OS MAX 55 AX-II Havada Stop Problemi

[Tamer Öztürk]

Merhabalar.Son iki uçuşum öncesinde saat gibi çalışan bir motorum vardı fakat son zamanlarda stop etme problemleriyle karşılaşıyorum.Bugün dernek olarak Vadili pistimizde toplandık.Motor çalıştırdıktan sonra büyük iğneyi ayarlayıp modeli yukarıya dikip testleri yaptık.Motorun devirlenmeleri ve iğne ayarı iyiydi (küçük iğne zengin veya fakir değildi).Akabinde kalkışımı gerçekleştirdim.Takribi 3 dakika kadar uçtuktan sonra motor devri düşerek motor stop etti.Süzülerek güzel bir şekilde inmeyi başardım.Buji olarak OS No:8 kullanıyorum.Belki bujidendir diyerek bujiyi yenisiyle değiştirdim.Bu arada pervane 12x6 APC ve yakıt Merlin %5 nitro.Yakıt bozulmuş olabilir diyerekten yeni aldığım aynı yakıt ile denedim ama yine sonuç aynı.Eve gelir gelmez hemen işe giriştim ve yakıt deposunu söktüm.Bir problem göremedim.Bu arada Clunk süngersiz metal olanından.Bildiğim kadarıyla Merlin marka yakıtlarda köpürme olmuyor ve bunun için özel kimyasal kullanıyorlar.Son olarak depoda çok çok az miktarda toprak parçası gözlemledim(inceydi).Depoyu temizleyip kaçak hava testini de yaptıktan sonra tekrar depoyu monte ettim.Daha sonra motorun içine pislik girmiş olabilir diye motoru da söküp kontrol ettim birşey çıkmadı.Sorunu giderebilmek için ne yapmamı önerirsiniz? Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

 

[Levent Suberk]

Karbüratör yerine tam oturuyor mu? O ring sağlam mı?

 

[M. Ozan ÖZALTUNOĞLU]

fakat son zamanlarda stop etme problemleriyle karşılaşıyorum

Sormayın Tamer Bey kardeşim, bu başına gelen benim kaderim oldu Son iki kırımım sebebi kalkış anında motor stop etmesi! En kötüsü...bilirsiniz kırım kaçınılmaz. Neyse ki senin uçak yukarıda stop etmiş ve kurtulmuş
Aynı motor, benzer koşullar... Ama ben HSN ayarı ile ilgili acemiliğime veriyorum. Depo toplama ilgili şu an daha çok bilgim var. Birkaç gün içerisinde ilk uçuşunu yapacağım Stinson'umun başına yine böyle bir şey gelirse... En büyük korkum bu
Acaba 55AX in ayar töleransı mı az? Çok sağlıklı bir şekilde kullananları da duyuyorum; sebep tecrübe farkı mı diyeceğim senin durumuna uymuyor...
Bilemiyorum... Ama bu mesajla yarama parmak bastın

 

[Tamer Öztürk]

Karbüratör yerine tam oturuyor mu? O ring sağlam mı?

Levent abi karbüratörü hiç sökmemiştim şuana kadar.O ring derken karbüratördeki o ring den mi bahediyorsunuz?

Sormayın Tamer Bey kardeşim, bu başına gelen benim kaderim oldu Son iki kırımım sebebi kalkış anında motor stop etmesi! En kötüsü...bilirsiniz kırım kaçınılmaz. Neyse ki senin uçak yukarıda stop etmiş ve kurtulmuş
Aynı motor, benzer koşullar... Ama ben HSN ayarı ile ilgili acemiliğime veriyorum. Depo toplama ilgili şu an daha çok bilgim var. Birkaç gün içerisinde ilk uçuşunu yapacağım Stinson'umun başına yine böyle bir şey gelirse... En büyük korkum bu
Acaba 55AX in ayar töleransı mı az? Çok sağlıklı bir şekilde kullananları da duyuyorum; sebep tecrübe farkı mı diyeceğim senin durumuna uymuyor...
Bilemiyorum... Ama bu mesajla yarama parmak bastın

