Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

[Özgür Evren Varol]

Sevgili Adminimiz dürteleyince işe koyulmak gerekir dimi

Evet arkadaşlar, Hurricane başlığımda yurtdışına taşınma, burada yeni bir atölye kurma vs tecrübelerimden bahsederken, şahin gözlü Adminimiz hemen oradan faydalı bir konu çıkabileceğini görmüştü ve alet edevatlar vs ile ilgili bir başlık açmamı rica etmişti. Fikir kafama yattı ve bir fırsatında konu için foto çekimlerini de yapmıştım ama tembellikten olsa gerek bir türlü konuyu açmamıştım. Bugün Mehmet Bey olayı hatırlayıp dürteleyip bana "üç gün mühlet" verince durumun ciddiyetini kavrayıp kolları sıvayıp başlığı açayım dedim

İşin özüne girecek olursak; ilk "uçan" modelimi sanırım 28 yıl önce yapmıştım, yani 28 yıldır "dahta" kullanarak serbest yada radyo kontrollü uçan nesneler yapıyorum diyebilirim. Özellikle de son 15 yılımın balsa tozundan ayrı kalmadan geçtiğini söyleyebilirim sanırım. Haliyle bu iş için kullanılabilecek pek çok alet edevat geçti elimden, yıllar içinde atolyem kullanışlı kullanışsız bir dolu alet edevat ile doldu taştı... Ama rüzgar bizi yurtdışına atınca, burada bir nevi sıfırdan yeni bir atolye kurmam gerekince (bu hobi değil tutku, yapmamak olmaz dimi ) oturup iyice düşünüp taşınıp geride kalan bunca yılda en çok hangi aletleri kullandım, neleri beğendim neler hiçbir işime yaramadı yada kullanışsızdı diyerekten bir filtreleme yaparak sadece "gerçekten" işe yarayan aletlere yöneldim. İşte tam da bunu farkeden Adminimiz herkesin faydalanması için bu konuyu açmamı istedi

Malesef artık modeli kendisi inşa etmek isteyen insanlar ciddi bir azınlık, hele hele genç arkadaşlarımız, anlaşılabilir bir şekilde, hazır modellere yönelip işin inşaatından çok uçurma kısmına zaman ayırıyorlar. Ama yine de inşaat ile ilgilenen birileri olursa, yada en azından ARF olarak alınmış bir model kırım geçirdiğinde tamiratına girişmeyi gözüne kestiren birisine faydası olabilir diye umud etmekteyim...

-------------------------------

Canlı yayın kayıt videomuzu da buraya ilave edelim.

Video 12:00 itibaren başlıyor

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

-------------------------------

Konu Indeksi
1- Tezgah (Burasınız)
2- Ölçü aletleri

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

3- Kesici aletler

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

4- Çıta makası

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

5- Balsa rendesi ve çıta çıkarıcı

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

6- Oyma seti

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

7- Zımparalar

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Tezgah
Alet edevata geçmeden önce işin en temel kısmından başlamak daha doğru olacaktır. Özellikle inşaat yapılması söz konusu ile bir numaralı ihtiyaç bu inşaatın yapılacağı yüzey, yani tezgah olacaktır.

Tezgah olarak aslında iki ana bileşen lazım bize, birincisi sağlam ve düzgün bir yüzey. Bu genellikle basit bir masa olabilir. Ama yüzeyin düzgünlüğü en önemli şey. düzgünlük ile kastım aslında yüzeyin düzlemselliği, yani orta kısım bel vererek aşağı sarkmış olmamalı, köşereden biri yada birkaçı daha yüksek yada alçak olmamalı gibi. Bu yüzey ne kadar düz ise yapacağımız model de o kadar düzgün olacaktır. Belki daha doğru bir anlatımla, yüzeyde bir çarpıklık varsa model de aynı derecede çarpık olacaktır

Şu anki atolyemde ikeadan aldığım bir masayı tezgah olarak kullanıyorum. Bu masanın altında çelik bir iskelet var, o yüzden düzlüğünden emin olabiliyorum. Bilgisayar masaları gibi suntalam yada MDF den yapılma masalar kullanılacaksa çok dikkatli olmak gerekir, zira bunlar sıklıkla bel verirler ve çarpılırlar. uzun bir cetvel yada su terazisi ile yüzeyin düzlemselliği enine-boyuna ve köşegenlemesine kontrol edilmelidir. Buraya gelmeden önce kullandığım tezgah sistemi ise yine ikeanın mutfak dolap sisteminin alt modülleri idi.

