[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Sumer Yamaner

Moderator
Katılım
17 Eyl 2013
Mesajlar
8,746
Tepkime puanı
23,120
Yaş
61
Konum
İstanbul
Web sitesi
www.sumeryamaner.com
İlgi Alanı
Uçak
C130 için son projemiz olan devir izleme sistemi ne yazık ki optik okuma ile ilgili sorunlara takıldı ve ilerleyemedi.Yazılımsal olarak sorun olmamasına rağmen devir okumaya henüz çözüm üretemedim.
Ama şimdi yeni bir sorun ve çözüm projesi ile karşınızdayım.
Hezarfen pisti yaklaşık 120 metre ve oldukça düzgün bir zemine sahip. Bu C130 ise oldukça hızlı son yaklaşma yapması gereken bir uçak. Az rüzgarlı havalarda pistin neredeyse tamamını kullanmak gerekiyor inişte. Yani ne lazım? Fren!

Uçağın ana dikmeleri her iki yanda çift. Ana tekerlekler her iki yanda ikişer tane arka arkaya konumlanmış olarak bulunuyorlar. Sağlam aluminyum plakalarak vidalanmış yaklaşık U şeklindeki 5 mm tel içeriyorlar. Piyasada farklı fren çözümleri var. Havalı olanları ben istemiyorum. Ekstra ağırlık getirecekler. Ayrıca var olan iniş takımı tellerine adaptasyonları güç. Mekanik sistemler var ama onları getirtmek hem para hem zaman istiyor. Elektriklilerin çifti yaklaşık 100 dolardan başlıyor. Aksa adapte edilmeleri de ayrı bir sorun.

O halde çözüm üretilmeli.

Çizimleri yarın gönderebileceğim (hastanedeki bilgisayarda kaldılar). Ama kabaca tekerleklerin üst kontürü şeklinde kesilmiş kalın bir ahşap parçasının tekerlere üstten bastırması esasına dayanıyor sistem (ahşabın tekerleklere sürtüneceği yüzeye plastik ya da aluminyum kaplamayı da düşünüyorum). İki tarafta birer servo kontrol edecek. Gerekli mekanik sistemi netleştirdim ve hafta sonu uygulayacağım.

Geriye başka bir sorun kalıyor. Kumandada kanal kalmadı! İki seçeneğim var. Birisi flapları servo reverser kullanarak çalıştırmak ve bir kanalı boşa çıkarmak. Ya da uygun bir mikrokontrolörlü devre yapmak. Tabii ki ikincisini tercih ediyorum.

Tasarladığım modül sağ ve sol olmak üzere iki servoyu kontrol ediyor. Alıcının elevatör kanalından Y kablo ile giriş alıyor. Üzerinde dört adet trim ayarı var. Bunlar her iki tarafta frenlerin OFF ve FULL oldukları konumları ayarlamak için. Özellikle lastikler aşındıkça ufak ayarlar yapılabilir. Ya da frenaj sırasında bir tarafa çekme varsa buradan düzeltilebilir.

Modül elevatör sinyalini takip ediyor. Elevatör çubuğu sıfır konumundan yaklaşık 10 - 15 derece ileri itildiğinde fren devreye giriyor ve proporsiyonel çalışıyor. Yani ne kadar fazla itersen o kadar fazla bastırıyor tekerleklere. Buraya kadar olanı boş kanal olsa miks ve offset ile de yapılır zaten. Ama burada bir başka numaramız var. Elevatör stiğini belirli bir açıdan fazla itince (örneğin 30 derece) sistem ABS moduna giriyor. Yani tekerleklere çok fazla baskı uyguluyor ama bunu saniyede 10 kere gibi bastırıp bırakarak gerçekleştiriyor.

Kodu yazdım. Hafta sonu mekanik sistemin prototipini tamamlayabilirsem denemesini de yapacağım. Fotoğraf ve video da koyarım elbette.

İndikten sonra gerçekçi bir şekilde yavaşlayan bir C130 oldukça şık görünecektir... :)
 
Yeni proje: Fren

Kesinlikle frenle iniş çok daha sık olacaktır abi :halay:

Bu arada bir projede 2 seyi sıkıştırmışsın yine abi :bravo: sonucu merakla takipteyiz :RCKolik:


Sent from my iPhone using Tapatalk
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Birkaç fotoğraf koyayım...

Önce orijinal halleri.