Ozan abi çok geçmiş olsun.İğne ayarını yaptıktan sonra ayarı test etmek büyük önem taşıyor.Her uçuş öncesi modeli tam gaz verdikten sonra yukarı dikip sallamak suretiyle test ediyorum eğer devir düşerse 1-2 tık büyük iğneyi açıyorum.Bir de olumlu tarafından bakın, belki bu konu sayesinden hem ben hem siz problemden kurtulacaksınız kim bilir.

 

[Levent Suberk]

Evet, o ring sağlam mı? Daha önce yakıt borusu katlanıyor gibi bir problem de vardı galiba, gene aynısı olabilir mi? Bir de depoda toprak nasıl oluyor? Bazı clunk'lar alkolle temas edince siyah bir tortu yapabilir, o tortu olabilir mi?

 

[Tamer Öztürk]

Evet, o ring sağlam mı? Daha önce yakıt borusu katlanıyor gibi bir problem de vardı galiba, gene aynısı olabilir mi? Bir de depoda toprak nasıl oluyor? Bazı clunk'lar alkolle temas edince siyah bir tortu yapabilir, o tortu olabilir mi?

Karbüratörü sökmedim ama O ring sağlamdır kanımca motor yeni sayılır.Depoyu açıp baktığımda hortumun ideal esneklikte olduğunu gördüm.Depoda metal bir clunk bulunuyor bahsettiğiniz tortu olabilir mi bilemiyorum.Yakıt pompamda aktif bir şekilde filtre kullanıyorum toprak olsa nasıl girebilir diye düşünüyorum.

 

[Ömer Erkan]

Tamer, yüksek devir iğnesindeki o-ring'i bence bir kontrol et. Motor yeni sayılsa da o-ring'de çatlamalar ve sertleşme olabilir. O-ring'in etrafına ince bir iki kat teflon sar, tekrar dene. Bir de deponun etrafını mümkün olduğunca stropor, sünger benzeri bir şeyle besle. Doğrudan gövdeye temas ettiğinde de köpük yapıyor. Depoda oluşan tortu ise, egsoz basınç borusundan depoya gelen kurum vs kaynaklı olabilir.

 

[Emre Kaman]

Takribi 3 dakika kadar uçtuktan sonra motor devri düşerek motor stop etti.

Bence bu gozleme gore motora gelen yakit azligindan degil, motorun gelen yakiti yakamamasindan bahsetmemiz gerekir. Kompresyon kaybi var mi? Benim en son yasadigim soruna cok benziyor, bendeki sorun kafa contasinin deforme olmasi ve buna bagli kompresyon kaybiydi.

 

[Sumer Yamaner]

Tamer kardeşim, yetersiz veri ile falcılık bekler gibisin.
"Motor devri düşerek motor stop etti" pek de açıklayıcı bir ifade olmamış. Stop zaten motor devrinin sıfıra düşmesidir!
Olası senaryolar:
- Rölantide uzun süre süzüldükten sonra gazı açarken stop etti
- Yarım gazda uçuyordum tam gaza çıkarken stop etti
- Tam gazda tırmanıyordum, gazı kestim stop etti
- ...

Stop ediş şekli önemli.
- Gazı açar açmaz durdu
- Gazı açtım öksürmeye başladı ve durdu
- Gazı kestim durdu
- ...

Bütün bu detayları hatırlıyor musun?

Böyle durumlar için önerim şu:
Uçağı güzelce sabitle ve (karbüratörü sökmediğine göre, umarım o günkü ayarlara dokunmamışsındır) motoru çalıştır. Rölantinin biraz üzerinde çalışırken kargaburun gibi bir aletle karbüratöre giren hortumu nazikçe sıkıştır. Motor nasıl stop ediyor bunu gör. Hemen mi gidiyor? Azıcık devirlenip sonra mı gidiyor? Aynı şeyi tam gazda yap. Hortumu sıkıştırınca motor hemen mi duruyor yoksa bir süre çalışıp devirlenip sonra mı duruyor?

