Sümer Yamaner! Bu bir meydan okumadır! (PM Model T67 inşaatı)

270'den 25 - 30 yani yaklaşık 19 kt kuyruk rüzgarı ile ıslak piste uzun oturup inatla pas geçmemeyi çözemedim açıkçası.

Abim bizim pegasus pilot arkadaşlarla sürekli temas halindeydik, ben de uçağın radar kayıtlarını inceliyordum... akıl alır bir durum değil, bendeki veriye göre uçak pist başında yer hızı 189 knot ve tresholdda 500feet AGL irtifada. Hız verisi doğru ama irtifa bence doğru değil. Sonrasında zaten düzeltilmiş irtifa değerini de aldık.
O anki hava durumu şöyle:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Tercümesi: 22 knot kuyruk rüzgarı ve 37knt’ı bulan darbeler.
Uçak yaklaşık 155kt hava hızıyla yaklaşsa, 34 knot kuyruk rüzgarı yese yer hızı ne eder? 189kt...

Bir süre sonra aviation herald’da şu bilgi yayınlandı:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Buna göre uçak zaten pistin 2/3’üne teker koymuş, ve normalden çok daha hızlı bir şekilde, yani durması zaten inkansız... Pistin öbür ucundan çıktığında hala 63 knot hızda tayyare! O taraf da zeten uçurum gibi eğimli bir rampa...

akla gelen ilk soru neden pas geçmediler oluyor doğal olarak... son ortaya çıkan kule konuşmalarında kulenin önceki uçakların istikrarsız rüzgar hızı ve şiddetli kuyruk rüzgarı rapor ettiğini, hatta pas geçtiklerini rapor etmesine rağmen pilotun hala neden pas geçmediği de anlam veremediğim birşey... bu raporlar şiddetli bir “windshear” olasılığına işaret ediyor, kuyruk rüzgarı zaten limitleri aşıyor, dahası bir de windshear riski var, normal olan pas geçmektir ama...

inşallah yaralılardan can kaybı olmadan atlatılır bu kaza...
 
Son düzenleme:
Bu da benim olaydan sonra flightradar’dan indirdiğim hız/irtifa grafiği:


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Son anlarda hem irtifa hem hız düzenli değil, yani kararlı ve stabil bir yaklaşma gibi görünmüyor bu verilerle, durup durup aklıma “neden pas geçmediler” sorusu geliyor...
 
Pas geçmeme sebebi olarak olasılıklar:
1- Saçmaladılar.
2- Yakıtları limitteydi.
3- Başka bir teknik sorunları vardı ve mutlaka inmek zorundaydılar.

Gerçek sebebi hiçbir zaman bilemeyeceğiz çünkü açıklanmayacak. PPrune.org forumlarında da hep bunu söylerler Türkiye için.

Bu arada NTV'de izlediğim görüntülerde uçak daha pistten çıkmadan altından kıvılcımlar çıkıyor gibi. Pist eşiğini 50 yerine 500 feette geçip uçağı bir an önce indirmek için yere vurup (ya da kaygan pist diye sert inelim diye de düşünmüş olabilirler) o sırada bir motoru ya da iniş takımını kırmış olabilirler mi diye de düşünmüyor değilim.
 
Pas geçmeme sebebi olarak olasılıklar:
1- Saçmaladılar.
2- Yakıtları limitteydi.
3- Başka bir teknik sorunları vardı ve mutlaka inmek zorundaydılar.

2. Yakıtın limitte olması pek olası değil, uçağın rotasına baktığımızda ciddi birbeklemeye girmediği görülüyor, uçak İzmirden güneye doğru kalkıyor, kalkıştan 2 dakika sonra soldan kuzeye dönüp standart rotayla Balıkesir ve Bandırma üzerinden Marmara denizi üzerine ulaşıp doğuya dönüyor, Körfez ile İznik gölü arasında geniş bir patern takip edip adalar üzerinden inişe geliyor. Toplam uçuş süresi 50 dakika, zaten bu rotanın planlanan süresi dahilinde, ve yasal limitlerle bile en azından yarım saatlik daha yakıtı olması gerekli değil mi? Dahası yakıt sorunu olsa pilot bunu bildirir o Körfez/İznik paternine bile girmeden direk marmara denizi üzerinden inebilirdi...