Şu an kullandığım tezgah alanının genel görünümü:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Tezgahın ikinci önemli bileşeni ise inşaatı üzerinde yapacağımız, iğne saplayabileceğimiz bir tabla. Bu tabla için seçenek ve tercih çok çeşitlidir. En basitinden pembe yada mavi (nispeten daha sıkı olanlar) izolasyon "strafor"ları bile iş görebilir. Ancak eğer modelimiz büyükse bu meretlerle sıkıntı yaşamaya başlarız, çünkü sapladığımız iğneleri tutmak için yeterince güçlü olmayabilir ve ağırlık altında bölgesel çöküntüler oluşarak inşaat yüzeyinin düzlemselliği kaybedilebilir. Bu köpük plakaların bir avantajı, model yapmak için yeterli alanı olmayan, komple bir masayı bu işe ayıramayanlar için "taşınabilir" bir tesgah imkanı sağlamasıdır. Planınızı plaka üzerine bantla yada iğne ile tutturup inşaat yapacağınız zaman düzgün bir yüzey (gerekirse yer bile olur) üzerine yerleştirip çalışıp sonrasında plaka (üzerinde iğnelenmiş parçalar ile birlikte bile) kaldırılıp bir kapı arkasına vs istiflenebilir.

Bir diğer ve sıklıkla kullanılan tabla seçeneği ise çam ağacından plakaların birbirlerine yapıştırılması ile elde edilen levhalar. Bu emretler Bauhausta farklı ölçülerde bulunabiliyor, özellikle eskilerin tercih ettiği bir tabladır. Ben de zamanında kullanmayı denedim ama hiçbir zaman memnun kalmadım. Niye derseniz, birincisi iğne saplamak kolay değil, kullananlar hafif bir çekiçle çakıyorlar çoğunlukla, ben ise iğnelerimi pratik bir şekilde elimle saplayıp sökmeyi tercih ediyorum, bazen de bu iğnelerin modelin içinden çekiçle ulaşılamayacak yerlerden vs saplanması gerekiyor o yüzden kullanımı bana pek pratik gelmiyor bu levhaların. Öte yandan benim kullanmayı denediğim tüm levhalar zaman içinde çarpıldılar, nedeni de basit, ahşap malum canlı bir doku ve nem ile genleşebiliyor. Bir plaka ağacı tezgahınızın üzerine koyduğunuz zaman alt ve üst tarafı arasında bir nem dengesizliği oluyor, çünkü üst taraf sürekli hava ile temasta ancak alt taraf masaya temas etmekte ve hava teması yok denecek kadar az. Ahşapın iki yüzeyi arasında nem dengesizliği olduğu zaman da ister istemez çarpılmalar oluşmaya başlıyor. Bu yöntemi kullananlar tahtaları naylonlar ile sarıp sarmalayarak bir şekilde bu problemin önüne geçiyorlar ama benim gibi tembel adamlara gelecek iş değil bu

Benim tercih ettiğim yöntem ise alçıpan panel kullanmak. Alçıpana iğne saplamak çam levhalar kadar zor değil, öte yandan saplanan iğneyi tutma gücü yeterli. Ayrıca çok ucuz bir malzeme, o kadar ucuz ki doğrudan üzerinde kesme biçme yapıştırma işlemini yapabilirsniz yeri geldiğinde, hasar görmesini dert etmeye gerek yok, diğer tarafı çevrilip iş görmeye devam eder. Bir levha (bugünün piyasaısını bilmiyorum ama 10-15 tl civarında olması lazım) ile yıllarca yetecek tezgahlık malzeme elde etmiş olursunuz. Tabi dezavantajları da yok değil, en büyük dezavantajı kendi şeklini koruyamaması, anlamı şu, eğer alttaki tezgah yüzeyiniz çarpıksa alçıpan da aynı derecede çarpık olacaktır. Yani alttaki ana tezgahın düzlüğünden emin olmalısınız eğer alçıpan kullanacaksanız. Bir diğer dezavantajı da panellerin bir kenarında hep bir bombelik oluyor, sanırım üretim tekniği ile alakalı bir durum bu. O kenarı tespit edip o bölgenin üzerinde inşaat yapmamalısınız. (aşağıdaki fotoğrafta taralı bir kısım göreceksiniz, orası bombeli olan kısım, yanlışlıkla üzerinde inşaat yapmamak için işaretledim).

Tezgahımın üzerinde sadece plan üzerinde inşaat gerektiren parça kısımlar için kullandığım alçıpan levhanın görünümü:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Gelelim alet edevat kısmına:

Modelcilikte çok sevdiğim birkaç atasözü vardır, yeri geldikçe sık sık da kullanırım bunları Belki en önemli sözlerden birisi de (aslen marangozluktan gelir) şudur: "üç kere ölç, bir kere yap".

