Sevgili rc dostları. Modelciliğe yeni başladım. Başlarken yüzlerce video izledim. Beni en korkutan videolar lipo pillerin yanması idi. Korkumdan tatile çıkarken elimdeki lipon pilleri lipo guard denilen çantanın içine koyup o çantayıda düdüklü tencerenin içine koydum.(Şimdi daha rahat şarj deşarj yapıyorum. Korkum azaldı diyebilirim.) Kötü örneklerini youtube den görebilirsiniz.
Ben temkinli olmak adına rc modelimde lipo pilim ve esc em arasına uygun akım değerlerinde bir araç sigortası koyuyorum. Neden derseniz esc de oluşabilecek bir kısa devre pile yansıyacak. Pilimin maşallahı var. 3s 2600 mah 40c 2600x4=104 amper anlık verebiliyor (daha büyük pillerle uçan arkadaşlar var) ,esc em de arızalanıp kısa devre konumuna geçmişse , bu durumunda ne kablo ne esc nede motor bırakır. (pil patlamazsa). Yanılıyor muyum, Lipo pil ve esc arasına bir anahtar koymak akıllıca olmazmı. Motor ile esc arasınada yapmak istiyorum ama...... Yanılmıyorsam Teknofest iha yarışmalarında devre kesici buton zorunlu hale getirildi .Sizlerin bu konularda aldığı tedbirler varsa bilmek isterim. Şimdiden teşekkürler.
Ana beslemenin üzerine sigorta koyma konusunda yukarıdaki yazılanlara katılıyorum... Uçak her halükarda olabildiğince operasyonel kalmalı son ana kadar...
Diğer yandan yangının kısa devreden dolayı olacağı varsayımı yerine başka turlu yaklaşmak gerekir görüşündeyim konuya... Malumunuz, beslemede sistem kapasiteleri Batarya > ESC > Motor koşuluyla belirlenir... Yani bataryanızın besleyebileceği güvenli akım esc'nizin çekeceğinden büyük olmali, esc'nizin besleyebileceği güvenli akım motorunuzun çekebileceğinden buyuk olmalı. Bunlar temel kurallar... Kulağa da mantıklı gelir...
Buna rağmen, havada ana besleme-güç unitesi kaynaklı olarak yangınla sonuclanmış birkac tane vakayı biliyorum... Bunlardan benim açımdan en çarpıcı olanını aşağıya yazacağım. Hani doluya koydum almadı, boşa koydum dolmadı dedikleri durum... Bu işin sudokusunu yapmak gibi olduğundan paykaşmakta fayda görüyorum:
FAI'deki 10S batarya zorunluluğu dolayısıyla F3A modellerinde gerekli performansı alabilmek adına mecburen yüksek akım çeken setuplar hazırlanmakta... Her komponent malesef kapasitelerinin limitlerinde seçilmek durumunda kalıyor, zira 2x2 metrelik irice bir F3A uçağında 5 kilo uçar ağırlık sınırı var. Hal böyle olunca, toplam ucus agirligini limitler dahilinde tutmak icin secilen ve dusuk akim kapasiteli (genellikle 20c) hafif bataryalar bile isteye cok ciddi stres altinda calisiyorlar... FAI'nin 10S kisitlamasindaki asil amac verimliligi daha yuksek, akim degerleri daha dusuk komponentlere zorlamak ureticiyi, ote yandan daha dusuk agirlikta ve gerekli aerodinamik ozelliklerde ucaklar imal ettirmeye zorlamak ureticileri- pilotu. Tabi bunu yapmak icin guncel malzeme, ekipman ne varsa limitler zorlanmis oluyor... Ucus sirasinda mekanik aksamdaki en ufak bir problem (kuru yaglamasi yapilmamis, ya da asinmis ve degistirilmemis bir contra drive dislisi, farkina varilmamis bir bozuk rulman vs) durumunda akimdaki kisa sureli bir artisla birlikte bile, batarya isinip-sisiyor... Bu ani gelisen sismenin sonucunda malesef alev alan bataryalar ve ucaklar mevcut... Bunu engellemek adina sisteme sigorta koymaniz malesef yangina engel olamiyor. Zira tutusan sey batarya, sigortayi attiracak akima ulasildiginda (her sistem belirli bir sure surge akimda calisabilmek durumunda olmali, eger sigortayi surge akim degerinde belirlerseniz surekli sirgortaniz atacaktir) coktan geri donussuz olarak tetiklenmis oluyor kimyasal tepkime... Bir nevi, Cernobildeki nukleer patlama benzeri durum... Derseniz ki, baska turlu koruma yok mu ? Evet, sikca kullaniliyor ve var... Akim belli bir esigin uzerinde onceden belirlenen bir surenin uzerinde kalirsa, bunun gecici degil, kalici akim oldugunu belirleyip beslemeyi azaltan- ya da kesen ESC ler mevcut (Bkz. ESC Overcurrent protection)... Ancak tekrarlamakta fayda var, ana besleme uzerine koyacaginiz sigorta bunun bir alternatifi degil...
Gelelim sistemin ana besleme disinda kalan komponentlerini korumak adina pratikte ne yapilabildigine:
Yuksek yuk altinda calisan; ornek olarak retract servolari, flap servolari, olcekli ucaklardaki bilimum ozel acilir kapanir kapaklar, ozel kanca sistemileri gibi kilitlenme durumunda yangina neden olabilen komponentler icin sigortali besleme uniteleri var. Ornek olarak Jeti CB220 Central Box'ta ucus kontrol kanallarinda (aileron elevator vb) sigortasiz ya da yuksek akim degerinde sigortali; kilitlenme ihtimali olan kanllarda da dusuk akim degerli sigortali beslemeler mevcut. Havadayken retract servonuz, kanca servonuz vs sikisirsa eger, sigorta devreyi acip, o kanali devre disi birakabiliyor... Burada ucaginiza gore besleme stratejinizi belirlemeniz mumkun. Yine hatirlarmakta fayda var, ana felsefe yine ayni, ucagi son ana kadar operasyonel tutmak.
Bkz. CB220:
Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Selamlar, guvenli ucuslar...