Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

Emre Kaman

Moderator
Katılım
21 Kas 2013
Mesajlar
6,273
Tepkime puanı
12,103
Yaş
42
Konum
İzmir
İlgi Alanı
Heli
Arkadaşlar bu konu governor özelliği olan SK540 ve SK720 ünitelerin ikisinde de geçerlidir. İlk mesaj elektrikli heliler için, ikinci mesaj nitro heliler içindir.

LÜTFEN DİKKAT:
Ayar aşamalarında ana ve kuyruk pallerinin takılı olmadığından, motorun dönmesine yada bu dönüşü kafaya iletmesine fiziken imkan olmadığından KESİNLİKLE emin olun. En güzel yöntem üniteyi harici bir kaynaktan beslemek ve eğer bec'li bir esc kullanıyorsanız, gerekli olmadığı sürece esc kablosunu takılı tutmamaktır.

Neden Unitenin Governor Tercih Edelim:
Öncelikle esc governoru yerine ünite governoru kullanmak bize ne kazandırır bunu açıklayalım:
-- Basitçe olaya esc açısından baktığımızda gördüğümüz tablo şöyledir, esc kafa devrinin düştüğünü görür ve kendi kendine "lan devir düştü, bas bas" der.
-- Ünitenin bakış açısına göre ise durum şöyledir, verdiğimiz komuta göre ünite kafa devrinin düşeceğini öngörür ve escye "kafa devri düşecek, bas bas" der.

Bu iki durum da saniyenin küçük bir diliminde gerçekleşir ama, birincide devir çoktan düşmüş, ikincide ise düşmeden önlem alınmış olur.

Bir diğer artısı ise pil tarafında olur. Esc, hem yük altında, hem de devirden düşmüş kafayı eski haline döndürebilmek için pil ne verebiliyorsa ister. Ama yüklenmeden kısa bir an önce, halen doğru devirde olan kafayı aynı devirde tutmak için daha az güç gerekir, bu da pillere daha az yüklenmek demektir. Ben iki gün arayla yeni esc-motor ile deneme uçuşları yaptım. Durumu kötü olmayan, ama kapasitesi de bir yere kadar olan Zippy pillerimle. Esc governorlu uçuşta piller inim inim inlerken, ünitenin governoruyla hiç sıkıntı çekmediler. Aradaki fark muazzamdı.

Soft-start ve Autorotation bail-out Nedir ? Governor ayarında Ne gibi Etkisi Vardır ?
Bu kadar reklam yeter. Asıl konumuza dönelim. Skookum governoru (bundan sonra SK gov olarak kısaltıyorum) sorunsuz kullanmak için aşmamız gereken iki durum var. Birincisi SK gov devreye girip belirlediğimiz kafa turuna çıkarken devirde ani bir yükseliş olup, pallerin katlanıp bir yerlere vurmasını yada kuyruğun vahşice dönmesini istemiyoruz. İkincisi ise, bir otorotasyonun başarısız olacağını hissettiğimizde veya yanlışlıkla havada hold çekip hemen kapattığımızda kafa devrinin soft-start'ta aheste aheste artmasını istemiyoruz (Bail-out). Bu iki hedefi birbirinden ayırarak ilerleyeceğiz. Soft-start ve autorotation bail-out özelliği olan esclerde genelde durum şöyledir. Arming sinyali (%0) seviyesinden yükselerek gelen sinyallerde esc soft-startla başlar. Daha yüksek bir seviyeden yükselen sinyalde ise bail-out, yani hızlı başlar. Bu seviye markadan markaya değişir. Zaten elektrikli kurulumu zorlaştıran da bu değişikliklerdir.

Yine başlamadan önce birkaç şeyin altını çizmemiz gerekiyor.

1. SK gov gaz sinyali %25'i geçtikten sonra ve yük altındayken devreye girer.
2. Esc'ye giden sinyal ile SK gov'un izlediği sinyal birbirinden farklıdır. Bu iki kavramı birazdan açıklayacağım.
3. SK gov'un escnin soft-start'ta olup olmadığından haberi olmaz, sadece kumandadan gelen sinyal seviyesinden ve escden gelen devir verisinden haberi olur.