Yani ölçüm yapmak, hatta bazen tekrar tekrar ölçerek emin olmak çok önemlidir. O zaman ölçü aletleri ile başlayalım

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

En temel Ölçü aletleri tabiki cetveller. Atolyemde her zaman farklı boy ve malzemeden cetvel olur. En çok kullandıklarım ise çelik cetvellerdir. Bir adet 1m, bir adet 30-50 cm civarı, bir adet de 15 cmlik küçük bir metal cetvel bulundururum. Metal cetvelin ölçme dışında çok önemli bir işlevi daha vardır, o da balsa levhaları yada ince kontraplakları (1mm yada daha ince) keserken klavuz olmak. Kullandığımız bıçaklar genellikle çok keskin oldukları için plastik cetvellerle kesme yapmaya çalışırsanız bıçak cetvelin de içine girebilecektir. Tabi bu tür kesme işlemlerinde cetveli tutan parmaklarımızın bıçağın rotasında olmadığından ve bıçağın tutuş ve hareket açısının cetvelin üzerine tırmanıp elimize ve parmaklarımıza ulaşmayacak şekilde olmasından emin olmak gerekir. Bulunabiliyorsa bir tarafı metrik diğer tarafı imperyal (inç) olan cetvellerinedinilmesini tavsiye ederim. Malesef pek çok plan ve kit imperyal sistemle tasarlanmakta/üretilmekte, her seferinde hesap yapıp mmye çevirmektense doğrudan inç tarafından gitmek daha pratik oluyor böyle durumlarda.

Metal cetvele ilave olarak genellikle bir adet esnek cetvel bulundururum (fotoğraftaki yeşil cetvel). Bu cetvel kıvrımlı yüzeylerde ölçüm yaparken kullanışlı olmaktadır.

Yine sıklıkla kullandığım bir diğer alet de kumpas. Balsa yada kontraplak levha kalınlıklarını ölçerken, plan üzerinden bir ölçünün okunup model üzerine aktarılması sırasında, modelde gerekecek parçaların yerlerine göre hassas bir şekilde kesilmesi için işaretlenmesi sırasında gayet hassas ve faydalı olmaktadır. Ayrıca eğer bir şekilde inşaat yapacaksanız mutlaka işin içine çelik teller, matkaplar vs vs girecektir, bunların da çaplarının ölçümünde kumpasın gerekliliği aşikardır. Benim atolyemde her daim en az iki kumpas bulunmuştur, şu anda da bir normal, bir de dijital göstergeli olacak şekilde yine iki kumpas var.

Olmazsa olmazlarımızdan son olarak da gönyeler geliyor. Bir yada iki gönye bulundurmak gereklidi, zira inşaat sırasında elbet bir gün gelir bir iki dahtayı birbirine dik olacak şekilde yapıştırmanız gerekir, göz kararı yapabiliyorsanız helal olsun, ama gönyenin rahatlığı ve doğruluğu varken ne gerek var değil mi Klasik marangoz gönyeleri hatta okul gönye setleri bu amaçla kullanılabilir. Ben midwest marka gönyenin iki boyunu kullanmayı tercih ediyorum çünkü üzerlerinde ayrıca pek çok bilgi ve ilave ölçü özellikleri var, pratiklik sağlıyor, ama temel ihtiyaç olarak en basitinden okul gönye seti de yeterli olacaktır.

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Herkes gayet iyi bilir ki ölçme işlemini biçme işlemi takip eder

İş modelde kullanılan dahtaların biçilmesine gelince bolca alet edevat seçeneği karşımıza çıkar. Ama yine bir atasözü ile söze başlayayım. Bu gavur modelcilerden duyduğum bir atasözüdür, o yüzden orjinal (ingilizce) halini yazayım önce: "Never carve when you can saw, never sand when you can carve". Anlamsal açıdan tercüme edecek olursak, bir dahtayı şekillendirmek için girişeceğin sıralama; testere, bıçak ve zımpara olmalıdır. Yani eğer büyük parçalar sözkonusuysa, testereyle girişip kaba kütüklerden kurtulabilyorsan önce testereyle kes, testereyle giremediğin noktada bıçaklarını kullanarak (biraz daha ince iş) şekil ver, en son olarak da zımpara ile nihai şeklini ver.

