ESM Sea Fury

[Sumer Yamaner]

Birkaç ay önce satın aldığım ve ancak cesaretimi toplayıp birkaç haftadır üzerinde çalışmaya başladığım ESM Sea Fury ile ilgili birşeyler paylaşayım dedim...
Uçağın kanat açıklığı 2 metreden biraz fazla. On ile onbir kg arası bitecek sanıyorum. 30 - 40 cc deniyor olmasına rağmen genelde bu uçak burnuna bir kg civarında balast istediği için ben DLE 55 kullanayım dedim. Öne koyulacak kurşunun bir kısmı güç üretecek motor olsun istedim.
Motor rodaj sehpasında 6-7 litre civarında benzin yaktı. 23 * 8 pervaneyi 7100 devir çeviriyor ki bu da statik olarak 14 kg'dan fazla çekiş demek. Uçakta 22 * 10 pervane kullanmayı düşünüyorum çünkü bu uçakta çekişten çok sürate ihtiyacım olacak. Ama her durumda motor gücünün fazlasıyla yeteceğini düşünüyorum.
ESM her ne kadar modellerini "ARF" diye satsa da eğer çözüm üretme ve deneme gibi şeylerden keyif almıyorsanız uzak durun derim.

İşe her zamanki gibi kılavuzu ezberleyerek başladım ama kılavuz o kadar zayıf ki. örneğin bir hafta arkadaşlarla tartıştığımız elevatör kumanda sistemi için adamlar tek bir kare çizim koymuş!

Çalışmaya kanattan başladım. Kanat bir merkez ve iki de dış panel olmak üzere üç parça. Aileron ve split flapların montajı, servoların yerleştirilip ayarlanmaları sorunsuz.

You must be registered for see images attach

Ancak verilen yekelerin vidaları split flapların ara boşluğunda kaldığı için flap kapanamıyor. Flapta dairesel bir yuva açıp vida yükseltisini sıfırlamak gerekiyor.

You must be registered for see images attach

ESM'nin orijinal erlektrikli retractları genelde oldukça başarılı.

You must be registered for see images attach

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Kanat oldukça heybetli ve ürkütücü!

Elevatörü rudder gibi pull pull olarak tasarlamışlar. İki elevatör parçasını birleştirip aynı zamanda da pull pull yekesi olacak şu parçayı vermişler. Netteki bilgilere göre birincisi çelik çubuk ile yeke arasındaki kaynak hiç güvenilir değilmiş. Ayrıca elevatörler çok kaliteli malzeme içermediği için bu birleştirici parça zamanla laçka olup oynamaya başlıyormuş. Zaten bunun dikey stab içine yerleştirilebilmesi için fiber gövdede ciddi bir ameliyat gerekiyordu. Ben de bu sistemi iptal ettim.

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Her iki elevatör yarısına birer yeke monte ettim ve karbon çubukla güçlendirilmiş iki pushrod yapıp iki servo ile kullanmaya karar verdim.

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Ancak karbona rağmen pushrodlar yeterince rijid değildi. Özellikle up elevatör itme yönünde çalıştığı için zorlamada pushrod bükülüyordu. O nedenle gövde içindeki postalardan önde ve ulaşılabilir olanına pushrod sabitleyici bir ahşap yapıştırıldı. Bu şekilde sorun çözüldü.

You must be registered for see images attach

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Rudder ve back teker aynı servodan ayrı ayrı pull pull telleri ile kontrol ediliyor.

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

Tüm inşaat aşamaları sertifikalı mühendisimiz tarafından izlendi ve kontrol edildi.

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

You must be registered for see images attach

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Motor geçici olarak monte edildi ve yakt hattı ile gaz teli için planlama yapıldı. Gaz teli için bisiklet fren teli ve kılıfı kullanıp, karbüratör yayını yerinde bırakmayı planlıyorum. Yani sistem sadece çekme yönünde çalışacak. Jikle manuel olacak.

You must be registered for see images attach

Şimdilik bu kadar... Daha çok işimiz var. Özellikle de CG dengeleme nasıl olacak merak ediyorum.

 

[Sumer Yamaner]

Önce iki adet yapılacaklar listesi. Biri dün geceki diğeri bu geceki. Bence oldukça başarılı!

[attachimg=1]

[attachimg=2]

Depo hazırlanıp kontrol edildi ve yerine yerleştirildi. Adamlar kılavuzda depoyu epoksileyin demiş. Tabii ki öyle bir saçmalık yapmadım. Throttle pushrodu olarak bisiklet fren teli ve kılıfı kullandım ilk kez. Hafifçe de yağlayınca mükemmel çalıştı.

Jikle mecburen manuel olacak. Servolu olsa iyi idi ama jikle yekesinin konumu çok kötü. Bu konuda OS'un benzinli motorlarının eline kimse su dökemez. Adamlar glow gibi tüm yekeleri yerli yerinde yapıyorlar.

[attachimg=3]

[attachimg=4]

Yakıt deposu ileri kayıp hortumları kıstırmasın diye güzel bir depo boyunluğu gerekiyordu. Eski bir tekerleğin kauçuğu cukk oturdu!