Birkaç genel not daha yazayım...
Uçuş öncesi uçağın burnunu dikerek motor testi yapmak aslında çok da bir şey ifade etmez. Bu testi yarım dolu depo ile yapmak gerekir. Tam dolu depoda güvenilirliği düşük bir yöntemdir. Nitekim o şekilde havalanan birçok uçağın motor stopu ile indiğini gördük.

55AX'in karbüratörü genelde sorunludur. Eğer ara gazları iyi ayarlarsanız (küçük iğne ile) rölanti tarafı fakir kalır. Eğer Rölanti tarafını iyi ayarlarsanız ara gazlarda motor öksürüp tıksırarak çalışır. Bunu önlemenin tek yolu yüksek oranlı nitro kullanmaktır (% 15 - 20). Ara gazlar zengin rölanti tarafı iyi ayarlı olarak uçtuğunuzda ise yakıt geldiği sürece kolay kolay stop etmez.

55AX'in bir başka özelliği kolaylıkla karbüratör cıvatası bırakmaktır. Sıkılıklarını kontrol etmekte yarar var.

Her ne kadar stopun ayrıntılarını bilmesek de kompresyon kaybı olasılığını en altı sıralara alma taraftarıyım. Bizim motorlarda kompresyon kaybı rölanti tarafını etkiler, üst devirde stoplara değil güç kaybına yol açar.

 

[Sumer Yamaner]

Tamer, yüksek devir iğnesindeki o-ring'i bence bir kontrol et. Motor yeni sayılsa da o-ring'de çatlamalar ve sertleşme olabilir. O-ring'in etrafına ince bir iki kat teflon sar, tekrar dene. Bir de deponun etrafını mümkün olduğunca stropor, sünger benzeri bir şeyle besle. Doğrudan gövdeye temas ettiğinde de köpük yapıyor. Depoda oluşan tortu ise, egsoz basınç borusundan depoya gelen kurum vs kaynaklı olabilir.

O ringin etrafına değil de O ringi kenara kaydırıp yuvanın içine teflon sarıp sonra O ringi yerine yerleştirmek daha uygun bir yöntem olabilir. Biz buna kendi aramızda "O ringi şişirmek" diyoruz.

 

[Tamer Öztürk]

Tamer, yüksek devir iğnesindeki o-ring'i bence bir kontrol et. Motor yeni sayılsa da o-ring'de çatlamalar ve sertleşme olabilir. O-ring'in etrafına ince bir iki kat teflon sar, tekrar dene. Bir de deponun etrafını mümkün olduğunca stropor, sünger benzeri bir şeyle besle. Doğrudan gövdeye temas ettiğinde de köpük yapıyor. Depoda oluşan tortu ise, egsoz basınç borusundan depoya gelen kurum vs kaynaklı olabilir.

Büyük iğnedeki o ring i de kontrol ettim Ömer abi.Teflon dediğiniz acaba boru bağlantılarında kullanılan beyaz ince bant mı? Burada boru bandı diye geçiyor da.Dediğiniz gibi dün akşam depo montajını yaparken daha fazla sünger ile destekleyerek depo hiç oynamayacak şekilde montajını yaptım.

Bence bu gozleme gore motora gelen yakit azligindan degil, motorun gelen yakiti yakamamasindan bahsetmemiz gerekir. Kompresyon kaybi var mi? Benim en son yasadigim soruna cok benziyor, bendeki sorun kafa contasinin deforme olmasi ve buna bagli kompresyon kaybiydi.

Motorun kompresyonu gayet iyi Emre abi.Motorun parçalarında herhangi bir deformasyon gözlemlemedim parçalar yeni gibi görünüyordu.

