Malum bu aralar yeni servo arayışına girdim. Ama baktığımda forumda "Servo Tipi, Servo Terimleri" leri ile ilgili temel bilgileri paylaşmayı unuttuğumuz fark ettim.
Hal böyle olunca hem kendim için hem de yeni başlayan arkadaşlara Servo tanımlamalarında kullanılan temel terimleri şöyle kısaca bir üzerinden geçelim ve var ise eksiklerimizi tamamlayalım dedim
Konuyu benden daha iyi bilen arkadaşlarımızın da desteği ve gerekli olduğu yerlerde düzeltmeleri ile güzel bir hale geleceğini düşünüyorum
1- Fiziksel Büyüklüklerine göre Servo Tipleri :
Servolar ebat olarak fiziksel büyüklüklerine göre şu şekilde sınıflandırılır. Burada esas olan modelimizin fiziki yapısına uygun izin verilen servo çeşitini tercih etmektir.
Örneğin 450 sınıfı helilerde "Micro" , 500 sınıfı helilerde "Mini" , 550- Ustü sınıfı tüm helilerde "Standard" boy servo kullanılır.
Uçaklarda ise genel olarak EPP modellerde "Micro", diğer nitro ve benzinli modellerde ise "Standard" servo kullanılmaktadır.
- Pico - Micro - Mini
- Standard - Large - Jumbo - Quarter Scale / Giant Scale
- Monster Servo
2- Servo Tipleri : Temel bazda servolar tiplerine göre şu şekilde sınıflandırılır.
- Standard Servo. -Linear Servo. -Low Profile Servo
- Slim Wing Servo - Modified Continuous Rotation - Servo.High Speed Servo
- Retract Servo - Digital Servo
3- Servo Tork ve Hız Parametreleri : Fiziksel büyüklük ile değişkenlik gösterse de servo seçiminde en önemli 2 parametredir.
Aynı servo izin verilen besleme voltajı seçimine göre (4.8- 6.0 - 7.4V - 8.4 V volts) farklı Tork ve Hız değerlerine sahiptir.
a-) Servo Torque (Tork): Temel olarak servonun uygulayabildiği gücü ifade etmektedir. Birimi "oz-in" yada "kg.cm"
b-) Servo Speed (Hızı): Servonun belli bir açıda hareket etmesi için geçen süreyi ifade etmektedir. Standarda göre 60° açıya ulaşması için geçen süredir. Birimi "sec/60°" dir. Bir servonun speed değeri ne kadar küçük ise o kadar hızlı demektir.
Servolara ait bu iki önemli parametre temel olarak yapılarında bulunan dişli oranları ile ayarlanmaktadır.
Bizim için esas olan ihtiyacımız olan doğru tork ve hıza sahip servoyu tercih etmektir. Mesela helilerimizde kuyruk servosu seçerken hız parametresi ön plana çıkarken, cyclic servo dediğimiz kafa hareketlerini sağlayan servolarda Tork parametresi ön plana çıkmaktadır.
4- Servo RATE Parametresi : Servoların tiplerine göre besleme voltajını ifade etmektedir.
Analog Servolar için : 4.8 ve 6.0 Volt DC
Digital Servolar için : 4.8 ve 6.0 Volt DC
HV (High Voltaj) Servolar için : 6.0 - 7.4V - 8.4 V DC
4- Dişli Yapısına göre Servo Çeşitleri : Plastik, Metal, Titanyum, Karbon...:
Servo dişli yapısı (Gear) kullanılan malzeme çeşidine göre adlandırılır. Başlangıçta "Plastik" ve "Metal" olarak 2 çeşit bulunmasına rağmen son zamanlarda "Titanyum, Karbon" gibi yeni çeşitleri ortaya çıkmıştır.
Burada özellikle yanlış bir düşünceyi vurgulamak istiyorum O da plastik dişli servoların sanki daha kötü, zayıf olduğu gibi ön yargı olabilmektedir.
Bu kesinlikle yanlıştır. Servonun gücü Tork parametresi ile ilgilidir. Aynı tork gücüne sahip plastik ve metal dişlinin güç olarak hiç bir farkı yoktur.