[attachimg=5]

Büyükmüşşş! Korktum resmen!

[attachimg=6]

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Artık yavaş yavaş şekilleniyor...

[attachimg=1]

[attachimg=2]

[attachimg=3]

Bu akşamki testte sağ retract açılırken takıldı. Birkaç deneme sonrası açıldı. Can sıkıcı bir durum. Oldukça sesli çalıştıkları için gece vakti fazla uğraşamadım. Bakalım ne olacak...

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Artık kontrol yüzeylerinin atımlarının ayarlanması ve ağırlık merkezi kontrolü sonrası uçuşa hazırız. Yapılacak işler listemiz neredeyse bitti.

[attachimg=1]

Spinner biraz uğraştırdı. Önce SDS Hobby'den bir spinner aldım. Spinner özellikle DLE55 için uygun. Backplate hazır delinmiş halde. Ama spinnerin pal yarıkları minicik. 22 X 10 pervanenin uyması imkansız. Dremel ile falan uğraşmak lazım. Gözüm yemedi. THK'da uygun boyutta bir spinner buldum. Deldim hazırladım falan sorun yok ama bir de baktım ki spinner göbek cıvatası M6. Halbuki DLE55'in krank göbeğindeki dişler M5. M5 uzun cıvata kullansam bu sefer cıvatanın kafası spinnerin ucundaki yuvaya küçük geliyor. Balans riski var. Çözüm, uygun boyda bir M6 imbus başlı cıvata alıp ona M5 diş açtırmak. Böylece başı M6 dişi M5 olan bir cıvatam oldu.

[attachimg=2]

Her ne kadar maiden uçuşlarında cowling takmasam da cowling'i de hazırladım.

[attachimg=3]

Kanopi ve iniş takımı yuvaları tespit edildi.

[attachimg=4]

[attachimg=5]

Hazırız!

[attachimg=6]

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

CG aleti şu...

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Ufak uçaklarda elle bakmak kolay ama 10 kg uçak olunca acayip işe yaradı.

Balast konusunda gelince...

Aynı uçağı daha önce toplamış olan bir arkadaş, kabaca yarım ay şeklinde bir demir kullanmış. İki cm kalınlıkta. Onu da tam motor mountun ayaklarının üstüne gelecek şekilde firewall’a monte etmiş. Ben tam oraya ateşlemeyi koymuştum. O nedenle balastı aşağıya koyarım belki diye düşünerek biraz daha küçük ama daha kalın (3 cm) balast yaptırmak geldi aklıma. Sonuçta yapmışken bir tane orijinali gibi bir tane de benim düşündüğüm gibi yaptırmaya karar verdim. Arkadaşlar beş dakikada şekli CNC sistemine aktardılar ve toplam onbeş dakikada iki parça da plazma ile kesilmiş halde idi. Tabii acayip sıcak haldeydiler. 30 cm kalinliğinda bir demiri bile kesebiliyorlarmış. Acayip bir alet kısaca...
Neyse parçalar biraz soğuduktan sonra dikkatlice arabaya yerleştirdik ve ben tornacı ustama gittim. Parçalar iyice soğuyunca montaj deliklerini büyük bir hassasiyetle deldi. Biz de uygun pozisyona montajı gerçekleştirdik.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Uçağımız KANAT YÜKLEME Hesabı:

Şimdi biraz teorik bilgi paylaşacağım. Meraklısına faydası olabilir.
Bu uçakla maiden uçuşunu sürekli geciktirmemin en önemli nedeni acayip yüksek kanat yüklemesi idi. Daha önce uçurmakta olduğum Seagull Sea Fury'de kanat yüklemesi 110 gram / dm2 iken bunda kanat yüklemesi 150 gram / dm2 civarında idi. Bu da bir model uçak için çok ciddi bir rakamdı. Kanat yüklemesi artınca uçuş sürati ve stall sürati artacağı gibi özellikle dönüşlerin de yarıçapı büyüyecekti. İniş yaklaşmasında da yüksek sürat tutturmak gerekecekti. Ancak bütün bunları düşünürken bir zamanlar sevgili Evren Varol kardeşimin söylediği bir şey geldi aklıma. Kübik kanat yüklemesi! Bugün bu konuyu araştırdım. Önce karşıma Galileo Galilei tarafından 1638 yılında tanımlanmış square - cube law çıktı. Ben aslında bunu zaten biliyordum. Şöyle ki bununla ilgili bir yazı bile hazırlamıştım. Özetle, kanat açıklığı iki katına çıkan uçağın kanat alanı dört katına çıkarken genel hacmi ve dolayısıyla ağırlığı sekiz katına çıkıyor. Dolayısıyla standart hesapla elde edilen kanat yüklemesi de iki katına çıkıyor. Dolayısıyla bire bir aynı olan ama biri diğerinden iki kat büyük kanat açıklığına sahip iki uçak ciddi bir kanat yüklemesi farkı nedeniyle farklı davranacakmış gibi görünüyor. Benim yazımda başka parametreler de işin içine katılarak uçak boyutu büyüdükçe herşeye rağmen daha kolay uçacağı anlatılıyordu. Bugün burada anlatacağım şey tam olarak bu değil. İstenirse o yazıyı da bir yerde paylaşırım.
Şimdi dedim ya bu 150 gram / dm2 kanat yüklemesi korkutucuydu diye. Aslında kanat yüklemesi değeri tek başına birşey ifade etmiyormuş. Asıl standart parametre kübik kanat yüklemesiymiş.
Kübik kanat yüklemesi, toplam ağırlığın karesinin toplam kanat alanının küpüne bölünmesi ile elde edilen bir rakammış. Bu rakam uçağın uçuş karakteristiği hakkında çok daha güvenilir bilgi veriyormuş. Şöyle ki,
Planörler - 4'den küçük
Trainer - 6 - 7
Aerobatic - 9 - 10
Scale - 12 - 13
Pylon - 15 ve üzeri olarak bir sınıflama söz konusuymuş.

