Oryantasyon kaybetme sorunu

SerhatYanardağ

Yeni Uye
Katılım
25 May 2021
Mesajlar
39
Tepkime puanı
10
Yaş
31
Konum
Istanbul
İlgi Alanı
Heli
Herkese merhabalar,

Bu konuda yasamis oldugum kırım sonrasında edinmiş olduğum bazı bilgileri paylasacagim.

Kirima neden olan oryantasyon sorununu internette "acaba basina gelen tek kisi ben miyim?" dusuncesiyle arattim. Karsima cikan sonuc beni bir hayli sasirtti. Bu yuzden helikopterini kaybeden cok fazla kisi varmis ve bu konu ile ilgili cesitli çözümler uretmisler. Keske bunu daha once ogrenseydim ve ona gore tedbirler alsaydim diye dusunuyorum. Olan oldu. Umarim bilmeyen arkadaslar onceden tedbirlerini alirlar.

Sorun genel olarak şu: diyelim ki helikopteriniz yaklaşık 20-30 metre uzaklikta. Loop paterninde uçuyorsunuz. Helikopterinizin yan tarafi size dönük. Ingilizcesi side-in disorientation olarak geçiyor bu durumun. Bir noktada helikopterin sola mi yoksa sağa mi bank halinde olduğunu anlayamıyorsunuz. Diski duzeltmek icin verdiginiz komut yanlış oldugunda helikopter daha da bank haline geçip hizla yere çakılıyor.

Konu daha çok optik-görsel bir durum olduğu için "simülatörde calismalisin" diyen arkadaslar için de maalesef çözüm bu değil deniliyor. Simulator kas/çubuk hafızası edinmek icin cok faydali bir yontem. Fakat boyle bir noktada bizi kac kez kurtarabilir orasi tartisilir. O yüzden bu duruma dusmemek için, gorsel fark edilebilirligi artirmak için bazi yollara basvurmuslar.

Bunlar;

1. Pallerin alt kısmını farkli bir renk ile boyamak.
Helikopter sağa doğru uçarken eğer boyalı kisim görülüyorsa sol tarafa bank var demektir. (Boyanin agirligi pallerin dengesini bozabilir???)

2. Inis takımları/skidleri farkli renge boyamak. Mesela sol/iskele kirmizi renk, sağ/sancak ise yeşil renk.
Helikopter sağa doğru uçarken kırmızı renk üstte ve yeşil renk alttaysa sağ tarafa bank var demektir.

3. Arka pal koruyucusunun sağ ve sol tarafina farkli renk bant yapistirmak/boyamak.
Bunun nasil bir farkindalik yaratacagini anlayamadim.

Sizin kullanmış oolduğunuz başka yöntemler neler?

Helikopterimi yakinda toplayacagim. Sanırım skidleri farkli renk boyayacagim. Bakalim ne degisecek.

Keşke daha onceden bilseydim dedigim bu konuyu sizinle paylasmak istedim. Iyi forumlar.
 
Açık havadaki ışık koşulları nedeniyle boya yöntemlerinin işe yaraması çok zor. Aslında imkansız da öyle yazarsam kızanlar olur. Hele ki dönmekte olan pallerin rengini ayırt etmek bana biraz fantezi gibi geldi.
Oryanyasyon kaybında kırımın en önemli sebebi, hatalı yöne doğru panikle AŞIRI kumanda verilmesi. Hava aracının konumundan şüphe duyulduğunda en önemli nokta sakin olmak. Sonra çok küçük test komutları ile durumu anlamaya çalışmak. Önemli bir uygulama da uçuş sırasında sürekli olarak kendi kendine konuşmak. Örneğin "sola komut verdim, sağla düzelteceğim" gibi.
 
  • Haha
Tepkiler: Türker Akgün
Sim düşündüğün kadar faydasız değil hatta çok faydalı bence. Ben helikopteri uçururken veya uçağı uçururken eş zamanlı şekilde aklımdaki helikopteri de uçuruyorum. Yani bilinç altında şuraya doğru gidiyorum ve konumum bu şekilde diyorum. Tabi bazen ne olursa olsun insan karıştırabiliyor. Ve bence bu karıştırma sebebi görsel problemler. Yani helikopteri veya uçağı yeterince net görememek. Böyle bir durumda istediğiniz renge boyayın bir anlamı olmaz. Yani Sümer abinin imkansız dediğine aynen katılıyorum.

Pallerin altını farklı renk üstünü farklı renk yaparak modelin altını üstünü ayırt edebileceğin mesafede zaten modeli rahatça görüyorsundur ve kolay kolay oryantasyon kaybı yaşamazsın. Ama modelin palleri beyaz değil de farklı bir renk olsa modelin bir tarafa yattığı zaman sana sinyal verebilir. (Açık havada koyu renkler sinyal verir. Kapalı havada açık renkler sinyal verir. Mesela kırmızı renk uzakta siyah renkden farklı gözükmez. )Ama yine bir sorun var. Ne tarafa yattı bu model? Küçük hareketler ve modelin verdiği tepkileri doğru analiz ederek kendine doğru modeli getirmen lazım. Modeli getirirken düz konumda değil de dik konumda getirmek daha kolay olabilir. Mesela kuyruk aşağıda olacak ve dik şekilde tam gaz modeli yaklaştırmak. Uzakta görmek için daha büyük bir obje elde etmiş olursun. Tabi gaz verdikçe model küçülüyorsa uzaklaşıyor demektir. Bu durumda görerek değil aklındaki modele komut vererek modelin konumunu bozmadan gerekli elevatör düzelmesi ile inverte yakın konumda ters gaz vererek getirebilirsin.

