göz atın :

Hangi Şarj Aleti ve Güç Kaynağını Almalıyım

Şarj Aleti ve Güç Kaynağı Seçimi:

Doğuş' Alıntı:

Konu kirliliği oluşturmamak adına buradan devam; yakın zamanda bir şar aleti almayı planlıyorum. Öncelikle müsriflik yapmamak adına şu hesabı doğrulatmam lazım. Düşündüğüm güç kaynağı eFuel 30A 18V'a kadar destekliyormuş. 18*30=540W yapar. %89 verimlilik dersek; 480W çıkış verir. Şimdi ben bu güç kaynağına neden PL8 alayım. Veya 1200W GT alayım. Hani zaten en çok alacağım çıkış 480W. Ki ileride 6S lipodan öte de gitmeyeceğim. 14S setuplar filan bu kur karşısında vızıltı gibi geliyor. 2 Adet 6S lipo 700 sınıfında bir takım eder. ben 480W karşısında 24V*5A*2C*2=480W yani 2 adet 6s 5000mah pili 2C ile basabileceğim bir güç kaynağı oluyor. Birde buna GT500 eklediğimizde. Hadi şu an için indirim var revoda GT800'ü GT500'den ucuza alıyoruz. GT800 + Efuel 30A bir kombo ile en fazla 2 adet 6s 5000 mah pili 2 c ile basabiliyorken efuel 30a PL8 ile de basabileceğim aynı değil mi? Sonuçta şarj cihazı güç kaynağından daha fazla güç alamaz. En ekstrem durumu göz önüne aldığımızda değer mi PL8 almaya. Çünkü eFuel 50A almaya değmeyecek kadar pahalı.

Genişletmek için tıkla ...

Hesabı biraz düzeltmek lazım

GT500'ün 500W olmasının nedeni max 20A giriş kabul etmesi. Yani 24v x 20A = 500W Buna 18v bir güç kaynağı bağlarsan 18v x 20A = 360W eder. GT800 ise 30A giriş kabul ediyor, yani kabaca 540W alabilirsin, bu durumda hesabın bir ölçüye kadar tutuyor. Ben 6s 5000 pilleri 1C'de sorunsuz şarj etmek için kabaca 150W olarak hesaplıyorum kafamda, 2 pil 2C için kabaca 600W eder, Gt800+efuel 30 kurtarır.

Benim tavsiyem ise her zaman 24v güç kaynağı kullanmak. Aliexpress'te 24v güç kaynaklarını daha uygun fiyata bulabilirsin Doğuş.

1C normalde 1 saat eder. Ama genelde pillerimizi %80 kullandığımız için yeniden dolma süresi de 60x0,8= 48 dk gibidir. 50dk diyelim. 2C ile basarsak 25dk gibi düşünebiliriz.

Şarj Aleti ve Güç Kaynağı Seçimi:

Örnek arttıkça netlik artar .

Şarj Aleti ve Güç Kaynağı Seçimi

Önemli olan bilerek almak Rasim , senin işini görecek olanı seçmişsin. Yazılarımızda amaç o iyi bu iyi demek değil , sadece bilinçli seçim yapabilmek. Bir nevi balık tutmayı öğretmek.

Şarj Aleti ve Güç Kaynağı Seçimi

PL6 en yüksek gücünü 30V çıkışı olan güç kaynakları ile veriyor. 12 volt ile de çalışır tabi.