Gelelim iki Sea Fury'ye. Küçük olanın klasik kanat yüklemesi 110 gram / dm2 iken kübik kanat yüklemesi 15 olarak hesaplanıyor. Büyük Sea Fury'de ise klasik yükleme 150 gram civarındayken kübik yükleme 17 çıkıyor. İşte bu durum, dudak uçuklatan klasik kanat yüklemesine rağmen bu uçağın aslında neden uçurulabilir olduğunu da açıklıyor. Yani küçük dediğimiz yaklaşık 6 kg'lık uçağı 15 kübik kanat yükü ile uçurabiliyorsan 17 kübik kanat yüklü uçağı da uçurabilirsin azıcık zorlanarak diyebiliriz. Bu bilgilere daha önce ulaşabilmiş olsaydım dün çok daha sakin olurdum. İlgilenen arkadaşlar için birkaç link vereyim:

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Sumer Yamaner]

Maiden Uçuşumuz : 26 Nisan 2014- Hazerfen

Uçuş Videosu :

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

[vimeo]http://vimeo.com/93052570[/MEDIA]

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Maiden Yorumumuz:
Çok teşekkür ederim arkadaşlar. Gerçekten de kendiliğinden havalandı. Ben o sırada pistte hiza tutmaya çalışıyordum çünkü neredeyse tam yan rüzgar vardı ama Allah'tan hafifti. Havalanınca burun dikti ve panikledim biraz. Bolca down trim vererek toparladık. Açıkçası ilk uçuş heyecanı nedeniyle motor açısını tam değerlendiremedim. Sanırım azıcık daha aşağı bakması gerekecek.
Motor rodaj sırasında 23 * 8 pervaneyi 7100 devir civarında çeviriyordu ki bu 14 kg civarında bir statik itki demek. Çekişten çok hız gerekeceği öngörüsü ile 22 * 10 pervane ile uçtum. Açıkçası maksimum devri ölçmek o heyecanla hiç aklıma gelmedi. Ama her durumda thrust / weight oranı 1'in üstünde. Bu da uçuşta kolaylık sağlıyor. Ancak önceki Sea Fury'den de biliyorum, kanat profili oldukça yüksek kaldırma kuvveti üretebilen bir profil. Abuk bir stall karakteristiği de yok. Ben ağırlık ve yüksek kanat yükü nedeniyle dönüş yarıçapları büyüyecek, uçağı gözden kaybedeceğim endişesi taşıyordum. Uçak oldukça keskin dönüşlere izin verdi. Bu açıdan da güven verici...
Şimdi artık önümüzdeki uçuşlara bakıcaz!

01 Mayıs Uçuşumuz:

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

25.05.14 Tarihli Uçuşumuz:
Yaklaşık 22 günlük bir aradan sonra dün nihayet Hezarfen'e gidebildim. Onarılmış retactı yerine monte edip toplam iki uçuş yapabildim. Sonunda güzel de bir uçuş videom oldu. Hem de retractlar kapalı halde...

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

[vimeo]http://vimeo.com/96476029[/MEDIA]

 

[Türker Akgün]

ESM Sea Fury

Sümer Abi eline sağlık.

Valla uçağa söylenebilecek hiçbirşey yok, nazar değmesinden başka. Ayrıca şanslı modelmiş usta ellerde işleniyor.

Keyifle takip edeceğiz inşaatın ilerleyişini.

Bu arada sertifikalı mühendiste beni tam kalbimden vurdu.

 

[Sumer Yamaner]

ESM Sea Fury

Türker Abisi, bugün tam gün mesai yapınca çok yoruldu arkadaş.

[attachimg=1]

 

[Mehmet Kucuksari]

ESM Sea Fury

Türker Abisi, bugün tam gün mesai yapınca çok yoruldu arkadaş.

[attachimg=1]

Bundaki keyif ağalar da bile yok abi Bu arada Van kedisi mi abi ?? Malum gözlerini göremedik de emin olayım dedim