Boyama kısmını kuyruk pallerine yaparak onların da uzaktan daha rahat görünmesini ve modelin önünü arkasını tesbit etmeni sağlayabilir. Ama bunların hiçbiri senin oryantasyon kaybettikten sonra panik yapmamayı, doğru kararları, o kararları doğru gözlemleyip modelin konumunu anlamanı sağlamaz. Burada olay ilk cümledeki sim çalışmaya gidiyor. Aslında mevzu sim değil pilotaj. Fakat sim çalışmak pilotaj kazanmaktaki en basit yol. Yukarıda söylediğim şeyleri yapmak bile hatrı sayılır bir pilotaj gerektirir.

Hep tehlikeli olmayacak kadar yakın ve tehlikeli olmayacak kadar uzak uçman dileğiyle :D
 
  • Beğen
Tepkiler: Türker Akgün
Bu durumda geçmişte çok kırım yaşadım, sayısızdır. Hangi birini anlatayım bayağı uzun olur. Başlarda kanopiyi iki farklı renge boyadığım zamanda oldu, pallerde bir şey denediğim zamanda oldu ama pekte işe yaramadı ... Panik halde oryantasyon kaybından sağa komut verecekken sola verip heliyi hızlıca düşürmekten başka bir şey yapamadığım ya da tam tersi ya da helikopterin kafa kısmı kuyruk kısmı bana dönükken yapılan kırımlar. Hala oryantasyon kaybı yaşadığım zamanlar oluyor ama artık tepkilerim ilk başlardaki gibi olmuyor, artık kendime daha fazla manevra yapabileceğim alanlar bırakmaya çalışıyorum, stick hareketlerinde daha minik hareketler yapıp tepkiyi anlamaya çalışıyorum, böylesi heliyi kurtarma adına daha iyi oluyor kesin, yoksa panikle ilk ters harekette yerle buluşma 2 sn den uzun sürmüyor - kendi haline bıraksan o kadar kısa zamanda düşmez-

Simülasyonun işe yaramadığı gibi bir söyleme katılmıyorum, el becerileri, uçuş tecrübesi vs. helikopter için sıkı çalışıldığında bir kaç ayda helikopteri gerçek uçuşta eline yeni alan arkadaşların bile burda onlarca videosu var sanki yıllardır uçuyor gibi uçtular, otomatikleştiler vs.. :saygilar:
 
  • Beğen
Tepkiler: Türker Akgün
boyamak işaretlemek çözüm olmaz.sim her şeydir.daha çok sim çalışmalısın.helide tüm yönleri çalışmış olmak lazım.
 
  • Beğen
Tepkiler: Türker Akgün
Konu daha çok optik-görsel bir durum olduğu için "simülatörde calismalisin" diyen arkadaslar için de maalesef çözüm bu değil deniliyor. Simulator kas/çubuk hafızası edinmek icin cok faydali bir yontem. Fakat boyle bir noktada bizi kac kez kurtarabilir orasi tartisilir. O yüzden bu duruma dusmemek için, gorsel fark edilebilirligi artirmak için bazi yollara basvurmuslar.
Simülatör çözüm değildir diyenler eksik söylemişler bence. Simülatör kesinlikle hem bu durumda hem de başka durumlarda size pratiklik, kendinize güven ve soğuk kanlılık sağlayacağı için faydalıdır.
1. Pallerin alt kısmını farkli bir renk ile boyamak.
Arkadaşlarımızın da belirttiği gibi pallerin altını boyamak bence de pek bir fayda sağlamayacaktır. Özellikle uçtuğumuz devirlerde aradaki farkı görmek nerede ise imkansız.

Diğer daha basit renklendirmezler denenebilir. Yapması kolay şeyler olduğu için bir ihtimal bazı durumlarda size yardımcı olabilir. Yapmakta bence bir zarar yok.

Benim esas bu tür durumlar için tavsiyem : Kurtarma özellikle FBL ünite kullanımı. Kumandaya atanacak bir tuş ile ihtiyaç halinde oriyantasyon kaybında ihtiyaç halinde yeni bir hareket denerken, başınız sıkışınca Heli’yi hemen düzeltip, güvenli bir yüksekliğe çıkarıp modeli size geri teslim edecektir.

Fakat kurtarma özellikle FBL olması yetmiyor. Bu özelliği ihtiyaç halinde hemen kullanabiliyor olmanız lazım. Neyse ki simülatöre bu özellikle de ilave edilebiliyor. Bolca çalışarak bu özelliği de kullanmayı motor faaliyeti haline getirmek mümkün.