İlk hedefimiz kumandadan gazı ilk ittiğimizde devirde bir zıplama olmamasını sağlamak. Bu zıplama iki türlü olabilir. Birincisi, SK gov'un gördüğü sinyal %26 olduğunda gov hemen devri belirlediğimiz devire getirmeye çalışır, ancak o ana kadar paller yeni yeni devirlenmeye başlamıştır. Diyelim ki %26'ya varana kadar paller 1000 devire gelebildi, ancak SK gov'un ilk seviyesinde 1800 devir belirlemişiz. Bu durumda gov 800 devirlik farkı kapatmak için motora aniden yüklenecektir. İkinci durum ise sinyal %26 olduğunda esc halen soft-start modunda olabilir. Bu durumda SK gov devri yükseltmeye çalışacak, ama esc soft-start bitene kadar ona cevap vermeyecektir. Gov devrin yükselmediğini görecek ve daha da yüklenecektir. Bu böyle böyle gidip de soft-start bittiğinde ise olacakları siz düşünün. Bu durumları engellemek için escye biraz avans vermemiz gerekiyor. Burada yukarıdaki 2. madde devreye giriyor. Skookum drive system tabında "set max throttle" ve "set idle throttle" düğmelerini kullanarak esc'nin gördüğü ve SK Gov'un gördüğü gaz sinyali seviyelerini birbirinden farklılaştırabiliriz. Böylece SK Gov'un gördüğü gaz sinyali seviyesi %26'ya ulaşmadan önce escnin soft-start'ı bitirmesi ve devri belli bir seviyeye ulaştırması için zamanı olmuş olur. Yapmamız gereken, SK Gov %25 seviyelerini gördüğünde escnin sağladığı kafa turunun belirlediğimiz kafa turuna yaklaşmış olmasını sağlamak. Bundan sonra adım adım gidelim.

Skookum Governor Ayar Aşamaları- TEMEL Ayarlar
1- Esc'nin kendi governorunun kapalı olduğundan ve external governor (harici governor) modunda olduğundan emin olun. Rpm verisinin üniteye gidebilmesi için gerekli bağlantıları ve ayarlamaları yapmış olun.
2- Kumandada throttle kanalının end point değerlerinin 100-100 olduğundan ve normal mod için Thr curve 0-100 linear olduğundan emin olun.
3- Idle-1 için %60, idle-2 için %100 düz thr curve değerleri girin.
4- Üniteyi bilgisayara bağlayın ve enerji verin. Kumanda komutlarını aldığından emin olun. Drive system tabını açın, şimdilik governor mode off olacak. Full gaz verin, set max throttle düğmesini tıklayın.
5- Gazı tam aşağı çekip set idle throttle düğmesini tıklayın. Şu anda SK'un gördüğü gaz seviyesi ve escnin gördüğü gaz seviyesi aynı.
6- SK bilgisayar bağlantısını kesin, ünitenin açılmasını bekleyin, bu şekilde esc kalibrasyonu yapın.

NOT-1: Bu kalibrasyon markadan markaya değişiklik gösteriyor, hatta bazı markalarda external governor modunda gerekmeyebiliyor, ama yine de yapın, zarar gelmez.

NOT-2: Bu noktadan sonra adımlar esc markasına göre farklılık gösteriyor. Örneğin castle esc kullanıyorsanız thr end point'leriniz kalibrasyon sırasında değişmiş olacaktır. Eğer öyleyse üniteyi bilgisayara yeniden bağladıktan sonra full gaz konumunda set max throttle düğmesine yeniden basın. idle throttle için sonraki adımdan devam edin.

7- Bu adımda SK Gov devreye girmeden önce devrin belirlenen devire yaklaşmış olmasını sağlamaya çalışacağız. Biraz deneme yanılma gerektiriyor, ancak şimdilik bir başlangıç noktası belirleyeceğiz, herşey bittikten sonra deneme yaparak bu adıma geri dönebiliriz. Kumandanızdan %15-20 civarına denk gelecek kadar gazı açın ve set idle throttle düğmesine basın. Gazı en alta çektiğinizde SK ekranında throttle değeri -17 civarında görünecektir. Bu değeri -17 yapana kadar bu adımı tekrarlayın. -17 benim denemelerimde güzel sonuç veren bir değer.

NOT-3: -17 değerini aşağı aldıkça gov’un devreye girişi daha da yumuşayacaktır, ayrıca ikinci kısımda ayarlayacağımız bail-out değeri için bize daha geniş bir aralık bırakacaktır. Ama bir yandan esc’nin arm olamama durumu söz konusu olabilir. Ayrıca helinin spool-up zamanını da gereğinden fazla uzatabilir.

