- Katılım
- 17 Eyl 2013
- Mesajlar
- 8,769
- Tepkime puanı
- 23,156
- Yaş
- 61
- Konum
- İstanbul
- Web sitesi
- www.sumeryamaner.com
- İlgi Alanı
- Uçak
Scale model özellikle de 2. Dünya Savaşı uçakları merakımı bilenler vardır. Ayrıca deneyim arttıkça insan daha büyük modellere yöneliyor. Daha büyük model daha yüksek kanat yüklemesi ve daha yüksek hız demek. Bu da kendini en fazla son yaklaşma aşamasında gösteriyor. Düşük hızla gelirseniz olmadık anda stall ile uçağı kaybetme riski var. Yüksek hız ise pistte duramayıp tarlaya çıkıp hasar alma riski demek. Tüm iri yapılı savaş uçaklarımı uçururken hep "ahh bir hava hızı göstergem olsa" diye içimden geçirirdim. Geçen gün bir sohbet sırasında ortaya çıkan fikir sonucu "neden olmasın" dedim.
Bu proje büyük olasılıkla bitmeyecek bir proje ama bence üzerinde kafa yorup ArGe yapmaya değer.
Öncelikle temel amaçları ortaya koyalım:
- Uçağın hava hızını güvenilir ve tutarlı bir şekilde ölçecek bir sistem
- Daha sonra irtifada yapılacak testlerde uçağın hangi süratte stall olduğunun belirlenmesi
- Bu verilerin pilota pratik bir şekilde aktarılması. Örneğin bir telemetri sistemi üzerinden kulaklığa bir ses verilmesi, stall hızına yaklaşınca alarm ötmesi gibi)
Standart olarak uçaklarda hava hızı göstergesi iki basınç girişi içerir. Birisi "pitot" tüpü denilen ve hava akımının en rahat ve türbülanssız olarak ölçülebileceği bir yere yerleştirilen (burun, kanat ucu, gövdenin buruna yakın yanları gibi) ve dinamik basınç değerini sağlayan sistem. Diğeri de uçağın genelde yanlarında her iki tarafta bulunan statik basıncın okunduğu bir sistem. Bu iki sistemden gelen hava basıncı mekanik bir basınç ölçerinin içinde, alet basınç farkını gösterecek şekilde değerlendirilir. Daha sonra alet kalibre edilerek basınç farkı değerlerini sürat bilgisi olarak gösterir. Uçakta buna IAS (indicated airspeed) deriz. Buna sıcaklık vs gibi faktörler için düzeltme uygulayarak CAS (corrected airspeed) değerini buluruz. Ancak kabaca da olsa IAS yeterli bir parametredir ve günlük kullanımda uçak manuallerinde falan sıklıkla IAS kullanılır.
Peki biz ne yapacağız?
Öncelikle bir basınç sensörüne ihtiyacımız olacak ki bu amaçla kullanılabilecek harika bir modül mevcut.
Kafamdaki tasarım şöyle:
Uçak pervaneli olduğu için kanat ucunun kullanılması gerekecek. Burundan ölçüm doğru olmayacak. Kanat ucunda öne doğru 5 - 6 cm uzunlupunda bir prinç boru ve kanadın içinde küçük bir metal hazne. Metal hazne içinde basınç sensörü. Kablo ile gövde içindeki Arduino kartına bağlı. Bir de gövde içinde belki de Arduino plaketi üzerinde yerleşik ikinci bir basınç sensörü. Kanattan gelen veri pitot tüpünün dinamik basınç verisi, gövde içindeki de statik sistemin basınç verisi olacak. Üzülerek söylemeliyim ki hazır kütüphane kullanmam gerekecek.
Bu hazır kütüphaneler aynı anda basınç, sıcaklık ve irtifa verisi üretebiliyorlar. Sıcaklıktan arındırılmış iki basınç değerimiz olduğunda bundan anlık olarak hava hızını hesaplamamız mümkün olacak. Buna ek olarak önceden sıfırlanmak koşuluyla bir de irtifa bilgimiz olacak ki bundan bir de varyometre yani alçalış ya da yükseliş hızı verisi de kolaylıkla hesaplanabilecek. Arduino ile ilişkilendirilecek bir SD kart okuyucu ile de tüm bir uçuş verisi sürekli kayda da alınabilecek ya da bir şekilde telemetri yöntemi ile yere bildirilecek.