Bu atasözünü paylaştıktan sonra kesici aletlere geçelim:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Fotoğrafta en üstte solda gördüğünüz standart bir maket bıçağı sapıdır. Bu alette alırken paraya kıyıp kaliteli birşey almanızı tavsiye ederim, evladiyelik olacaktır ayrıca güvenlik için de önemlidir. Gördüğünüz bu bıçak sapı muhtemelen 10 yıldan fazladır kullanılmakta...
Güvenlikten bahsetmişken bıçak sapı üzerindeki mavi banta dikkatinizi çekeyim. Evet sap eski ama o bant kırılan sapı onarmak için yaptığım birşey değil sapın yan tarafına küçük bir kare balsa çita (2x2 yada 3x3mm) koyup maske bandıyla sarmalıyorum. Bu sayede bıçak sapı yuvarlanmıyor. Ucunda sipsivri bir bıçak olan sapın masanın kenarından yuvarlanıp yere düşmesi düşerken de ayağınıza denk gelmesini istemezsiniz değil mi hele benim çok kötü bir huyum var, birşey istem dışı düştüğünde refleks olarak ayağımı altına sokarak "objenin" düşüşünü yavaşlatıp zarar görmesini engellemeye çalışıyorum... evet ayağıma bıçak saplandı zamanında, hiç tavsiye etmem, çita yöntemini mutlaka uygulayın derim...

Bıçak sapının hemen sağ tarafında 11 numara bıçağı görüyorsunuz. Bu bıçak da en çok kullanacağınız bıçak olacaktır. Balsa yada ince kontraplak kesiminden kaplama filmi kesimine kadar her işe gelir.

11 numara bıçağın hemen sağ tarafında ise tek yan jilet görülmekte. BU meret de oldukça keskin ve incedir, ince olmasından mütevellit, özellikle narin balsa çitaların kesiminde çok kullanışlı olmaktadır. Ayrıca film kaplama sırasında da fazlalıkların traşlanmasında, yada balsa kaplanmış yüzeyde yine fazlalıkların traşlanmasında kolaylık sağlar.

Alt sırada testerelerimiz görülmekte. Bıçak sapının hemen altındaki testere 11 numara bıçak gibi aynı sapa takılarak kullanılan bir testere ucudur. Zor ulaşılan yerlerdeki bişeyleri kesmek için kullanırım, ancak sadece balsa kesiminde kullanılmalıdır, ince yapısı nedeniyle sert malzemeleri keserken eğilip bükülme riski vardır.

Sağ taraftaki turuncu saplı zımbırtılar ise gavurların "razor saw" (jilet testere) dedikleri, gerçekten bir jilet kadar ince olan dişleri de neredeyse gözle görünemeyecek kadar küçük ve sık olan testerler. Bu meretler aslında plastik maket yapımı için satılan/kullanılan aletler, ancak diş yapısı nedeniyle balsayı inanılmaz temiz bir şekilde kesebilmekteler, o yüzden özellikle kesim sonrası her iki tarafın da kullanılması gerekecek durumlarda çok faydalı olmaktalar. Balsa dışında birşeyi kesmeyi aklınızdan bile geçirmeyin (plastik maket yapıyorsanız onu bilemem ) Bunlar temel olarak olmazsa olmaz aletler değil ama bir miktar inşaat yaptıktan sonra kullanışlı hale gelmekteler.

Sol alt tarafta da genel testere ve kesim klavuzu görülmekte. Sert ağaçtan çitaların kesilmesinde, hele hele belli bir açı ile kesilmesi gereken durumlarda çok işe yarayan bir ikilidir. Testere tek başına bişeylerin kesilmesinde de kullanılabilir. Bu meretlerle sert ağaçlara ilave olarak aluminyum ve pirinç boru çubuk vs gibi malzemelrde kesmişliğim var, aluminyum çok üzmüyor ama pirinçte kullanınca testerenin ömrü birhayli kısalıyor (gayet normal değil mi )

Alttaki kesim matını unutmuşum kesim yaparken masamızı tezgahımızı yada artık nerede çalışıyorsak o yüzeyi korumak için uygun bir koruyucu tabaka üzerinde çalışmak gerekir. Bu iş için yapılmış olan genellikle PVC den mamul kesim matları faideli şeylerdir. Hem alttaki zemini hem de bıçaklarımızı korurlar, bıçakların körelmesini geciktirirler. Bir de üzerlerinde cetvel gibi klavuz çizgiler falan varsa tadından yenmezler bulursanız bir tarafı metrik diğer tarafı inç olanından alın hatta, sebep malum

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

az biraz daha ileri seviye bir aleti anlatayım şimdi de, kendisi benim çok sevdiğim bir şey olur, temelde şart değil ama eğer sıklıkla inşaat yapıyorsanız (yada kötü pilotsanız ve sürekli tamirat yapıyorsanız ) kullanışlı olabilecek bir alet; çıta makası:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu meret özellikle sert ağaçtan çıtaların uygun boy ve açıda kesilmesinde çok pratik bir alettir. Görebileceğiniz gibi üzerinde hem uzunluk hem açı için klavuzlar vardır. Oldukça da sağlam ve keskin bir bıçağı vardır, aman parmaklara dikkat. Seri bir şekilde birden fazla çitanın kesilerek hazırlanması gereken durumlarda testereye göre çok daha avantajlıdır. Ama balsa vs keserken, eğer balsa yumuşak içi "kofti" bir balsa ise o zaman kesmek yerine ezecektir, öyle bir durumda zaten tek yan jilet en uygun seçenektir...