8- Şimdi gaz stiği tam aşağıdayken SK ekranında -17 ve full gazda 100 görüyor olmamız lazım. Governor mode electric yapın. Uygun bir gear ratio girin. Buna göre Sk ekranında 40 değerini veren değeri kumandanızdan bulun, örneğin bende bu değer 49 oldu. Buna göre Normal mod için 0-X/2-X-X-X throttle curve değerini girin. X size SK ekranında 40 değerini veren sayıdır. Örneğin bende 0-24.5-49-49-49. İdle-1 için SK ekranında 60 değerini veren değeri girin. Bende 66-66-66-66-66 oldu. İdle-2 için 100-100-100-100-100 girin.
9- Normal ve idle-up'lar arasında geçiş yaparak SK ekranındaki devir değerlerin yeşil olup olmadığını kontrol edin. Devir değerleri için istediğiniz değerleri girin.

NOT-4: Bu ekranda belirlediğiniz model boyutuna göre gösterilen değer aralığında sayılar girin.

10- Gain değerini 30 ile başlayın, duruma göre 5’er 5’er azaltabilir/çoğaltabilirsiniz. Low ramp, high ramp ve overdrive değerlerini sırasıyla 80-120 ve 100 yapın.


Testler
Şimdi sıra denemeye geldi. Bu deneme ne yazık ki tezgahta yapılamıyor. Governorun aktif olabilmesi için motorun üstünde bir miktar yük olması gerekiyor. Yani pallerin takılı olması gerekiyor. 450’den büyük her model için sahaya gitmek ve düz veya kısa otlu bir yer bulmak hayati önem taşıyor. Her ne kadar ben bu değerler ile sorun yaşamamış ve güzel uçuşlar yapmış olsam da, bu farklı modellerde ve farklı kombinasyonlarda sorun çıkmayacağı anlamına gelmiyor.

Saha testi için:

1- Normal, idle-1, idle-2 ve hold için yaklaşık -1 derece civarında pal açısı verecek şekilde sabit pitch curve değeri girin. Test sırasında her modu deneyeceğimiz için, her modda bu açının sabit olacağından emin olun. -1 derece hem modelin biraz yere basmasını, hem de palde gereksiz yük olmamasını sağlar.
2- Pallerinizi her zamankinden biraz daha fazla sıkın, 700 için sıkabildiğiniz kadar sıkın, ne olur ne olmaz. :)
3- Helinin kuyruğunun sert bir şekilde dönebileceğini aklınızdan çıkarmayın. Helinin duracağı yeri buna göre seçin. Elleriniz ve dikkatiniz maksimum seviyede kumanda ve heli üzerinde olsun.
4- Yavaş hareketlerle gaz stiğini itin. Daha önceden alıştığınızdan daha alt seviyelerde motorun dönmeye başladığını fark edebilirsiniz. Sorun yok, zaten öyle olması gerekiyor. SK ekranında %25’e yaklaşan gaz stiği konumuna yaklaştığınızda dikkatli ve yavaş olun. Gov devreye girecek ve devir yükselecektir.
5- Sırasıyla idle-up’lar arasında geçiş yapın. Geçişlerde birkaç saniye bekleyin, devrin değiştiğinden emin olun.


Skookum Governor Ayar Aşamaları- Autorotation bail-out Ayarlar
Bu kısım buraya kadar. Artık governorumuz çalışıyor. Autorotation bail-out için ikinci kısıma devam edelim.

İkinci hedefimiz yukarda bahsettiğim gibi durumlarda escnin soft-start’ını iptal etmek. Bu noktada işler esc markaları arasında değişiklik gösteriyor. Örneğin Scorpion-Castle arasında farklar var, Yep/Yge esclerde ise bu özellik hiç bulunmuyor.

Altını çizeceğimiz noktalar:

1- Bail-out özelliği bulunan esclerde arming sinyalinden yani %0 gaz sinyalinden yükselen sinyal seviyeleri soft-start’ı tetikler. Markadan markaya değişen bir değer aralığından başlayıp yükselen gaz sinyali bail-out’u tetikler. Örneğin bu değer Scorpion esclerde kabaca %15-25 arasındadır.
2- Bu özelliği kullanmak için kumandamızda iki farklı hold seçeneği kullanmamız gerekecek. Bir tanesi escnin gördüğü gaz sinyalini %0 yapan, escyi arm eden ve indikten sonra yeniden gaz verirsek escnin soft-startla başlamasını sağlayacak olan hold’dur. İkincisi ise motoru durduracak kadar düşük, ancak escyi bail-out modunda tutacak kadar yüksek bir sinyal seviyesi verecek olan moddur. Bunun için idle-3 kullanılabilir.
3- Her ne kadar bail-out’u devre dışı bırakmak için %0 sinyalini escye göndersek de, bazen escler ilk enerji verilip, ilk spool-up yapıldıktan sonra hep bail-out modunda kalabiliyorlar, yani ani gaz alabiliyorlar. Heliyi bir nedenle indirdikten sonra, yeniden kalkmak isterseniz, ani gaz alma tehlikesini aklınızdan çıkarmayın.