[attachimg=1]

[attachimg=2]

Servo taşıyıcı kontrplağı sabitlemek için monte edilen iki L parça.

[attachimg=3]

[attachimg=4]

Kontrplak yaklaşık olarak böyle duracak.

[attachimg=5]

Bu da mukavva ile yapılmış test parçasının görünümü.

[attachimg=6]
 

Ekli dosyalar

  • pic01001.jpg
    pic01001.jpg
    68.8 KB · Görülme: 209
  • pic01006.jpg
    pic01006.jpg
    79.6 KB · Görülme: 204
  • pic01005.jpg
    pic01005.jpg
    67.5 KB · Görülme: 208
  • pic01004.jpg
    pic01004.jpg
    67 KB · Görülme: 204
  • pic01003.jpg
    pic01003.jpg
    62.5 KB · Görülme: 204
  • pic01002.jpg
    pic01002.jpg
    72.9 KB · Görülme: 207
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Sümer bey, bunun yanına bir de "reverse engine" yaparsınız siz. Hani frenler yetmezse falan... :laugh:
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Omer Erkan' Alıntı:
Sümer bey, bunun yanına bir de "reverse engine" yaparsınız siz. Hani frenler yetmezse falan... :laugh:

Abicim düşünmedim mi sanıyorsun. :)

Reverse için iki yol var. Birisi uygun ESC. Bu akım sınıfında ve dört tane bulunur mu bilemedim doğrusu. Diğer bir yol motor kablolarından ikisini ters bağlayacak bir röle sistemi. Ancak o akımı karşılayabilecek boyuttaki bir röle boyut ve ağırlık olarak da büyük olacak. Yine de aklımın bir köşesinde bu proje yatıyor. :D

NOT: Şöyle de bir sorun var. Diyelim ki bir şekilde reverse yapabildik motoru. Gazı kestiğimiz anda bile 12 x 8 pervaneler belirli bir momentum ile dönmeye devam edecekler. Hatta sadece momentum değil hava akımı da etkili olacak. Sonra birden ters çalıştırmaya geçilirse kanımca ESC'ye aşırı akım yükü binecek. Belki ESC'nin fren işlevi aktive edilerek bu sorun çözülebilir. Ama her şeye rağmen uçuk kullanımı için ters çalışabilen ESC bulamıyorum. İdeal çözüm değişken pitch pervane. Onun da kontrol aksamı vs derken her şeyden dörder adet gerekecek. Astarı yüzünden pahalıya gelecek.
Yine bir başka çözüm sadece iç motorları reverse etmek. Bunun üzerinde düşünülebilir.
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Sümer abim kolay gelsin, yine ve yeniden harika bir proje.

Benim aklıma takılan bir nokta var, elevatör ile beraber fren kullanmak, ama sanırım uçaktan hiç anlamadığım için :) Sen öyle diyorsan demek ki öyledir :D
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Emre Kaman' Alıntı:
Sümer abim kolay gelsin, yine ve yeniden harika bir proje.

Benim aklıma takılan bir nokta var, elevatör ile beraber fren kullanmak, ama sanırım uçaktan hiç anlamadığım için :) Sen öyle diyorsan demek ki öyledir :D

Yerde down elevatör kullanılmıyor normalde. Havada, ters uçmadığın sürece (C130!!!) hiçbir zaman o kadar fazla down elevatör basman gerekmeyecek. Bassan da fren devreye girse ne sakıncası var ki? :)
Bu şekilde hem kanaldan tasarruf ediyoruz ama belki daha da önemlisi ergonomiden ettiğimiz kâr. İniş anında iki stick de dört eksende aktif kullanılıyor. Dolayısıyla bir stick'i bırakıp bir butona ya da potansiyometre kontrolüne ulaşmak yerine yere inmiş ve yerde gitmekte olan uçağa down elevatör komutu vermek çok daha kolay ve kontrollü. Bir yan etki olarak ön tekerin yere daha iyi basmasını ve rudderin daha efektif olmasını da sağlamış oluyoruz.
Kısaca elevatör kanalının pek de kullanılmayan bölgesini ikinci bir işlev için kullanarak tasarruf etmiş oluyoruz. :)
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Anladım abi :) Benim kafa helici kafası. Yerde dahi olsam, elevatör bastığımda burun basacak gibi düşünüyorum. Bir de biz zaman zaman, özellikle karşıdan sert rüzgarda inmek için ön elevatör ve negatif pitch basarız. Uçakta da rüzgar olduğunda inişte burnu belli seviyede tutmak için ön elevatör basılırmış gibi düşünmüştüm.
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Yok. Uçakta down elevatör çok nadir kullanılır. Rahat ol. :)