3. Benim düşüncem bunu da mantıklı görmüyor, zira yine böyle bir durum olsa pilot kuleye bidirip rahatlıkla öncelik alıp, gerekirse tüm bekleyen trafiği altüst etmek pahasına bile olsa pist değişikliği isteyebilirdi. Hatta kule zaten pist değişikliği yapılmak üzere olduğunu da bildirmiş (bu uçağın pilotunun o anda kule frekansında olup olmadığı, ve bu anonsu duyup duymadığı meçhul tabi)

Kule konuşmalarında kulenin aktardığı hayli kritik bilgilere karşın pilotun gayet sakin ve kararlı bir ses tonuyla inişe devam edeceğini açıklamasıkafa karıştırıcı. Sanki o sırada meşgulmüş veya inişe fazlasıyla odaklanmış da kulenin söylediklerini tam anlamıyla analiz etmeden inişe devam etmiş gibibir izlenim veriyor...

Gerçek sebebi hiçbir zaman bilemeyeceğiz çünkü açıklanmayacak. PPrune.org forumlarında da hep bunu söylerler Türkiye için.

İşte bu malesef bir gerçek ve çok acı bir gerçek. Dünyanın neresinde olursa olsun, herhangi bir uçak transponderında 7700 kodladığında (acil durum deklare etmek) bana bildirim geliyor (neden derseniz imzama bakın derim). Çoğu zaman bu bildirimleri açıp, acil durum veren uçağa gidip sağ salim yere inene kadar da takip ediyorum eğer vaktim varsa. Acil durum veren bir Türk havayolu uçağıysa zaten işi gücü bırakıp mutlaka takip ediyorum. Sonrasında da "Aviation Herald"da yayınlanan raporlarda bu vakanın nedenini niçinini okuyorum... Bu tür acil durumlara ve kazalara ilave olarak AH'de kayda geçmiş ve şeffaf bir şekilde kamuyla paylaşılmış her türlü bilgi de bulunuyor. Kokpitte kahve dökülmesinden tutun pilotlara uçağın sistemleri tarafından bildirilen en ufak uyarılara kadar... Öte yandan bir Türk uçağı 7700 verdiğinde, ve sağ salim indiğinde o uçakla ilgili hiçbir rapor yayınlanmıyor... Bunun anlamı bu tür raporların şeffaf bir şekilde kamuya sunulmadığı...



Bu arada NTV'de izlediğim görüntülerde uçak daha pistten çıkmadan altından kıvılcımlar çıkıyor gibi. Pist eşiğini 50 yerine 500 feette geçip uçağı bir an önce indirmek için yere vurup (ya da kaygan pist diye sert inelim diye de düşünmüş olabilirler) o sırada bir motoru ya da iniş takımını kırmış olabilirler mi diye de düşünmüyor değilim.

Bir iddia da dediğin gibi "pist bitiyor artık" telaşesiyle ya da "windshear" etkisiyle uçağın piste sert vurduğu ve iniş takımlarının hasar gördüğü, gövdenin yerle temas ettiği. uçağın yeterince yavaşlayamamasının gerekçesi olarak da bu söyleniyor... Dediğin gibi, yüksek ihtimalle asla bilemeyeceğiz "gerçekten" ne olduğunu. Kesin olan şey yaralılar ve kaybedilen canlar... :(
 
Neyse, biz konumuza dönelim...

Benim ev/atolye koşullarım nedeniyle inşaatı 3 aşamada yapmaya karar verdim. İlk aşamada plan üzerinde çalışılması gereken tüm iskelet inşaasını tamamlamak olacak. Böyle ilerlememin sebebi plan üzerinde yapılması gereken işler için mutfak tezgahını kullanıyor olmam :) Yani inşaatı uzun süre boyunca tezgah üzerinde bırakma lüksüm yok. Akşam evdeki tüm aktiviteler bitip mutfak boşa çıkınca alçıpan levhamı tezgaha koyup gece yatmadan önce de herşeyi eski haline getirmem gerekiyor. Bu nedenle zamanı daha etkili kullanmak için tüm plan üzerindeki imalatı tek seferde yapıp bitirmeyi, zımpara aşamasına sonradan geçmeyi planladım.

İkinci aşamada inşaatı tamamlanan iskeletlerin zımpara ile son şekillerininverilmesi ve düzeltilmesi olacak.

Son aşama ise kaplamave nihai montaj olacak.