Bail-out özelliğini kullanmak için normal modda motor çalışır durumdayken, motoru durduran en yüksek değeri belirleyin. Bu değerin belki bir tık aşağısı bail-out değerinizdir. Bu değerin SK ekranında -10’lar seviyesinde olması gerekiyor. Ayrıca bu değerin esc soft-start’ı tetikleyecek kadar da düşük aralıkta olmaması gerekiyor. Son olarak, escye yeni enerji verdiğinizde, veya soft-start’la başlayacak durumda olduğunuzda bu değerin motoru döndüreceğinden haberdar olmanız gerekiyor. Yani bu belirlediğimiz bail-out hold değeri bildiğimiz throttle hold’dan farklı, bizim havadayken otorotasyon yapmak amacıyla kullanacağımız bir hold değeridir. Heli yerdeyken kesinlikle aktif etmeyin. (ayar ve test durumu hariç)

Eğer bulduğunuz değer diğer koşulları sağlamıyorsa, ilk kısımda 7. adımda belirlediğimiz -17 değerini değiştirmemiz gerekiyor. Büyük ihtimalle az biraz aşağı olarak. Az derken 1’er 1’er demek istiyorum, çünkü 1 birim bile çok şeyi değiştiriyor. Her değişimden sonra diğer bütün adımları yeniden tekrar etmemiz gerekiyor. Bu arada SK’a gösterdiğimiz - değerler -25’e kadar gidiyor, daha aşağısını kabul etmiyor. Ben bu ikinci kısmı henüz kullanmıyorum, ilerleyen günlerde denemeler yapıp sonucu burada paylaşırım. Şimdilik yeni oyuncağımın biraz keyfini sürmek istiyorum :D

İkinci mesaj bir kahveden sonra nitro heliler için. :) :saygilar:
 
Skookum SK540-SK720 Governor Kurulumu

Evet gelelim nitroya. İlk mesajda SK Gov'un çalışma şeklinden uzun uzun bahsettiğim ve bir sürü güvenlik uyarısıyla baydığım için, aynı şeylerden burada da bahsetmeye gerek yok. Burada daha kısa ve adım adım anlatıyorum. Aşağıda yazacaklarım kendi tecrübem değil, HF'den çeviridir, ancak yazan arkadaş o kadar güzel anlatmış ki, nitro konusunda tam cahil de olsam, ben bile anladım :) Buyrun:

1. Şimdilik governor mode off olacak.
2. Kumandada 0-100 arasında linear bir thr curve oluşturun.
3. Full gazda set max throttle ve gaz kapalıyken set idle throttle düğmelerine basın. Şu anda SK ekranında gaz stiğine göre 0-100 arasında değerler görüyor olmanız gerekir.
4. Ekranda throttle değeri için 50 görünürken, yani tam orta stikteyken, karbüratör ve servo kollarını 90 derece olacak şekilde ayarlayın ve karbüratör açıklığının %50 işaretinde olduğundan emin olun.
5. Kumandadan thr servosunun end point'lerini karbüratör üzerindeki 0 ve 100 işaretlerine gelecek şekilde ayarlayın. Eğer mekanik kurulumda bir sorun yoksa end point değerleri iki uçta birbirine yakın çıkacaktır.
6. SK ekranında full gazda ve gaz kapalıyken sırasıyla yeniden set max throttle ve set idle throttle düğmelerini tıklayın.
7. Governor mode nitro yapın. Gear ratio değerini girin. Başlangız olarak low, high ramp ve overdrive için 80-80-100 ve gain için 50 girin
8. Normal, idle 1 ve 2 thr curve değerlerinizi yukardaki adımdaki gibi girin. Her mod için doğru devir değerinin yeşil olduğunu gözlemleyin.
9. Kumandadan throttle cut değerinin karbüratörü tam olarak kapatacak değerde olmasını sağlayın.
10. Motoru çalıştırın ve gaz trimi ile güzel bir rölanti devri belirleyin. Bu devri veren gaz sinyali seviyesini kumanda monitöründen belirleyin ve throttle hold bu değeri verecek şekilde ayarlayın.
11. SK'u bilgisayara bağlayın, thr hold'u çekin ve set idle throttle düğmesine tekrar basın.