 

[Tamer Öztürk]

Tamer kardeşim, yetersiz veri ile falcılık bekler gibisin.
"Motor devri düşerek motor stop etti" pek de açıklayıcı bir ifade olmamış. Stop zaten motor devrinin sıfıra düşmesidir!
Olası senaryolar:
- Rölantide uzun süre süzüldükten sonra gazı açarken stop etti
- Yarım gazda uçuyordum tam gaza çıkarken stop etti
- Tam gazda tırmanıyordum, gazı kestim stop etti
- ...

Stop ediş şekli önemli.
- Gazı açar açmaz durdu
- Gazı açtım öksürmeye başladı ve durdu
- Gazı kestim durdu
- ...

Bütün bu detayları hatırlıyor musun?

Böyle durumlar için önerim şu:
Uçağı güzelce sabitle ve (karbüratörü sökmediğine göre, umarım o günkü ayarlara dokunmamışsındır) motoru çalıştır. Rölantinin biraz üzerinde çalışırken kargaburun gibi bir aletle karbüratöre giren hortumu nazikçe sıkıştır. Motor nasıl stop ediyor bunu gör. Hemen mi gidiyor? Azıcık devirlenip sonra mı gidiyor? Aynı şeyi tam gazda yap. Hortumu sıkıştırınca motor hemen mi duruyor yoksa bir süre çalışıp devirlenip sonra mı duruyor?

Birkaç genel not daha yazayım...
Uçuş öncesi uçağın burnunu dikerek motor testi yapmak aslında çok da bir şey ifade etmez. Bu testi yarım dolu depo ile yapmak gerekir. Tam dolu depoda güvenilirliği düşük bir yöntemdir. Nitekim o şekilde havalanan birçok uçağın motor stopu ile indiğini gördük.

55AX'in karbüratörü genelde sorunludur. Eğer ara gazları iyi ayarlarsanız (küçük iğne ile) rölanti tarafı fakir kalır. Eğer Rölanti tarafını iyi ayarlarsanız ara gazlarda motor öksürüp tıksırarak çalışır. Bunu önlemenin tek yolu yüksek oranlı nitro kullanmaktır (% 15 - 20). Ara gazlar zengin rölanti tarafı iyi ayarlı olarak uçtuğunuzda ise yakıt geldiği sürece kolay kolay stop etmez.

55AX'in bir başka özelliği kolaylıkla karbüratör cıvatası bırakmaktır. Sıkılıklarını kontrol etmekte yarar var.

Her ne kadar stopun ayrıntılarını bilmesek de kompresyon kaybı olasılığını en altı sıralara alma taraftarıyım. Bizim motorlarda kompresyon kaybı rölanti tarafını etkiler, üst devirde stoplara değil güç kaybına yol açar.

Sümer abi çok haklısınız detay vermeyi unutmuşum kusuruma bakmayın.Dün aslında motor iki defa stop etti.İlk stop etme hadisesi yaklaşık 3-4 dakika yarım gazda sakin uçuşlar yaptım.Pistin üstünden alçak geçiş yapayım dedim gaz hala %40 - 50 civarındaydı tam pistin üstünden geçiyordum motor devri yavaşça düşerek stop etti.Belki yakıttan veya iğne ayarlarındandır dedik yakıtı değiştirip ve ayarları kontrol edip tekrar test için havalandım ve bilinçli olarak yüksek uçtum ki olası motor stopunda süzülme payım olsun dedim.Kalkıştan bir kaç dakika sonra sakince uçuyordum düz uçuşta aniden devir düştü stop etme eğilimine girdi ben de motor stop etti sanıp reflex olarak gaz kolunu rölantiye aldım sonra aniden geri toparladı motor ben de gaz verdim.Bir süre sonra motor tamamen stop etti ben de acil iniş deklare edip sorunsuz bir şekilde pisti karşılayarak inişimi gerçekleştirdim.