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

yine olmazsa olmaz bir alet ikilisi:

Balsa rendesi (solda) ve çıta çıkarıcı.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Rende pek çok şekillendirme işinde testerenin yapamayacağı kadar ince işlerde devreye girer. Mesela hücum kenarı yuvarlatılması, kanat uçlarındaki blokların şekillendirilmesi, gövde köşelerinin yuvarlatılması, firar kenarı için üçgen kesitli çita yapımı vs vs. Bıçağın derinliği ayarlanarak her geçişte ne kadar malzemenin alınacağı kontrol edilebilir. Biraz ileri bir tekniktir ama ben bıçağın bir tarafı sığ diğer tarafı derin kesecek şekilde ayarlama yapıp rendeleme yaparken ihtiyaca göre rendeyi sağa yada sola kaydırarak bıçağın dalma derinliğini kontrol etmeyi severim. Ama eğer çok geniş bir alanı rendeliyorsanız bıçağın dalma derinliğinin her tarafta aynı olması önemli olacaktır.

Sağdaki çıta çıkarıcı da 3. kullanımda kendini amorti eden bir alettir. İnşaat da yapsanız tamirat ta yapsanız kaçınılmaz olarak balsa çıtaya ihtiyacınız olacaktır elbet. Seçeneğiniz hazır çita almak yada kendi çıtalarınızı kendiniz çıkarmakla sınırlı. Hayatınız boyunca ikiden fazla çıtaya ihtiyaç duymayacaksanız gidip hazır alın, daha ekonomik olur ama aksi halde yapacağınız en iyi yatırım bir çıta çıkartıcı edinmek olacaktır. Boylece istediğiniz kalınlıkta balsa levhadan istediğiniz genişlikte çıtalar kesebilirsiniz. Eğer kalın bir balsa levhadan (4mm ve üzeri) çıta çıkartacaksanız, kenardaki bıçağın (no 11 bıçaktır) kesme derinliğini levhanın yarı kalınlığından çok az fazla olacak şekilde ayarlayıp bir kez levhanın bir yüzünden sonra da levhanın diğer yüzünden geçerek iki geçişte çıtayı kesmelisiniz. Aksi halde, tek geçişte kesmeye çalışırsanız, bıçak balsanın liflerini takip etmeye çalışarak eğilip bükülecek, çıtanız tam olarak dikdörttgen kesitli olmayacaktır.

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Kesme biçme aletlerinde son olarak, yine nispeten ileri seviye olan "oyma seti":

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Balsa kullanarak model yaparken er yada geç elinizdeki balsa çubuk yada bloğa şekil vermeniz gerekecektir. Bu şekil verme işlemlerinde bu tür oyma setleri çok kullanışlı olmakta. Ama dediğim gibi nispeten ileri seviye, etkin kullanım için tecrübe ve el alışkanlığı isteyen aletlerdir. Kullanımına alışınca hangi ucun nerede ne şekilde çalışacağını öğrenince de çok ciddi zaman kazandıran ve sonuç kaliteyi arttıran aletlerdir. Yalnız lütfen dikkat, kullandığımız pek çok alette olduğu gibi bu meretler de fazlasıyla keskindir, hobiye devam edebilmek için kendimizi korumamız gerektiğni asla unutmayın...

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Testereler tamam, bıçaklar oyma setleri tamam, artık sırada zımparalar var.
Zımparalar artık testere yada bıçaklarla fazlalık malzemeyi alamadığımız son durumda son şekillendirme yada yüzey hazırlama için devreye girmesi gereken şeylerdir.

Örnek vermek gerekirse, uçak için gerekli kanat sinirlerini keseceksiniz, eğer ince bir balsa levhadan kesecekseniz direk 11 numara bıçak ile kesmek yeterli olacaktır, ama keseceğiniz çigilerin azıcık dışından keseceksiniz ki bıçak kayarsa parça çöp olmasın. Kesim sonrasında da zımpara ile parçayı son şekline getireceksiniz.

