Grumman F-9F Panther modeli inşaatı ("Dahta"dan model jet yapımı )

[Sumer Yamaner]

Bu sen değilsin! Kendine gel.
[/QUOTE]
Tam ben yazıyordum

 

[Üye silindi 8682]

Her uçak belli uçuş saatlerinde bakıma girer. Yapılanlar normaldir bence. ??

 

[Özgür Evren Varol]

Her uçak belli uçuş saatlerinde bakıma girer. Yapılanlar normaldir bence. ??

Aynen öyle, sorun şu ki, daha önceden hiç türbin motorlu model tecrübem olmadığı için bu uçak için gerekli olan o bakım aralığını bulmaya çalışabilmek için sıklıkla derinlemesine kontrol ediyorum modeli ama zaman geçtikçe uçuş sayısı ve süresi arttıkça toplanan bilgiyle de yavaş yavaş oturuyor bu da



Haftasonu her iki gün 3'erden toplam 6 uçuş yaptım. Toplam uçuş sayısı 32 oldu ve türbinin modelde uçuş için çalıştığı süre de 6 saati geçti. Nisan sonunda böylesine güzel hava bulabildiğimiz için epey şanslıydık açıkçası. saat 4 civarında sahaya ulaştığımızda sıcaklıklar 30 derece veya altındaydı. Her iki günde de saat 4-5 arasında orta şiddette ama darbeli yan rüzgar vardı, saat 5 sonrasında da rüzgar sakinleşip etrafta oluşan termallerin etkisi ile sürekli yön değiştiren hafif esintiler haline geldi, kısacası uçuş için epey uygundu ve uçuşlar da keyifli oldu.

Modelde yaptığım değişikliklere gelirsek, öncelikle ESM tekerlekler sorunsuz "döndüler" ama kalitelerini veya performanslarını ortaya koyabilecek zorlayıcı durumlar oluşmadı hiç. 6 uçuşun altısında da nihai inişler ortalama üstü kalitedeydi, iki veya üç tanesi de bugüne kadar bu modelle yaptığım en iyi inişlerdi diyebilirim. Haliyle tekerleklere dönmek dışında fazla bir iş düşmedi, o kısmını da gayet iyi yaptılar

Yeni tekerlek geometrisi de (toe-in) gayet işe yaradı, modelin yer kontrolü iyice kolaylaştı, inişten hemen sonra hala yüksek hızdayken bile modelin kontrolünü kaybetme korkusu olmadan tam fren yapabildim. Bu da durma ve sonrasında geri taksi yapma mesafemi epey kısalttı. Frenlerde hala biraz dengesizlik var, tam frende hafif bir sağa çekme yapıyor, ama yeni tekerlek açıları sayesinde bu kolaylıkla kontrol altında tutulabiliyor, zaten fren anında ağırlık da ön tekere kaydığı için yön kontrolünün etkinliği artıyor.

CG değişikliği şu ana kadar iyi oldu gibi görünüyor, özellikle iniş sırasında bunu hissedebiliyorum. daha az elevatör çekerek modelin burnunun açısını kontrol edebiliyorum. Uçuşun başlarındaki tono ve ters uçuşlar daha az elevatör beslemesine gerek duyuyor. Öte yandan, CG hala fazlasıyla emniyetli bir konumda, biraz daha geri kaydırıp denemeye devam edebilirim. Ama fazla bir uçacak vakit kalmadığını düşünürsek bu değişikliği önümüzdeki sezon başına da bırakabilirim.

Enine denge için sol kanada eklediğim 25 gram fena görünmüyordu, ama sanki az bir şey daha istiyor gibiydi, bunu denemek için cuma günkü ilk uçuşta sol kanat ucuna 15 gram daha ekledim, uçuşta farkettim ki bu fazla geldi, sonraki uçuşta 10 gramı geri söktüm, denge bu haliyle gayet iyi oldu Kalan tüm uçuşlar bu 5 gramlık ilaveyle yapıldı ve sonuç gayet güzeldi. Bu 5 gramlık ağırlığı da kanat ucunda aileron yuvasına alacağım. Nihai kanat ucu yakıt deposu tasarımına ufak bir kapak ekleyip gerekli olduğunda depo içine (tam kanat ucu) ağırlık ekleyip çıkartabilecek bir sistem yapmak akıllıca olur sanırım. zira kanatlar yeniden boyanıp detaylandırıldığında, gövdenin detayları eklendiğinde vs bu denge değişecek ve yeniden ayarlanması gerekecek.

Uçuş sonu alıcı raporlarında sinyal kayıplarının da oldukça düşük olduğunu gördüm, sadece bir uçuşta yine epey uzak mesafelere gitmiştim, o uçuşta 2 tane lost frame vardı ama "hold" 0 idi, bu uçuş haricinde alıcıların münferit sinyal kayıpları 50'nin altındaydı. artık bu 4 parametre de uçuş kayıt defterinde kalıcı olarak yerlerini aldılar her uçuş sonunda her bir değer kaydediliyor

Tüm uçuşlar kafaya monte go-pro ile kaydedildi, ama bu videoları tam uçuş videosu şeklinde yayınlamayı düşünmüyorum. Belki vakit bulunca derleme kısa sahneler şeklinde bir video yapabilirim. Kalkışlar, birkaç seçme alçak geçiş ve inişler vb. Bir ara baştan sona kronolojik sırayla elimde olan tüm iniş videolarından derleme bir "inişler" videosu yapmak istiyorum An itibariyle modelin 41 inişi var, en azından 30 tanesi de videolarda kayıtlı, eğlenceli bir video olabilir.