İlk prototipi basit bir kutuya koyup, rüzgarsız bir havada arabayla giderken pencereden dışarıya çıkararak kalibrasyonunu yapabilmek mümkün olur gibime gerliyor.
Yukarıda yazdıklarımı göz önüne aldığımızda projenin neden aslında bitmeyecek bir proje olduğunu anlamak mümkün ama üzerinde çalışıp adım adım ilerlerken bence çok değerli deneyimler elde edilebilir.
Bu proje büyük olasılıkla bitmeyecek bir proje ama bence üzerinde kafa yorup ArGe yapmaya değer.
Öncelikle temel amaçları ortaya koyalım:
- Uçağın hava hızını güvenilir ve tutarlı bir şekilde ölçecek bir sistem
- Daha sonra irtifada yapılacak testlerde uçağın hangi süratte stall olduğunun belirlenmesi
- Bu verilerin pilota pratik bir şekilde aktarılması. Örneğin bir telemetri sistemi üzerinden kulaklığa bir ses verilmesi, stall hızına yaklaşınca alarm ötmesi gibi)
Standart olarak uçaklarda hava hızı göstergesi iki basınç girişi içerir. Birisi "pitot" tüpü denilen ve hava akımının en rahat ve türbülanssız olarak ölçülebileceği bir yere yerleştirilen (burun, kanat ucu, gövdenin buruna yakın yanları gibi) ve dinamik basınç değerini sağlayan sistem. Diğeri de uçağın genelde yanlarında her iki tarafta bulunan statik basıncın okunduğu bir sistem. Bu iki sistemden gelen hava basıncı mekanik bir basınç ölçerinin içinde, alet basınç farkını gösterecek şekilde değerlendirilir. Daha sonra alet kalibre edilerek basınç farkı değerlerini sürat bilgisi olarak gösterir. Uçakta buna IAS (indicated airspeed) deriz. Buna sıcaklık vs gibi faktörler için düzeltme uygulayarak CAS (corrected airspeed) değerini buluruz. Ancak kabaca da olsa IAS yeterli bir parametredir ve günlük kullanımda uçak manuallerinde falan sıklıkla IAS kullanılır.
Peki biz ne yapacağız?
Öncelikle bir basınç sensörüne ihtiyacımız olacak ki bu amaçla kullanılabilecek harika bir modül mevcut.
Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Kafamdaki tasarım şöyle:
Uçak pervaneli olduğu için kanat ucunun kullanılması gerekecek. Burundan ölçüm doğru olmayacak. Kanat ucunda öne doğru 5 - 6 cm uzunlupunda bir prinç boru ve kanadın içinde küçük bir metal hazne. Metal hazne içinde basınç sensörü. Kablo ile gövde içindeki Arduino kartına bağlı. Bir de gövde içinde belki de Arduino plaketi üzerinde yerleşik ikinci bir basınç sensörü. Kanattan gelen veri pitot tüpünün dinamik basınç verisi, gövde içindeki de statik sistemin basınç verisi olacak. Üzülerek söylemeliyim ki hazır kütüphane kullanmam gerekecek.
Bu hazır kütüphaneler aynı anda basınç, sıcaklık ve irtifa verisi üretebiliyorlar. Sıcaklıktan arındırılmış iki basınç değerimiz olduğunda bundan anlık olarak hava hızını hesaplamamız mümkün olacak. Buna ek olarak önceden sıfırlanmak koşuluyla bir de irtifa bilgimiz olacak ki bundan bir de varyometre yani alçalış ya da yükseliş hızı verisi de kolaylıkla hesaplanabilecek. Arduino ile ilişkilendirilecek bir SD kart okuyucu ile de tüm bir uçuş verisi sürekli kayda da alınabilecek ya da bir şekilde telemetri yöntemi ile yere bildirilecek.İlk prototipi basit bir kutuya koyup, rüzgarsız bir havada arabayla giderken pencereden dışarıya çıkararak kalibrasyonunu yapabilmek mümkün olur gibime gerliyor.
Yukarıda yazdıklarımı göz önüne aldığımızda projenin neden aslında bitmeyecek bir proje olduğunu anlamak mümkün ama üzerinde çalışıp adım adım ilerlerken bence çok değerli deneyimler elde edilebilir.