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Sümer Yamaner' Alıntı:
Abicim düşünmedim mi sanıyorsun. :)

Reverse için iki yol var. Birisi uygun ESC. Bu akım sınıfında ve dört tane bulunur mu bilemedim doğrusu. Diğer bir yol motor kablolarından ikisini ters bağlayacak bir röle sistemi. Ancak o akımı karşılayabilecek boyuttaki bir röle boyut ve ağırlık olarak da büyük olacak. Yine de aklımın bir köşesinde bu proje yatıyor. :D

NOT: Şöyle de bir sorun var. Diyelim ki bir şekilde reverse yapabildik motoru. Gazı kestiğimiz anda bile 12 x 8 pervaneler belirli bir momentum ile dönmeye devam edecekler. Hatta sadece momentum değil hava akımı da etkili olacak. Sonra birden ters çalıştırmaya geçilirse kanımca ESC'ye aşırı akım yükü binecek. Belki ESC'nin fren işlevi aktive edilerek bu sorun çözülebilir. Ama her şeye rağmen uçuk kullanımı için ters çalışabilen ESC bulamıyorum. İdeal çözüm değişken pitch pervane. Onun da kontrol aksamı vs derken her şeyden dörder adet gerekecek. Astarı yüzünden pahalıya gelecek.
Yine bir başka çözüm sadece iç motorları reverse etmek. Bunun üzerinde düşünülebilir.
Hatvesi değişen pervane olabilir o da bu boyutta bulunur mu.?Ya da helikopter kuyruk sistemi kullanılarak yapılan akrobasi uçaklar vardı o sistem rantable olurmu ,zira bir yerden sonra herşeyden 4 tane olması adamı kitliyor.

HTC Desire 820 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Değişken hatveli pervaneler çok küçük motorlar için var. Kuyruk pali sistemi modifiye edilebilir belki ama 700 sınıfı falan gerekir. Çarpı 4 :)
Motor naseli içine birer de servo yerleştirilecek... Çok zor ve zahmetli.

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Projenin mekaniği de yaklaşık şöyle bir şey...

[attachimg=1]
 

Ekli dosyalar

  • Brake System 2.jpg
    Brake System 2.jpg
    73.6 KB · Görülme: 142
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

Prototip montajı tamam.

[attachimg=1]

[attachimg=2]

[attachimg=3]

Fren pabucunun tekerlere daha iyi oturabilmesi için bir ucun tesviyeye ihtiyacı var. Ondan sonra sistem uçağa monte edilip test edilebilir. Tabii önümüzdeki hafta sonuna kadar kontrol modülünü de yetiştirmem gerekiyor. :)

İki el yetmiyor ama video çekmeye çalıştım yine de...

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
 

Ekli dosyalar

  • pic02001.jpg
    pic02001.jpg
    76.5 KB · Görülme: 115
  • pic02002.jpg
    pic02002.jpg
    81.6 KB · Görülme: 116
  • pic02003.jpg
    pic02003.jpg
    81.2 KB · Görülme: 113
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

sümer abi çok güzel bir sistem kurmussun. hem ekonomik hemde pratik.

sadece tekerleğe değen tahta parça, tekerlek eni ile aynı boyutta olsa çok sağlıklı olur. tekerlek ömrü için özellikle.

eğer bütün tahta çok ağır olır dersen. iki ince tahta plakayı T şeklinde birbirine yapıştırır san iş görür.

SM-G935F cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
[DIY]: Yeni proje: Ucak Fren Sistemi

ERHAN YILMAZ' Alıntı:
sümer abi çok güzel bir sistem kurmussun. hem ekonomik hemde pratik.

sadece tekerleğe değen tahta parça, tekerlek eni ile aynı boyutta olsa çok sağlıklı olur. tekerlek ömrü için özellikle.

eğer bütün tahta çok ağır olır dersen. iki ince tahta plakayı T şeklinde birbirine yapıştırır san iş görür.

SM-G935F cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

Tamamen aynı fikirdeyim. Sanıyorum yüzeyi 1 mm kontrplak yapıştırarak genişleteceğim. Bir tür balata olur ve aşındıkça değiştiririm diye düşünüyorum.