Yada diyelim ki inşaat sırasında iki parça arasına girecek bir çıta kesip yapıştırmanız gerekli, eğer direk tek kesişle o çıtayı her seferınde tam yerıne oturacak kboyda kesebiliyorsanız bu satırları niye okuyorsunuz diye sorarım haliyle çıta önce olması gerekenden az daha uzun (1mm desek misal) olacak şekilde tek yan jiletle yada artık hangi alet uygunsa onla kesilir. Sonra uç kısımları ufak ufak zımparalayarak çıta yerine "alıştırılır" nezaman ki yapıyı kasmadan ama aynı zamanda boşluk da kalmadan çıta yerine oturuyordur, o zaman ancak yapıştırılır.

Yada uçağın hücum kenarının çıtasını yapıştırdık, rende kullanarak kabaca bir şekillendirdik, en son zımpara ile gerekli olan yuvarlatılmış şekli vereceğiz. Direk dikdörtgen çıtaya zımpara ile girişmek gereksiz zaman kaybı ve toz üretmekten başka birşey değildir.


Çoğu zaman zımparaının bir bloğun üzerinde olması gereklidir, elde tutularak zımpara yapılması bazı özel durumlar hariç yanlış bir uygulamadır. Çünkü zımpara kağıdını elimizle tuttuğumuzda zımpara yapılan yüzeye eşit dağılan bir baskı yapamayız bu nedenle de zımparalanan yüzeyin farklı bölgeler farklı miktarlarda aşınabilir ve düzgün olmayan bir şekil/yüzey elde edebiliriz.
Blok olarak marangozlardan arta kalan suntalam parçalardan uygun boyutta olanlarını kullanabileceğiniz gibi bu iş için üretilmiş hazır ürünleri de tercih edebiliriz.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Fotoğrafta sol tarafta benim genellikle kullanmayı tercih ettiğim aluminyum profil bloklar ve bu bloklara uygun zımpara kağıtları görülmekte. Bu bloklardan 14 ve 28 cm boylarında olacak şekilde iki grup var elimde. BAzı zamanlarda, özellikle kanat inşaatlarında geniş bir alanı eş seviyeye getirecek şekilde zımparalamak gerekiyor, o zaman uzun olan bloklar daha kullanışlı oluyor. Bu bloklara alternatif olarak T profil aluminyum bulup istediğiniz boyda keserek kendi bloklarınızı da yapabilirsiniz (Türkiyedeyken böyle bir üretim yapmıştık arkadaşlarla ve onları kullanıyorduk)

Sağ tarafta ise standart nalburda bulabileceğiniz zımpara kağıtları ve plastik hazır bir zımpara bloğu görülmekte. Buna da alternatif olarak mantardan zımpara blokları da bulunabilir. Bu kombinasyon çok daha ekonomik olacaktır.

Kullandığım zımpara numaralarına gelirsek; inşaat sırasında genellikle üç faklı kalınlıkta zımpara kullanırım. Bunlar kuru zımparalar olup 80, 150 ve 220 numaralardır. 80 numarayı çok nadiren kullanırım, çoğunlukla 150 ve 220 numaralar kullanılır. gerekiyorsa 80 numara ile ilk kaba tesviyeyi yapar sonra sırasıyla 150 ve 220 ile geçerek nihai yüzeye ulaşırım.

Ahşap inşaat haricinde, daha çok bitiriş aşamasında daha ince zımparalara da ihtiyaç duyarım. Bunlar 320-400 numaradan başlar 2000 numaraya kadar giderler ve ekseriyetle sulu zımpara kağıtlarıdı ve ıslak olarak zımpara yaparım. Ama bunlar bu konunun kapsamında olmazlar muhtemelen. TAlep olursa ilerleyen zamanlarda ileri tekniklerde konuşabiliriz.

Bazen sıradışı yerleri yada şekilleri zımparalamanız gerekebilir, böyle zamanlarda o işe özel bir zımpara bloğu/takozu yapmak çok işe yarayacaktır. Basit bir örnek:

Hurricane'in kanadında bir yuva açmam gerekliydi, tabiki ilk tercih testere, ama testere ile yuva kesildikten sonra daha iyi bir yapışma yüzeyi elde etmek için zımpara ile de geçilmesi lazım. Bu amaçla uygun boyutta bir balsa parçası kesip üzerine zımpara kağıdı yapıştırdım.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

sonra bu zımpara ile yuvanın iç yüzeylerini zımparaldım:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Benzer şekilde bazen yuvarlak (içbükey) bir alanın zımpara ile şekillendirilmesi gerekebilir, böyle bir durumda uygun çapta bir sopa (süpürge sapı vs) parçasına zımpara sarmak gibi basit bir çözüm bile işi kolaylaştırıp sonucu güzelleştirebilir...