Hatta metal dişliler, özellikle düşük kaliteli servolar da kullanıma bağlı aşınmalardan dolayı ilerleyen zamanlarda dişliler arasında boşluk oluşma gibi problemlere neden olabilmektedir.
Bu durum belli bir kalitenin üstündeki servolar için geçerli değildir demeyi de unutmayalım.
Kırımlarda ilk etapta sağlanmış gibi gözüken metal dişliler zaman içerisinde kullanımda etkisi ile havada kilitlenmelere neden olabilmektedir. Oysa plastik dişliler kırımlarda çok kolay sıyrıldıkları için servonun diğer kısımlarını korumakta ve düşük maliyet nedeniyle kolaylıkla yedekleri ile değiştirilebilmektedir. Fakat ne yazık ki artık plastik dişli servo bulmak nerede ise imkansız hale gelmiştir.
5- Servo Bağlantısı :
Servo tipi ve çeşiti ne olursa olsun aşağıdaki standard bağlantıya sahiptir. Futaba ve JR olarak bağlantı ucunda küçük bir değişiklik olsa bile tüm alıcılar her iki şeklede uyumludur. Aşağıdaki resimden de görüleceği üzere "Sarı" kablo sinyal, "kırmızı" +v "siyah" ise -V göstermektedir.
6- ANALOG ve DIGITAL Servo arasındaki Fark :
Artık çok ender bulunuyor olsa da Analog ve Digital servo arasındaki farkı da belirtmekte fayda olduğunu düşünüyorum.
Temel yapı olarak Analog ve Digital servolara tamamen aynı yapıya sahiptir. Aralarındaki tek fark, servo ile alıcı arasındaki haberleşme şeklinin farklı olmasıdır.
Analog servolarda alıcıdan 50 pulse değeri ile hareket miktarı belirlenirken, digital servolarda bu değer 300 pulse olabilmektedir. Bu da Digital servo içerisinde bulunan ilave microişlemci sayesinde olmakta ve sonuç olarak da Digital servolar hız olarak Analog servoların önüne geçmektedir.
Uçaklarda hala Analog servo kullanılabilir iken, helilerin tüm servoları artık Digital olarak tercih edilmektedir.
7- Motor Tiplerine göre Servo Çeşitleri : BRUSHED, CORELESS, BRUSHLESS Servo :
Özellikle bu konuda bir yanlışım var ise, tecrübeli arkadaşlarımız tarafından düzeltmesini ve Kendi fikirlerini özellikle bizlerle paylaşmalarını rica ediyorum.
Servo içerisinde kullanılan motor yapısına göre sınıflandırma yapılmaktadır.Brushed (Fırçalı), Coreless (??), Brushless (Fırçasız)
Şahsen "Brushed" servo şu ana kadar hiç raslamadım. "Coreless" servolarda aslında Brushed servoların modifiye edilmiş hali imiş. Ama aralarındaki farktan çok da emin değilim. "Brushless" servolar ise tahmin edileceği üzere, fırçasız motorlu servo demek.
Şimdi bunlara örnek verelim :
- Align bildiğimiz servoları DS415, DS510, DS610 tümü Coreless servo diye geçiyor.
- Futabanın BL451 servosunu ise "Brushless" servoya örnek olarak verebiliriz.
Şimdi teorik olarak servo tercihini yapıyor olsak elbette sıralamamız şu şekilde olurdur : 1- Brushless, 2- Coreless 3- Brushed.
Bu tercihin açıklamasını da muhtemelen şu şekilde yapardır :
- Daha uzun ömür
- Daha hızlı ve torklu servo
- Daha az güç tüketimi ve ısınma.
Şimdi teknolojinin ilerlemesi ve buna bağlı olarak yeni şeylerin çıkması güzel. Fakat her yeni çıkan sınıf bir öncekinin nerede ise 1,5 katı fiyatla çıkıyor. Dolayısıyla servo tercihini yaparken verdiğimiz bu farkın karşılığını alıyor muyuz diye düşünmek lazım. İşte bence esas sorunda bu noktada başlıyor.