Olay bitmiştir. :D

Yukarıda da dediğim gibi bu ikinci mesajın benimle bir alakası yok, HF'de kabul görmüş yöntemi çevirip yazdım olduğu gibi. Eğer bir sorun görürseniz, yada farklı yöntemler geliştirirseniz haber veriniz. :) :saygilar:
 
Skookum SK540-SK720 Governor Kurulumu

Gerçekten ellerine sağlık Emre :thumbup: Yazı içerik olarak harika olmuş, baştan aşağı zevkle okudum.

Özellikle Ünitenin Governor neden daha başarılı bunu şu an çok daha net anlamış durumdayım, teşekkür ederim :thumbup:

Her ne kadar Skookum için hazırlamış olsan da temel kavramlara ve işin teorik kısımlarını da çok güzel açıklamışsın, ellerine sağlık %p

Erhan kardeşimizin SPIRIT Governor videoları baştan sona detaylı izleme imkanım henüz olmadı ama acaba o da ayarlarken Soft-start ve autorotation bail-out özelliği dikkate almış mıydı ki ??
 
Skookum SK540-SK720 Governor Kurulumu

Teşekkürler abi :)

Erhan'ın videoları ben de tam olarak izleyemedim henüz. Ancak esc açısından durum escnin gördüğü sinyal seviyesinden ibaret. Eğer ki Spirit governor ayarında Skookum'da olduğu gibi sinyali ayırabiliyorsak, veya başka bir çözümleri varsa bununla ilgili, olmaması için bir neden yok. Skookumda v3.40'lardan önce bu ayrım yapılamıyormuş mesela. Ama o zamanlar da mesela Scorpion esclerde bail-out sistemi farklı çalışıyordu, hold çektikten sonra belli bir süre bail-out modunda kalıyorlardı. Erhan'ın videoları da izliycem bir boş vaktimde.
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

Eline sağlık Emre, Mehmet abinin söylediği gibi sadece bu ünite kullanıcılarının değil governor kullanan tüm helicilerin okuması gereken bir yazı olmuş bence de. :bravo:

Ama en çok isteyerek veya istemeyerek hold çektikten sonra geri dönmek istediğimizde soft startı devre dışı bırakması kısmı krtik bence. Malum çok müzdarip olduğumuz bir konu :laugh: :laugh: :RCKolik:
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

Emre abi eline sağlık çok faydalı bir paylaşım olmuş. :) Kısmet olursa yarın gelebilirsek bizde nitro için sahada ayalar, test uçuşları yaparız artık. :thumbup:
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

Türker Akgün' Alıntı:
Eline sağlık Emre, Mehmet abinin söylediği gibi sadece bu ünite kullanıcılarının değil governor kullanan tüm helicilerin okuması gereken bir yazı olmuş bence de. :bravo:

Ama en çok isteyerek veya istemeyerek hold çektikten sonra geri dönmek istediğimizde soft startı devre dışı bırakması kısmı krtik bence. Malum çok müzdarip olduğumuz bir konu :laugh: :laugh: :RCKolik:

Ahaha ;D Ben bi kırdım, bi kere de direkten döndüm. Holdun yerini değiştirdim artık, şimdilik bi sorun olmadı (Maşallah) Ama bail-out konusunu da halledicem mutlaka.

Arda Erkan' Alıntı:
Emre abi eline sağlık çok faydalı bir paylaşım olmuş. :) Kısmet olursa yarın gelebilirsek bizde nitro için sahada ayalar, test uçuşları yaparız artık. :thumbup:

Bakarız beraber Arda, hem de benim için de nitroya giriş 101 olmuş olur :D
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

Emre Kaman' Alıntı:
-- Basitçe olaya esc açısından baktığımızda gördüğümüz tablo şöyledir, esc kafa devrinin düştüğünü görür ve kendi kendine "lan devir düştü, bas bas" der.
-- Ünitenin bakış açısına göre ise durum şöyledir, verdiğimiz komuta göre ünite kafa devrinin düşeceğini öngörür ve escye "kafa devri düşecek, bas bas" der.
:lollol: :lol:
Bir olay bu kadar güzel açıklanabilir :).
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

emre ellerine sağlık. çok güzel bir açıklama olmuş.

spirit de ayar aşamalarında her hangi bir ayrıcalık görmedim . ama yurt dışı forumlarda benzer sorular görmüştüm. valla ne yalan söliim fazla zaman ayıramadım bu konuda. :yuppi: :yuppi: :yuppi:
 
Skookum SK540 - SK720 Governor Kurulumu

eline emegine saglık mukemmel bir anlatım olmuş %p %p