son olarak sünger şeklinde zımparalar da dışbükey yüzeylerin hafif tesviyesinde (son yüzey düzeltilmesinde) çok işe yarayan şeylerdir:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Zımpara kullanımı ile ilgili de bir iki noktaya değinelim. Öncelikle çok yapılan bir hatadan bahsedelim, zımparayı yüzey delice bastırmak, sanki bu şekilde bastırınca daha iyi ve hızlı zımparalanırmış gibi bir izlenim vardır. Ama bu sadece işin kalitesini düşürecektir. Zaten işi doğru yaptıysanız (neydi; önce testere, sonra bıçak, en son zımpara) zımpara aşamasında acele etmenizi gerektirecek kadar fazla bir iş kalmamış olması lazım. Zımparalama yaparken de bırakın işi zımparanın kumu yapsın, kol kasınız değil. Tatlı bir basınç ile zımpara yüzeye bastırlırken düzenli hareketlerle yüzeyde gezdirilmelidir.

SOn bir nokta, uçakların kanatlarında sıklıkla görülen ve D-Box adını verdiğimiz balsa levha kaplı bölgeleri asla zımparalamayın. Eğer inşaat yapıyorsanız, bu bölgelerde (yada kanat eğer tamamen balsa levha ile kaplanacaksa tüm bu levhalar) levhaların dış yüzeyi yerlerine yapıştırılmadan önce zımparalanıp son hallerine getirilmelidir. YApıştırdıktan sonra sadece çok çok çok hafif, yüzeyi kaplamaya hazırlamak amaçlı zımpara yapılmalıdır. Eğer bir tamirat söz konusu ve zımpara kaçınılmazsa da sadece tamiratın olduğu yerde lokal ve yine çok dikkatli yumuşak çalışarak zımpara yapılmalıdır. Peki neden? bu gibi kanat kaplamalarında kaplama levhası belirli aralıklarla kanat sinirlerinin üzerine oturuyordur. İki sinir arası 4-5 cmden 7-8 cmye kjadar değişen bir aralıkta olabilir ve bu boşlukta levhayı alttan destekleyen hiçbirşey yoktur (seren ve hücum kenarına yakın kısımlar hariç). Eğer bu balsa levhayı zımparalamaya çalışırsak uygulayacağımız baskı ile altı boş olan balsa esneyecek, bel verecek ve uygulanan baskının çok küçük bir kısmı zımparalama işlemi için fayda sağlayacaktır. Ancak aynı levhanın sinirlerin üzerinde olan kısımları sinir tarafından desteklendiği için esnemeyecek ve baskının tamamı zımparalama işlemi için kullanılacaktır. Sonuçta sinirlerin üzerindedaha fazla aşınmıi, boşluklarda ise neredeyse hiç aşınmamış bir yüzey elde edilecektir, bu da hem estetik hem de yapısal sağlamlık açısından hiç istenmeyen bir durumdur...

Bu akşamlık bu kadar olsun, yarın yapıştırıcılar ile devam ederiz.

Tabiki eğer merak ettiğniiz daha detaylı anlatmamı istediğiniz bir yer varsa hiç çekinmeyin

 

[Celalettin Yazkan]

Evren bey yine bir solukta okuttunuz.

Ellerinize sağlık.Emeğinize sağlık.

Artık bir avatar vakti geldi sanırım.

 

[Sumer Yamaner]

Al işte. Şimdi nasıl susturacaksınız bu adamı bilmiyorum. Ne haliniz varsa görün. Zımparayı ne kadar bastıracağıma bile karışıyor.

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Evren bey yine bir solukta okuttunuz.

Ellerinize sağlık.Emeğinize sağlık.

Artık bir avatar vakti geldi sanırım.

Şu Hurricane az daha "uçağa" benzesin ondan yaparım güzel avatar yada spiti kullanırım boyandıktan sonra, ama illa ki warbird olmalı dimi

Al işte. Şimdi nasıl susturacaksınız bu adamı bilmiyorum. Ne haliniz varsa görün. Zımparayı ne kadar bastıracağıma bile karışıyor.

Karışıcam tabi, zımpara işi sanattır langır lungur yapılmaz öyle [emoji12]


Sent from my iPhone using Tapatalk

 

[Mehmet Kucuksari]

Öncelikle bizleri kırmayıp böyle bir konuyu oldukça detaylı bir şekilde bizlerle paylaştığın için bir kez daha teşekkür ederiz Evren hocam

Yine çok derli toplu, yılların bilgisi ve tecrübesini hap halinde bizlerle paylaşmışsınız Belki model inşaa eden az ama eminim ki tamir ile uğraşan özellikle yeni başlayan bir çok arkadaşımızın işine yaracak bir konu olmuş Ellerinize, emeğinize sağlık

NOT: Ilk mesaja konuda anlatılan aletler ile ilgili olarak LINK'ler ilave edilmiştir.

 

[Özgür Evren Varol]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Öncelikle bizleri kırmayıp böyle bir konuyu oldukça detaylı bir şekilde bizlerle paylaştığın için bir kez daha teşekkür ederiz Evren hocam

Yine çok derli toplu, yılların bilgisi ve tecrübesini hap halinde bizlerle paylaşmışsınız Belki model inşaa eden az ama eminim ki tamir ile uğraşan özellikle yeni başlayan bir çok arkadaşımızın işine yaracak bir konu olmuş Ellerinize, emeğinize sağlık

NOT: Ilk mesaja konuda anlatılan aletler ile ilgili olarak LINK'ler ilave edilmiştir.

Teşekkürler Mehmet Bey, ayrıca linkler de güzel olmuş, elinize sağlık

Bugün yazıya devam etme niyetim vardı ama sanırım Hurri ile ilgileneceğim bu gece kısmetse yarın devam ederim...


Sent from my iPhone using Tapatalk

 

[Ömer Erkan]

Evren bey, ihtiyacı olan, ilgi duyanlar için çok değerli bir konu olmuş. Ellerinize sağlık! Bu tür paylaşımları veya, bir zamanlar dergilerdeki, pratik fikirleri de ayrıca severim. Çünkü insanın aklına gelmeyen, çok basit aletler ve uygulamalar/yöntemler olabiliyor.

Tüfek icad oldu, mertlik bozuldu hesabı, strofor, depron vs çıktı balsa inşaatın pabucu biraz dama atıldı gibi. Tabii ARF olayını da atlamamak lazım. Ama, her ne kadar bu malzemeler ile biraz ilgilenmiş olsam da, dahta inşaat her zaman tercihim olmuştur. Hal böyle olunca, alet adavat olmadan da iş olmuyor. O nedenle küçük ama işe yarayacak aletleri edinmeye çalışırım. Gerçi bazen alıp ta bir türlü kullanmayı beceremediğim aletler de olmuyor değil. Ya da, "şu alet işime yararmış" deyip ulaşma güçlüğü veya yer darlığı nedeniyle edinemediklerim de var.

Aşağıda saydığınız aletlerden benim de kullandıklarım var. Rende, çıta çıkarıcı, x-acto sap, çelik ve plastik cetveller, gönye, kumpas, oyma takımı (tabii dandiğinden) gibi. Elbette ki tezgah ve zımparayı söylemeye gerek yok. Üzerine alçıpan da iyi fikirmiş doğrusu. Ama, içlerinde "keşke benim de olsa" dediklerim ise, başta o çıta makası ve razor saw denilen o portakal rengi saplı zımbırtılar.

Şu ana kadar inşatta şekillendirme konusunda uğraştıran (düzgün olması anlamında) yerlerin başında eleron, rudder ve elevatör gibi parçaların hücum kenarına V şekilli kesit vermek. Bunun için Dremel'in freze gibi bir aletini kullanıyorum ama bunu elektrikli aletler grubunda ele almak gerekir sanırım.

 

[Murat Evitan]

Kullanılması gereken alet edevat çok detaylı bir şekilde anlatılmış.Vallahi insanın bir model yapması içinden geliyor ama beceride önemli.Eline emeğine sağlık.

 

[Emre Kaman]

Geleneksel (Balsa/Kontraplak) Model İnşaat/Tamiratında Kullanılabilecek Aletler

Ellerine saglik abi, harika bir konu olmus. Hele zimpara olayi, ben resmen meditasyon yapiyorum zimpara yaparken, terapi gibi oluyor, super rahatlatici bir is (evet bi deli de benim [emoji1] )

Simdi diyeceksiniz helici adamin ne isi olur bu aletlerle, zimparayla, rendeyle, destereyle diye, ama bunlar ve envayi cesitini ben de yillardir zevkle kullanirim. Heli hobisi diger butun hobilerimi baskilamadan once cesitli ahsap isleri ve ozellikle gitar yapimiyla ilgilenirdim. Motorize aletlerden korktugum icin de mumkun oldukca el aletleriyle is cikarmaya calisirdim...

Ama artik heli sayesinde donen objelere o kadar alistim ki, firsatini buldugum anda kendime guzel bir atolye yapmak oncelikli projem halinde