Görebildiğim kadarı ile bir çok forumda bu konuda sorular sorulmuş, anketler açılmış durumda. Genel kanı ise : "Paran varsa üst versiyonu al. Yok bütçen sınırlı ise "Coreless" senin işini görecektir.".
Özellikle bu konuda siz değerli üyelerimizin tercihlerini bizlerle paylaşmalarını rica ediyoruz.
Ünlü heli pilotu "Bert Kammerer" 12-16-2013 tarihinde Helifreak paylaşmış olduğu kendi fikrini de paylaşalım.
None of the questions make much sense. Indeed brushless will last longer, but how much longer? I have brushed servos (JR brand) that have lasted me over 2000+ flights and are still going strong. Coreless servos in my opinion have better response, all brushless servos I have flown (including my own prototypes) feel slower and less responsive.
Nobody flies enough to ever see the difference in longevity between brushed and brushless.
-----------------------------------------
Bu soruların çoğu pek bir anlam ifade etmiyor."Brushless Servo" lar daha uzun ömürlü olacaktır, peki ne kadar uzun ? JR marka "Brushed Servo" larım ile 2000 üzerinde uçuş yapmışımdır ve hala güç olarak çok iyi durumdalar. Şahsi fikrime göre "Coreless Servo" lar daha iyi tepki veriyorlar, kullandığım tüm "Brushless Servo"lar, kendi markam olan BK servo prototipleri dahil olmak üzere, daha yavaş ve geç tepki verdiklerini hissediyorum.
Hiç bir kimse "Brushed" ve "Brushless" servo ömrünü fark edecek kadar uzun uçuş yapamaz.
---------------------------------------------------------------------------------------
23.09.17 Tarihli İlave
K servolarının sahibi Bert ile servo çeşitlerine bir göz atalım
Röportajın en can alıcı noktası "Coreless" servo mu "Brushless" servo mu tercih edelim kısmı olmuş.
Bert'in kişisel tercihi "Coreless" servolardan yana. Sebeplerini ise şu şekilde sıralıyor:
- öncelikle daha ucuzlar
- merkezden harekete geçme hızları Brushless göre daha hızlı oluyormuş. Brushless hız linear şekil imiş. Helide hareket genelde daha çok merkeze yakın olduğu için Coreless hissiyat olarak Brushles göre daha hızlı tepki veriyorlarmış.
- her ikisinin de hızları aynı diyor
- daha az elektronik barındırması.
Ama son kısımda isteyen istediğini tercih edebilir, her ikisi de netice güzel servo tipleri diye de ilave etmeyi unutmamış
---------------------------------------------------------------------------------------
8- Besleme Tiplerine göre Servo Çeşitleri : STANDARD , HV (High Voltaj) Servolar :
Bununla ilgili ayrı bir konu açıp, +/- ayrıca ele alalım diye düşünüyorum Şimdilik burada kısa şu şekilde bahsetmek gerekirse :
4.8- 6 VDC ile beslenen servolara "Standard Servo", 6 volt ve üzeri (6.0 - 7.4V - 8.4 V DC) beslenen servolara HV (High Voltaj) Servo adı verilmektedir.
HV Gerçekten Gerekli mi ??
Helifreak'den Kyle babası Dave (dahld) bir yorum.
Özetle Kyle bile logo 600 ile uçarken babası bilerek HV servoların beslemesini düşürüp, normal servo haline getiriyor bir nevi ve Kyle yarım gün uçmasına rağmen aradaki farkı fark etmiyor :lol
--------------------
İlker Sönmez : 08.12.15
Erhanın 700'ündeki normal voltajlı servolarla yaptıklarını hepimiz gördük. Modeli havada patlatmak için elinden geleni yapıyor. Servolar gayet iyi dayanıyor. O yüzden Adana ekibi olarak yavaş yavaş HV servolardan vazgeçiyoruz. Model 770-800-Speed olmadığı sürece servoya o kadar para bağlamaya gerek yok diyorum. Ancak mikro servolar ayrı bir dünya Servonun özellikleri kadar kalitesi de önemli. Havada bir arıza inanılmaz zarar demek. Savox iyi bir seçim . Hayırlı olsun.
