Bir uçak nasıl uçar?

Doğuş Arısoy

Tecrübeli Uye
Katılım
6 Kas 2015
Mesajlar
1,178
Tepkime puanı
610
Konum
İzmir
İlgi Alanı
Heli
Öncelikle herkese merhaba, her ne kadar araştırsamda bu tarz bir konu bulamadım. Aerodinamik ile ilgili yazılar açıkçası uçağın havada kalması ile ilgili detay bilgiler veriyor olabilir ama ben açıkçası sonuca bakmanın daha doğru ve çözümcü olabileceğini düşünüyorum. Bir çaylak olarak uçak dediğim zaman aklıma havada sağa giden, sola giden, yükselen, alçalan bir cisim geliyor. Yükselme sırasında elavatör kullanıyoruz, belki biraz hızımızı yükseltip alçaltarakta yardımcı olabiliriz, ama konu dönüşe gelince aileron ve elavatör kullananlar var, ruder ve aileron kullananda. Ama ben bu hobide çaylakken doğru bir alışkanlık kazanmak için size soruyorum. Bu kontrol yüzeylerinin doğru kullanımı nasıl olmalı.

Mesela ben iniş sırasında uçağın yere olan paralelliğini aileronlarla piste göre konumunuda rudder ile ayarlıyorum. Tam gazı kesip elavatör ile paralel bir iniş yapmaya çalışıyorum.

Dönüşlerde rudder ile uçağın burnunu yönlendirdikten sonra aileronlarla ekseni eğiyorum ve gerekirse elavatörle irtifa kazandırıyorum.

Simülatörde 3 metrelik uçağıda flap kullanarak indirebiliyorum trainer modelinide indirebiliyorum. Ama doğru mu değil mi onu bilmiyorum. Benim amacım bir modeli uçurup sonra karaya kondurmak değil, seyirlik bir kalkış seyirlik bir iniş yapmak. Hayalim scale modeller olduğu içinde akrobasi merakımda yok açıkçası. Şu anda işi doğru öğrenmek istiyorum. Umarım düşüncelerimi doğru aktarabilmişimdir, kırımsız uçuşlar.



Sent from my iPhone using Tapatalk
 
Sümer Yamaner' Alıntı:
İngilizcen ne düzeyde?

lower intermediate sertifika almıştım abi bundan 4-5 yıl önce ama ondan beridir ne konuştum ne okudum. Ama bir kaynak filan varsa gerekirse elimde sözlükle yine okurum.


Sent from my iPhone using Tapatalk
 
Sümer Yamaner' Alıntı:
Bu konuda bildiğim en geniş kaynak:


Teşekkür ederim abi umarım anlayabilirsem inceleyeyim kaynağı. [emoji3]


Sent from my iPhone using Tapatalk
 
Bir uçak nasıl uçar?

Dönüş:
Dönülecek tarafa aileron ve rudder komutu birlikte verilir. Ne kadar rudder ekleneceği uçaktan uçağa değişir. Bizim uçaklarda bazen hiç rudder gerekmeyebilir.
Uçak bu komutları aldığında burun düşürür. Bu düşüş elevatörle kompanse edilir.
Dönüş boyunca artık rudder ve aileron nötr konumda kalabilir. Uçağın karakterine göre az bir aileron komutu vermek de gerekebilir.
İstenilen başa gelmeden önce uçak ters yöne aileron komutu ile düzeltilir. Bu esnada eğer hafif bir rudder de eklenirse daha güzel görünür.
Uçağın kanatları yere paralel hale gelirken başta eklenmiş olan elevatör desteği iptal edilir.

Bu anlattığım bu dönüş "koordine dönüş" olarak bilinir. Normal koşullarda yapılması gereken budur. Rudder eklenmezse slipping turn, sadece rudder ile skidding turn yapılır. Bunlar gösteri amaçlı yapılabilecek, normalde istenmeyen hareketlerdir.

Gelelim rudder konusuna.

Rudder uçağı döndürmek için kullanılmaz. Aileronla bir yana yatırırken dıştaki kanadın yükseltilmesi gerekir ya... Yani o kanat daha fazla kaldırma kuvveti üretir. Bu da indüklenen sürüklemeyi artırır. Yani o kanat geride kalmaya meyleder. Bir düşün. Sağa yatırıyorsun, sol kanat yükseliyor ama geri kalıyor. Yani uçağın burnu sola sapmaya meylediyor. Özellikle Piper gibi üstten kanatlı uçaklarda çok belirgindir bu. Buna "adverse aileron yaw" deriz. Yani ters aileron sapması. İşte rudder komutu bu ters sapmayı önlemeyi amaçlar. Uçağı döndürmeyi değil.
Bazı gerçek uçaklarda bu sistemde mekanik bir miks vardır. Bizde de istenirse miks yapılabilir.

Dönüşün temeli ve rudder kullanımı ile ilgili bir not da düşük hızdaki yaklaşım. Stall hızına yakınken, örneğin iniş yaklaşmasındayken, aileronlar etkinliklerini kaybederler. Daha da kötüsü, stall hızına çok yakınken bir aileron aşağı saptığında kanadın o bölgesinde hücum açısı birden çok artıp kanadın ucunu stall edebilir(tip stall). Tip stall ölümcül bir durum olabilir. Özellikle yere yakınken kurtarmak zordur. O nedenle düşük hızda istikametin rudder ile tutulması önerilir. Rudder zaten uçağı savurarak komut verilen tarafa yatış da sağlar. Ancak rudderin de riski, komut verilen taraftaki kanadı yavaşlatarak stall riskini artırmasıdır. Bu risk aileronun ani hücum açısı artırmasından daha düşük olduğu için son yaklaşmada istikamet rudder ile tutulur, yatış aileronla düzeltilir.
 
Bir uçak nasıl uçar?

Doğuş' Alıntı:
Teşekkür ederim abi umarım anlayabilirsem inceleyeyim kaynağı. [emoji3]


Sent from my iPhone using Tapatalk

Madem ki ölçekli model uçurmak istiyorsun, bunları iyice hatmetmelisin. Şuraya da bak:

 
Sümer Yamaner' Alıntı:
Madem ki ölçekli model uçurmak istiyorsun, bunları iyice hatmetmelisin. Şuraya da bak:


Teşekkür ederim abi. Elimden geleni yapacağım. :)


Sent from my iPhone using Tapatalk