Dün kü motor stopu haricinde misafirlerim ile piste uçuş yapmaya gitmiştik.İlk depo sorunsuz uçmuş ve inmiştim.Biraz dinlendikten sonra ikinci depoyu tekrar doldurup havalandım.İnişe geçtim ve aşağıdaki videoda görüldüğü üzere pas geçmek istedim ve gaz verince videodaki gibi motor stop etti neyse ki kırımsız inmeyi başarmıştım.Küçük iğne ve büyük iğne ayarlarının bozuk olması bana en son ihtimal gibi geliyor çünkü daha önce aynı ayarlarla sorunsuz uçuyordum(küçük iğne hafif zengin, fabrika ayarıydı fakat yakıt birikmesinden kaynaklı motor stopu yaşamamıştık.).Misafirlerimle uçuşa gittiğim gün stop problemi yaşayınca küçük iğneden olabilir diyerek evde modeli çalıştırıp küçük iğneyi bir miktar kısmıştım.Fakat yine stop problemi meydana geldi.Şuan motorun devirlenmeleri düzgün.Yakıt deposunun karbüratör hattına gelen hortumunu cimciklediğimde devir önce yükselip sonra stop ediyor(cimcikledikten sonra stop etmesi yaklaşık 4-5 saniye alıyor).Bu konuda sizler daha deneyimlisiniz fakat araştırmalarıma göre 3 - 5 saniye içinde stop etmesi gerekiyormuş cimcikleme testinde.Bu arada dün kü uçuşta küçük iğne ayarına hiç dokunmadık.


Değerli bilgilerinizi benimle paylaştığınız için hepinize minnettarım, benim için her türlü fikir,yorum değerli.Hepsini değerlendireceğim.Motor tam gazdayken yakıt hortumunu cimciklememiştim onu da ilk fırsatta deneyeceğim.Bu arada unutmadan 2 hafta önceki motor stop videosunu ekleyeyim.

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Sumer Yamaner]

Depoya çeyrek ile üçte bir arası yakıt koyup motoru çalıştır. Burun dikme testini o şekilde yap. Burun havadayken gaz yeyip yemediğini kontrol et. Pinch testinin sonucu gayet iyi ama yine de küçük iğnen fakir kalmış olabilir. Eğer az yakıtla burun dikme testini atlatırsan artık motor ve karbüratörü elleme. Sorun deponda, yakıt hatlarında veya yakıtındadır.

 

[Tamer Öztürk]

Depoya çeyrek ile üçte bir arası yakıt koyup motoru çalıştır. Burun dikme testini o şekilde yap. Burun havadayken gaz yeyip yemediğini kontrol et. Pinch testinin sonucu gayet iyi ama yine de küçük iğnen fakir kalmış olabilir. Eğer az yakıtla burun dikme testini atlatırsan artık motor ve karbüratörü elleme. Sorun deponda, yakıt hatlarında veya yakıtındadır.

Küçük iğne şimdiye kadar fabrika ayarındaydı, daha önce aynı ayarla sorun yoktu, hafif zengin taraftaydı fakat boğulma ve motor stopu problemi yoktu.Zaten paylaştığım videodaki motor stopunda küçük iğne hiç ellenmemişti, uçuştan dönünce evde küçük iğneyi ayarlamıştım.Küçük iğne olasılığı bana düşük gibi geliyor.Dün bidonu hiç açılmamış, yeni yakıtla(Merlin %5 nitro %18 castor oil) da denedim sonuç aynı.Yakıt deposunu kontrol etmiştim ama tekrar gözden geçireyim diyorum.Yarın bahsettiğiniz testi tekrar yapacağım.İlginiz için teşekkür ederim abi.

 

[Ömer Erkan]

Büyük iğnedeki o ring i de kontrol ettim Ömer abi.Teflon dediğiniz acaba boru bağlantılarında kullanılan beyaz ince bant mı? Burada boru bandı diye geçiyor da
....

Evet, aynen o. Musluk, su borusu bağlantılarında kullanılan beyaz bant.