Hal böyle olunca hem kendim için hem de yeni başlayan arkadaşlara Servo tanımlamalarında kullanılan temel terimleri şöyle kısaca bir üzerinden geçelim ve var ise eksiklerimizi tamamlayalım dedim
Konuyu benden daha iyi bilen arkadaşlarımızın da desteği ve gerekli olduğu yerlerde düzeltmeleri ile güzel bir hale geleceğini düşünüyorum
1- Fiziksel Büyüklüklerine göre Servo Tipleri :
Servolar ebat olarak fiziksel büyüklüklerine göre şu şekilde sınıflandırılır. Burada esas olan modelimizin fiziki yapısına uygun izin verilen servo çeşitini tercih etmektir.
Örneğin 450 sınıfı helilerde "Micro" , 500 sınıfı helilerde "Mini" , 550- Ustü sınıfı tüm helilerde "Standard" boy servo kullanılır.
Uçaklarda ise genel olarak EPP modellerde "Micro", diğer nitro ve benzinli modellerde ise "Standard" servo kullanılmaktadır.
- Pico - Micro - Mini
- Standard - Large - Jumbo - Quarter Scale / Giant Scale
- Monster Servo
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
2- Servo Tipleri : Temel bazda servolar tiplerine göre şu şekilde sınıflandırılır.
- Standard Servo. -Linear Servo. -Low Profile Servo
- Slim Wing Servo - Modified Continuous Rotation - Servo.High Speed Servo
- Retract Servo - Digital Servo
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
3- Servo Tork ve Hız Parametreleri : Fiziksel büyüklük ile değişkenlik gösterse de servo seçiminde en önemli 2 parametredir.
Aynı servo izin verilen besleme voltajı seçimine göre (4.8- 6.0 - 7.4V - 8.4 V volts) farklı Tork ve Hız değerlerine sahiptir.
a-) Servo Torque (Tork): Temel olarak servonun uygulayabildiği gücü ifade etmektedir. Birimi "oz-in" yada "kg.cm"
b-) Servo Speed (Hızı): Servonun belli bir açıda hareket etmesi için geçen süreyi ifade etmektedir. Standarda göre 60° açıya ulaşması için geçen süredir. Birimi "sec/60°" dir. Bir servonun speed değeri ne kadar küçük ise o kadar hızlı demektir.
Servolara ait bu iki önemli parametre temel olarak yapılarında bulunan dişli oranları ile ayarlanmaktadır.
Bizim için esas olan ihtiyacımız olan doğru tork ve hıza sahip servoyu tercih etmektir. Mesela helilerimizde kuyruk servosu seçerken hız parametresi ön plana çıkarken, cyclic servo dediğimiz kafa hareketlerini sağlayan servolarda Tork parametresi ön plana çıkmaktadır.
4- Servo RATE Parametresi : Servoların tiplerine göre besleme voltajını ifade etmektedir.
Analog Servolar için : 4.8 ve 6.0 Volt DC
Digital Servolar için : 4.8 ve 6.0 Volt DC
HV (High Voltaj) Servolar için : 6.0 - 7.4V - 8.4 V DC
4- Dişli Yapısına göre Servo Çeşitleri : Plastik, Metal, Titanyum, Karbon...:
Servo dişli yapısı (Gear) kullanılan malzeme çeşidine göre adlandırılır. Başlangıçta "Plastik" ve "Metal" olarak 2 çeşit bulunmasına rağmen son zamanlarda "Titanyum, Karbon" gibi yeni çeşitleri ortaya çıkmıştır.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Burada özellikle yanlış bir düşünceyi vurgulamak istiyorum O da plastik dişli servoların sanki daha kötü, zayıf olduğu gibi ön yargı olabilmektedir.
Bu kesinlikle yanlıştır. Servonun gücü Tork parametresi ile ilgilidir. Aynı tork gücüne sahip plastik ve metal dişlinin güç olarak hiç bir farkı yoktur.
Hatta metal dişliler, özellikle düşük kaliteli servolar da kullanıma bağlı aşınmalardan dolayı ilerleyen zamanlarda dişliler arasında boşluk oluşma gibi problemlere neden olabilmektedir.