İskeletin inşaatı aşamasında kullanacağımız alet edevat basit ve temel şeylerden oluşuyor. Bir adet 11 numara bıçak, bir adet tek yan jilet, bir zımpara, bolca toplu iğne ve tabii ki yapıştırıcı. Benim tercihim ince CApon, ama en doğru seçenek alifatik tutkal (biraz sulandırılmış halde) olurdu.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Paketi açmışken çıtaları da boyutlarına göre gruplandırmak zararlı olmaz sanırım...

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol



İnşaata başlamak için benim tercihim gövde oldu. Gövde, ayrı ayrı plan üzerinde yapılan iki yan iseletin bir araya getirilmesi ile oluşacak. İlk olarak bir gövde yanını plan üzerinde inşa etmeye başladım. Plan üzerinde yerini alan ilk parça 11 numaralı ve lazer kesim olarak kitten çıkan kanat yatağı. Bu tür geniş parçalar doğrudan plan üzerine iğnelenerek tutturulabilirler.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Sonrasında alt ve üst uzun çıtalar ile devam ediyoruz. Bir püf noktası, inşaatta her zaman en uzun çıtalarla başlamak akıllıca olur. Zira eğer keserken bir hata yapıp fazla kısa kesersek, elimizde kalan çıtanın modelin başka yerlerinde kullanılma şansı olacaktır. Eğer en kısa çıta ile başlarsanız ve hatalı bir şekilde kısa keserseniz o çıta çöp olur :)

Benim çıtaları keserken tercih ettiğim yöntem plan üzerinde çıtayı hizladıktan sonra tam kesim hattı üzerine tek yan jiletle hafifçe bastırıp jiletin az bir şey çıtanın içine girmesini sağlamak:
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Ve sonrasında çıtayı bir kesme altlığı üzerine taşıyıp kesimi orada bitirmek. (Eğer tüm kesimi plan üzerinde yaparsanız planı koruyan naylon vb. örtüye, hatta plana zarar verme ihtimaliniz olur. Sonrasında kullanılan yapıştırıcı bu kesiklerden aşağı sızarak planınızın iskelete yapışmasına neden olur. Hiç hoş birşey olmaz)
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Uygun boyda kesilen çıtalar gerekirse az bişey de zımpara ile uçları düzeltildikten sonra plandaki yerlerine yerleştirilip iki yanlarından toplu iğne ile desteklendiler. Bu tür ince çıtalara doğrudan iğne saplamak pek iyi bir fikir olmayıp, çıtanın çatlamasına ve zayıflamasına neden olabilecektir.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu şekilde tüm çıtaları ve lazer kesim parçaları yerlerine yapıştırarak ilk gövde yanını tamamladım.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
 
İlk gövde yanını takiben diğer tarafın da yapılması gerekli. İki gövde yanının tamamen aynı (daha doğrusu tam simetrik) olması gerektiğini söylemeye gerek yok sanırım. Ama söyledim... neden söyledim bilmiyorum :) Neyse zararı yok, devam. Bu simetri ve eşitliği sağlamak içinfarklı yöntemler vardır. Eğer çok dikkatli ve titiz bir çalışma yaparsanız, iki gövde yanını ayrı ayrı plan üzerinde inşa ederek tamamen özdeş imalatlar yapabilirsiniz. Ama bu yöntemle bazen bir gövde yanında diğerine göre ufak tefek farklar olabiliyor.

Bunu engellemek için benim tercihim genellikle ilk gövde yanı bitince onu plan üzerinden kaldırmadan, üzerine yeni bir naylon tabakası serip korumaya aldıktan sonra ikinci gövde yanını doğrudan ilkinin üzerinde inşa etmek oluyor. Bu şekilde iki gövde yanını tamamen aynı çekilde yapmak mümkün oluyor.