 

[Özgür Evren Varol]

Buarada, belirtmeye değer bir başka husus, dün elimdeki tüm hazırlanmış (yağ ile karıştırılmış) yakıtım tükendi, Salim sağolsun hemen bana yeni bir bidon yakıt ve bir teneke yağ verdi. Bu üçüncü teneke yağım olacak, yani iki tenekelik yağ karıştırılmış yakıt tükettim şu ana kadar. Bir teneke 1 US quart hacminde, yaklaşık 950 ml, (yaklaşıklığı beğenmeyecekler için tam rakam da vereyim 946,35 ml ) Ben bu bir tenekeyi 20 litrelik bidona koyup üzerinde de yakıt ekleyerek 20 litreye tamamlayarak yaklaşık %4.75 lik yağ içeren bir yakıt elde ediyorum. (King tech %3 ile %5 arasında bir oran tavsiye ediyor). Kısacası, 40 litrelik kendi hazırladığım yakıt tükenmiş durumda, öncesinde de yaklaşık 5 litre kadar hazırlanmış halde Salim'den aldığım yakıt vardı, yani uçuşlarda toplam 45 litre yakıt tüketmiş durumdayım diyebilirim (uçuş başı ortalama 1.4 litre yapıyor).

Tüm bunlar toplamda iki aydan kısa sürede oldu ki işin esas kayda değer kısmı da bu. Bu model benim modelcilik hayatımda hem en hızlı inşa ettiğim (nitelikleri ile orantılı olarak) hem de (planörler hariç) en yoğun uçuş yaptığım model olarak tarihe geçti diyebilirim

 

[Türker Akgün]

Bu model benim modelcilik hayatımda hem en hızlı inşa ettiğim (nitelikleri ile orantılı olarak) hem de (planörler hariç) en yoğun uçuş yaptığım model olarak tarihe geçti diyebilirim

Performansını alkışlıyorum. Böyle bir model için az zamanda çok işler yaptın, hepimiz şahidiz.

Daha iyisini görmedim, görene kadar bu folksfagendir benim için.

 

[Üye silindi 8682]

Konuyu takip ederken ummadığım kadar bilmediğim şey olduğunun farkına vardım.
Emek ve kalite olarak bir modelin oluşumunu izlemek bir yana öylesine detay bilgilerle karşılaştım ki, öğrenmenin sınırı olmadığını bir kez daha farkettim.
Tekrar ellerine ve emeğine sağlık diyorum Özgür.

 

[Ali Yalçın]

Abi meraktan soruyorum nasıl bir yaaakıt kullanılıyor, jet motorlar da? karışım nasıl oluyor ve maliyetini de merak ettim?

 

[Özgür Evren Varol]

Daha iyisini görmedim, görene kadar bu folksfagendir benim için.

Folksfagen candır

teşekkürler

Konuyu takip ederken ummadığım kadar bilmediğim şey olduğunun farkına vardım.
Emek ve kalite olarak bir modelin oluşumunu izlemek bir yana öylesine detay bilgilerle karşılaştım ki, öğrenmenin sınırı olmadığını bir kez daha farkettim.
Tekrar ellerine ve emeğine sağlık diyorum Özgür.

Teşekkürler Mehmet Bey, bu yolda ben de pek çok yeni şey öğrenirken öğrendiklerimi ve bildiklerimi paylaşabilmek ve birilerinin de benle birlikte yeni şeyler öğrendiğini bilmek güzel

Abi meraktan soruyorum nasıl bir yaaakıt kullanılıyor, jet motorlar da? karışım nasıl oluyor ve maliyetini de merak ettim?

Abi, benim kullandığım motor (kingtech) 3 çeşit yakıtla çalışabiliyor, JET-A, kerosen ve motorin. Aslında olaya kimyasal açıdan bakarsak bu üçü birbirine çok yakın yakıtlar. Aralarındaki temel fark rafinasyon seviyeleri, motorin en az rafine edilmiş olan, kerosen biraz daha rafine, ve JET A da iyice rafine edilmiş ve özellikle havacılık endüstrisinde kullanıldığı için daha verimli yanma ve güvenlik için bazı ilave katkı maddeleri eklenmiş hali. Kerosen veya JET A kullanmak için hiçbir ayar değişikliği gerekli değil, doğrudan birbirlerinin yerine kullanılabiliyorlar, motorin kullanmak için turbinin kontrol devresinde bazı parametreleri değiştirmek ve sonrasında da biraz ince ayar yapmak gerekiyor. Bu parametrelerin neredeyse tamamı motor çalıştırma ile ilgili, zira kingtech motorlar ilk çalıştırma aşamasında dışardan propan gazı desteğine ihtiyaç duymadan doğrudan normal çalışmada kullandığı yakıtla ilk çalıştırmayı yapıyor. Mazot diğerlerine göre daha "yoğun" bir yakıt olduğu için ilk çalıştırma sırasında gerekli ısıtma koşulları da farklı oluyor.

Bu yakıtın belli oranda yağla karıştırılması gerekiyor, kingtech in kendi motorları için tavsiye ettiği oran %3 ile %5 arasında. Yağ olarak da özel sentetik türbin yağları var, ancak kingtech bu yağların bazılarının kullanılması halinde motorun garanti dışı olacağını, abzı yağlarda ise bakım için gönderilen motorlara "extra temizlik işçilik ücreti" ekleneceğini ya da 25 saat yerine daha kısa sürelerde bakım gerekeceğini belirtiyor. İlk kısım tamam, motora zarar verme ihtimali olan yağlar bunlar ama ikinci kısım daha çok ticari bir hamle gibi geliyor bana, zira sadece kendi yağlarını satın alırsanız o ekstra işçilik ücretinden yırtabiliyorsunuz yani ya onların yağını alacaksınız ya da o yağın parasını başka bir kalem olarak ödeyeceksiniz Ben burada Shell ve BP nin yağlarına ulaşabiliyorum, bunlar garantiyi iptal etmeyen ama extra işçilik ödetecek yağlar, kingtechin kendi yağına ulaşma şansım yok.

Karışım basit, tipik iki zamanlı motorda olduğu gibi bir yağ/yakıt karışımı söz konusu. Ben yakıtımı 20 litrelik partiler halinde karıştırmayı tercih ediyorum. yaklaşık 950 ml olan bir kutu yağı bidona koyup üzerine yakıt ekleyip 20 litreye tamamlıyorum, kabaca %4.75 lik bir yağlı yakıt elde etmiş oluyorum.

Benim özel durumum nedeniyle yakıt maliyetim yok denebilir. Hem yakıtı hem yağı sağolsun Salim tedarik ediyor ve herhangi bir ücret de istemiyor, (kendisi de para ödemeden ulaşabiliyor bunlara). Ama genel olarak bunları satın alıyor olsaydık maliyetler ne kadar olurdu dersek; yağın litresi 10-15 usd arasında değişiyor. 12.5 usd desek bugünkü kurla 75 TL. bir litre yağ ile 20 veya 25 litre yakıt yapılabilir (25 litre hazırlanırsa %4 yağ yapar). mazot kullanılsa 24 litre de mazot gerekir, 6.5 TL den 156 TL yapar. Toplamda 25 litre yağ ve mazot karışımı 231 TL tutuyor. Benim modelin uçuşu ortalamda dakikada 200 ml yakıt tüketiyor, bu da kabaca yaklaşık dakikada 2 TL demek bu hesapla.

Kerosen yada JET A yakıtlarına erişim orda nasıldır, litre fiyatı nedir bilmediğim için mazottan hesapladım. Mazotun en ucuz alternatif olacağını düşünüyorum zira, ben yakıtı kendim parayla alacak olsam mazot kullanırdım açıkçası. Sümer Abi oradaki "jetçiler" ile pek haşır neşir, belki bu maliyetleri o daha iyi sunabilir bize

 

[Sumer Yamaner]

Sümer Abi oradaki "jetçiler" ile pek haşır neşir, belki bu maliyetleri o daha iyi sunabilir bize

Bizim buradaki jetçiler zengin. Maliyeti hiç hesaplamıyorlar...

 

[Ali Yalçın]

Teşekkür ederim, bildiğimiz mazottu kullanması çok iyimiş, bizde nitroyu bulması ayrı, methanolü bulması ayrı, yağı bulması ayrı dert keşke bizde benzinlikten alabilsek.
Bizim nitro yakıttan da ucuza geliyor böyle olunca.

 

[Emre Kaman]

Valla ekonomikmis. Benim model dakkada 4.5 yakiyor su anda...

Jetciler isi biliyor, boyle boyle zengin olunuyor iste ??

 

[Özgür Evren Varol]

Nitro ve Li-po en pahalı yakıtlar sonuçta

 

[Özgür Evren Varol]

Valla ekonomikmis

Dakika başına 25 cent bakım ücreti de var ama ??? hatta net uçuş süresi üzerinden hesaplarsam 30-35 cent civarına çıkar bu.

Bundan sonra motorlar pist başında çalıştırılıp hemen kalkılacak, iner inmez de hatta tercihen teker koymadan az önce motor kapatılacak! Bir adet RC tug yapılıp inmiş model bu tug ile çekilerek pit alanına getirilecek ???

Ha bir de bu “tug” üzerine edf monte edilecek, motor soğutmayı da bu edf sağlayacak, starter motoru hiç çalışmayacak ???

 

[Deniz Tanrıverdi]

Sümer hocamın dediği gibi : bu jetçiler çok zengin...

 

[Deniz Tanrıverdi]

Bir Ferrari al ve fakat çok yakıyor diye LPG taktır...
Tipik Türk işte...