Bu durum belli bir kalitenin üstündeki servolar için geçerli değildir demeyi de unutmayalım.
Kırımlarda ilk etapta sağlanmış gibi gözüken metal dişliler zaman içerisinde kullanımda etkisi ile havada kilitlenmelere neden olabilmektedir. Oysa plastik dişliler kırımlarda çok kolay sıyrıldıkları için servonun diğer kısımlarını korumakta ve düşük maliyet nedeniyle kolaylıkla yedekleri ile değiştirilebilmektedir. Fakat ne yazık ki artık plastik dişli servo bulmak nerede ise imkansız hale gelmiştir.
5- Servo Bağlantısı :
Servo tipi ve çeşiti ne olursa olsun aşağıdaki standard bağlantıya sahiptir. Futaba ve JR olarak bağlantı ucunda küçük bir değişiklik olsa bile tüm alıcılar her iki şeklede uyumludur. Aşağıdaki resimden de görüleceği üzere "Sarı" kablo sinyal, "kırmızı" +v "siyah" ise -V göstermektedir.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
6- ANALOG ve DIGITAL Servo arasındaki Fark :
Artık çok ender bulunuyor olsa da Analog ve Digital servo arasındaki farkı da belirtmekte fayda olduğunu düşünüyorum.
Temel yapı olarak Analog ve Digital servolara tamamen aynı yapıya sahiptir. Aralarındaki tek fark, servo ile alıcı arasındaki haberleşme şeklinin farklı olmasıdır.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Analog servolarda alıcıdan 50 pulse değeri ile hareket miktarı belirlenirken, digital servolarda bu değer 300 pulse olabilmektedir. Bu da Digital servo içerisinde bulunan ilave microişlemci sayesinde olmakta ve sonuç olarak da Digital servolar hız olarak Analog servoların önüne geçmektedir.
Uçaklarda hala Analog servo kullanılabilir iken, helilerin tüm servoları artık Digital olarak tercih edilmektedir.
7- Motor Tiplerine göre Servo Çeşitleri : BRUSHED, CORELESS, BRUSHLESS Servo :
Özellikle bu konuda bir yanlışım var ise, tecrübeli arkadaşlarımız tarafından düzeltmesini ve Kendi fikirlerini özellikle bizlerle paylaşmalarını rica ediyorum.
Servo içerisinde kullanılan motor yapısına göre sınıflandırma yapılmaktadır.Brushed (Fırçalı), Coreless (??), Brushless (Fırçasız)
Şahsen "Brushed" servo şu ana kadar hiç raslamadım. "Coreless" servolarda aslında Brushed servoların modifiye edilmiş hali imiş. Ama aralarındaki farktan çok da emin değilim. "Brushless" servolar ise tahmin edileceği üzere, fırçasız motorlu servo demek.
Şimdi bunlara örnek verelim :
- Align bildiğimiz servoları DS415, DS510, DS610 tümü Coreless servo diye geçiyor.
- Futabanın BL451 servosunu ise "Brushless" servoya örnek olarak verebiliriz.
Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Şimdi teorik olarak servo tercihini yapıyor olsak elbette sıralamamız şu şekilde olurdur : 1- Brushless, 2- Coreless 3- Brushed.
Bu tercihin açıklamasını da muhtemelen şu şekilde yapardır :
- Daha uzun ömür
- Daha hızlı ve torklu servo
- Daha az güç tüketimi ve ısınma.
Şimdi teknolojinin ilerlemesi ve buna bağlı olarak yeni şeylerin çıkması güzel. Fakat her yeni çıkan sınıf bir öncekinin nerede ise 1,5 katı fiyatla çıkıyor. Dolayısıyla servo tercihini yaparken verdiğimiz bu farkın karşılığını alıyor muyuz diye düşünmek lazım. İşte bence esas sorunda bu noktada başlıyor.
Görebildiğim kadarı ile bir çok forumda bu konuda sorular sorulmuş, anketler açılmış durumda. Genel kanı ise : "Paran varsa üst versiyonu al. Yok bütçen sınırlı ise "Coreless" senin işini görecektir.".
Özellikle bu konuda siz değerli üyelerimizin tercihlerini bizlerle paylaşmalarını rica ediyoruz.
Ünlü heli pilotu "Bert Kammerer" 12-16-2013 tarihinde Helifreak paylaşmış olduğu kendi fikrini de paylaşalım.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
None of the questions make much sense. Indeed brushless will last longer, but how much longer? I have brushed servos (JR brand) that have lasted me over 2000+ flights and are still going strong. Coreless servos in my opinion have better response, all brushless servos I have flown (including my own prototypes) feel slower and less responsive.
Nobody flies enough to ever see the difference in longevity between brushed and brushless.
-----------------------------------------
Bu soruların çoğu pek bir anlam ifade etmiyor."Brushless Servo" lar daha uzun ömürlü olacaktır, peki ne kadar uzun ? JR marka "Brushed Servo" larım ile 2000 üzerinde uçuş yapmışımdır ve hala güç olarak çok iyi durumdalar. Şahsi fikrime göre "Coreless Servo" lar daha iyi tepki veriyorlar, kullandığım tüm "Brushless Servo"lar, kendi markam olan BK servo prototipleri dahil olmak üzere, daha yavaş ve geç tepki verdiklerini hissediyorum.
Hiç bir kimse "Brushed" ve "Brushless" servo ömrünü fark edecek kadar uzun uçuş yapamaz.
---------------------------------------------------------------------------------------
23.09.17 Tarihli İlave
K servolarının sahibi Bert ile servo çeşitlerine bir göz atalım
Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Röportajın en can alıcı noktası "Coreless" servo mu "Brushless" servo mu tercih edelim kısmı olmuş.
Bert'in kişisel tercihi "Coreless" servolardan yana. Sebeplerini ise şu şekilde sıralıyor:
- öncelikle daha ucuzlar
- merkezden harekete geçme hızları Brushless göre daha hızlı oluyormuş. Brushless hız linear şekil imiş. Helide hareket genelde daha çok merkeze yakın olduğu için Coreless hissiyat olarak Brushles göre daha hızlı tepki veriyorlarmış.
- her ikisinin de hızları aynı diyor
- daha az elektronik barındırması.
Ama son kısımda isteyen istediğini tercih edebilir, her ikisi de netice güzel servo tipleri diye de ilave etmeyi unutmamış
---------------------------------------------------------------------------------------
8- Besleme Tiplerine göre Servo Çeşitleri : STANDARD , HV (High Voltaj) Servolar :
Bununla ilgili ayrı bir konu açıp, +/- ayrıca ele alalım diye düşünüyorum
Şimdilik burada kısa şu şekilde bahsetmek gerekirse :4.8- 6 VDC ile beslenen servolara "Standard Servo", 6 volt ve üzeri (6.0 - 7.4V - 8.4 V DC) beslenen servolara HV (High Voltaj) Servo adı verilmektedir.
HV Gerçekten Gerekli mi ??
Helifreak'den Kyle babası Dave (dahld) bir yorum.
Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Özetle Kyle bile logo 600 ile uçarken babası bilerek HV servoların beslemesini düşürüp, normal servo haline getiriyor bir nevi ve Kyle yarım gün uçmasına rağmen aradaki farkı fark etmiyor :lol
--------------------
İlker Sönmez : 08.12.15
Erhanın 700'ündeki normal voltajlı servolarla yaptıklarını hepimiz gördük. Modeli havada patlatmak için elinden geleni yapıyor. Servolar gayet iyi dayanıyor. O yüzden Adana ekibi olarak yavaş yavaş HV servolardan vazgeçiyoruz. Model 770-800-Speed olmadığı sürece servoya o kadar para bağlamaya gerek yok diyorum. Ancak mikro servolar ayrı bir dünya Servonun özellikleri kadar kalitesi de önemli. Havada bir arıza inanılmaz zarar demek. Savox iyi bir seçim . Hayırlı olsun.
Ne aldığımızı, neden aldığımızı bilmek. Bilmiyor isek tecrübeye kulak vermek ve elden geldiğince araştırmak. 