Ancak T-67 modelinde durum biraz daha farklı gelişti ve iki tane özdeş gövde yanı yapmak yerine simetrik olmaları daha önemli bir hale geldi. Zira kitteki çıtalar tam olarak kare kesitli değillerdi, ve bu da inşaatın bir yüzünde (üstte kalan tarafında)bazı ek yerlerinde seviye farkları oluşmasına neden oldu. Bu seviye farklarının pek çoğu tesviye aşamasında düzeltilecek, ama yine de inşaatı fazla incelterek zayıflatmak yerine bazı seviye farklarını olduğu gibi bırakmanın daha uygun olacağına karar verdim. Doğal olarak inşaatın plana bakan tarafında parçaların hepsitezgahakadar dayandığı için çok daha düzgün bir yüzey var. Şimdi sorun şu ki, eğer ikinci tarafı da aynı birinci taraf gibi planın orjinal hali üzerinde yaparsam onun da sağ tarafı (plana bakan tarafı) düzgün olacakken sol tarafı (üstte kalan taraf) çeşitli seviye farkları içerebilir. (Yani elimizde özdeş iki gövde yanı olur) Bu da gövde yanları birleştirildiğinde kaçınılmaz olarak bir tarafın dış yüzeyinde (kaplanacak olan kısım)seviye farkları olmasına neden olur. BU halde bırakılsa kaplama çirkin olur, zımparalanarak giderilse ya tek taraf zayıflar ya da her iki tarafın da zayıflatılması gerekir. İşte bu nedenle benim tercih ettiğim çözüm özdeş iki gövde yanı yapmaktansa simetrik iki gövde yanı yapmak oldu. Yani bir gövde yanının sol tarafı düzgün olacaksa diğerinin sağ yanı düzgün olmalı.

Bunu yapmak için de ikinci gövde yanını planın arka tarafında inşa etmek gerekli :)

Eğer teknolojik yolu seçerseniz, planı tarayıp, bilgisayara atıp bir görüntü yazılımında ayna görüntüsünü bastırarak diğer gövde yanını yapacak planı elde edebilirsiniz. Ama ben burda çok daha eski usul bir "numara"yı anlatacağım :)

Öncelikle planınilgili kısmının fotokopisini çektim. Evdeki printerim A4 boyutunda olduğu için bunu tek parça yapmam mümkün olmadı, iki ayrı kağıda basıp dikkatlice birleştirdim.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Sonra bu planı ters çevirdim:
Ama çizgiler görünmüyor, nasıl inşa edeceğiz?
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Tam o sırada karnım acıktı, inşaat zaten mutfakta ilerliyor, hemen gidip bir kaseye zeytinyağı döküp, üzerine kekik serpip ekmek banayım dedim...
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Şaka şaka :)

Zeytinyağını bir KUTEÇU yardımı ile planın arkasına sürmeye başladım ve gördüğünüz üzere zeytinyağını yiyen kağıt şeffaflaşarak arka taraftaki baskıyı gösterir hale geldi.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bütün gerekli kısımlar zeytinyağı ile kaplanınca hem tüm plan görünür hale geldi hem de ortalığı da missss gibi zeytinyağı kokusu sardı :thumbup:
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu plan da naylon ile korumaya alınıp (aslında burda amaç planı değil parçaları yağlanmaya karşı korumak) ikinci gövde yanı inşaa edildi.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
 
Gecenin ilerleyen vakitlerinde uyku durumunun elverdiğince çalışmaya devam edilerek dikey ve yatay kuyruklar da daha önce anlatılan yöntemlerle inşa edildiler.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Seans bittiğinde elimizdeki parçalar bunlardı.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol



Başlarken niyetim tüm plan üzeri inşaatları bitirmek idi, ama elim kaza neticesinde vakit anca buna yetti, kanat inşaatları sonraya kaldı. Neyse ki içişleri ve mutfak bakanlıkları da durumu anlayışla karşıladığı için mutfak tezgahını kullanma izni bu geceyi de kapsayacak şekilde uzatıldı. Bu gece tüm iskeletin inşaatını bitirmek niyetindeyim. :thumbup:
 
Tam o sırada karnım acıktı, inşaat zaten mutfakta ilerliyor, hemen gidip bir kaseye zeytinyağı döküp, üzerine kekik serpip ekmek banayım dedim...
Vay arkadaş :eek: Uçak imalatında Zeytinyağı bile kullanılıyormuş :D:laugh::heartxf:
Neyse ki içişleri ve mutfak bakanlıkları da durumu anlayışla karşıladığı için mutfak tezgahını kullanma izni bu geceyi de kapsayacak şekilde uzatıldı. Bu gece tüm iskeletin inşaatını bitirmek niyetindeyim. :thumbup:
Süper haber, mutfak bakanlığına sevgilerimizi ilet kardeşim :thumbup:
 
Tam o sırada karnım acıktı, inşaat zaten mutfakta ilerliyor, hemen gidip bir kaseye zeytinyağı döküp, üzerine kekik serpip ekmek banayım dedim...
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Şaka şaka :)

Zeytinyağını bir KUTEÇU yardımı ile planın arkasına sürmeye başladım ve gördüğünüz üzere zeytinyağını yiyen kağıt şeffaflaşarak arka taraftaki baskıyı gösterir hale geldi.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bütün gerekli kısımlar zeytinyağı ile kaplanınca hem tüm plan görünür hale geldi hem de ortalığı da missss gibi zeytinyağı kokusu sardı :thumbup:
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Abi kolay gelsin. Zeytinyağının bu kadar çok işe yarayacağını tahmin edemezdim. :) Sayende yeni bir bilgi daha öğrenmiş oldum.:hoppa::saygilar:
 
Sıra geldi kanada:

Kanat balsa çıtalar ve lazer kesim sinirlerden oluşan gayet basit bir iskelet inşaatına sahip. Sinirlerin çoğunluğu 1.5mm kalınlıklı balsa levhadan kesilmiş durumda. 2 numaralı sinirler ise 3mm balsa levhadan kesilmiş, zira bunlar üzerine ana iniş takımı telleri sabitlenecek. Planda verilen şekilde bükülecek olan çelik teller aşağıda sinirlerde görülen deliklere "dikilerek" sabitlenecek.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


İnşaatta fazla da bir farklılık yok. Önce alttaki çıtalar plan üzerindeki yerlerine yerleştiriliyor, sonra üzerlerine sinirler yerleştiriliyor, en son da üst seren sinirler üzerinde yuvasına yerleştirilip yapıştırılıyor. Kökteki sinirin kanadın polihedralini sağlamak için belli bir açıda yapıştırılması gerekiyor, bunun için de kitte özel bir lazer kesim şablon parçası verilmiş. Kök sinirleri haricindeki tüm sinirler inşaat düzlemine dik olacak şekilde yapıştırılıyor. Ben Sümer abi gibi afilli aletler kullanmak yerine kitten çıkan bir lazer kesim balsayı gönye olarak kullandım :) (o aletlerden bende de var yanlış anlamayın, daha büyük modellerde kullanıyorum sadece :D )

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Üç parça olarak iskelet inşası tamamlanınca uçlardaki çıtaların fazlalıklarını traşlayıp tesviye edip kanat parçalarını yapıştırmaya hazırladım. Plana göre bitmiş kanatta kanat uçlarının 4cm yukarda olması gerekli, artık balsalardan 4 cm uzunluğunda bir çıta kesip kanat ucunun altında destek olarak kullanarak uç panelleri orta panele yapıştırdım ve kurumaya bıraktım.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Kanadın iskeletinin tamamlanmasıyla birlikte iskelet inşaası da büyük oranda tamamlanmış oldu.

İkinci aşama olarak tamamlanan parçaların tesviyesine geçeceğim. Gövde yanları zımparalama sonrasında biraraya getirilerek alt ve üstleri de tamamlanacak ve genel tesviyeye alınacak.
 
Tüm parçaların ilk tur kaba tesviyesi yapıldı. Gövde yanları zımparalanmaları sonrasında biraraya getirildiler.
Birleştirme işlemi kanat yatağının ön ve arkasına denk gelen yerlere birer lazer kesim parça yapıştırarak başlıyor. Ben daha ilk parçayı yapıştırırken elim kaydı, parça yerinden kaydı ve CApon ile çalıştığım için daha “eyvah” demeye fırsat bulamadan parça kayık şekilde yapışıp kaldı :lollol::lollol::lollol:

Baktım söksem kesin biyerler elimde kalacak, böyle devam dedim. Biraz yontarak falan kanadın oturabileceği bir hale getirip gövde yanlarının yapıştırılmasına devam ettim.

tabi bu parça artık iyi bir referans olmayacağı için gövdenin çarpık olmamasını sağlamak için önce burundaki 3mm lik lazer kesim parça ile hemen arkasındaki 1.5 mm lik lazer kesim parçaları yapıştırdım. Bu parçaların yuvarlak kısimları masadan sarkacak şekilde iskeleti plan üzerine yerleştirip geriye doğru çalışarak ara çıtaları yapıştırdım ve düzgün bir kutu gövde elde edebildim.
Gövdenin üst kısmına da lazer kesim bölmeleri yapıştırıp 1.5x1.5 mm çıtalarla yuvarlak kısmı oluşturdum.
Burnun altındaki ince çıtalar ön iniş takımı teli ilgili parçaya “dikildikten” sonra yerleştirilecekler.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Eh, tüm parçaları bir araya getirmek ve “motivasyon pozu” vermek adettendir değil mi :)

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol