Proxxon MF 70 Mikro Freze CNC Dönüşümü

[Özgür Evren Varol]

Abi bnce de dene bakalim ama cihaz biraz sesli çalışıyor

Kesinlikle gürültülü, CNC yapmadan önce yani manuel olarak aluminyumla çok çalıştım, kesmeye kesiyor, ama ilerleme hızları ve pasolara karşı çok hassas. çok dikkatli çalışılması gerekiyor yani.

ancak hobi amaçlı özgür abi sende katilirsin dedigime muhtemelen

Bu zaten en temel şey, yola çıkarken herkesin bunu bilmesi gerek, bu makina küçük bir makina ve pek çok konuda sınırları var, o yüzden hobi amacı dışında bir kullanım düşünülemez. Öte yandan bu aluminyum işleyemeyeceği anlamına da gelmiyor doğru ayarlarla küçük hacimli işleri yapabilir, ama yine de kapasitesi çok sınırlı olacaktır. İş dahta, plastik, delrin, PCB veya ince fiberglass levha kesmeyegelince gayet yeterli bir makina.


Fotoğrafınızda eksen kaplinlerinizin esnek olduğunu görüyorum, Açıkçası benim tercihim esnek kaplin kullanmaktan yana olmazdı. Eğer kızaklar biraz olsun fazla sıkıldıysa bu esnek kaplinler yön değiştirmelerde boşluğa neden olabilir.

Tablayı elle tutup sağa sola veya ileri geri oynattığınızda hissedebildiğiniz bir boşluk var mı? eğer böyle bir hareket varsa o zaman vidalı millerin iki tarafında yer alan somunlar gevşemiş olabilir.

Bu makinanın orjinal halindeki en büyük sıkıntısı bu somunlarla sıkıştırma yöntemi bence. Basit ama çok fazla sürtünme var. boşluksuz olsun diye somunları sıktığınız zaman da fazla kasıyor bu sefer. Benim dönüşüm tasarımında en çok kafa yorduğum kısım buydu, çözüm olarak da her iki uca birer "baskı rulmanı" (thrust washer bu muydu yahu ) ekledim, bu sayede gayet güzel bir şekilde somunları sıkıp boşluksuz hale getirebiliyorum ve sistemi de kasmıyor bu sıkma hareketi.

 

[Özgür Evren Varol]

Sonunda makinayı dahtadan aluminyum moduna geçirip denemeler yapabildim

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Önce birkaç hız ve paso denemesi yaptım (soldaki düz hatlar). 200mm/dk ve 0.25mm ile düz ve sığ kesimleri rahat bir şekilde yapabildiğimi gördüm.

Düz kesimlerden sonra dairesel bir kesim denemesi için 10mm çaplı ve 4mm derinlikli bir daire işledim. Bunu da 200mm hız ve 0.25mm paso ile denedim, kesmeye kesti ama özellikle derin kesiklerde biraz zorlanmaya başladığını hissettirdi. (Soldaki çember)

En son da 120mm/dk hız ve 0.2mm paso ile sağda görünen cepi işledim. Bu ayarlar hem kesim sırasında daha rahattı hem de sonuç yüzey kalitesi daha iyi oldu. Çakı üzerinde de herhangi bir sıvanma belirtisi yok, demekki fazla da yavaş gitmemişim...

Ölçüsel kontrole girdiğimde deliğin tam olarak 10mm çaplı olmadığını gördüm.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

X ve Y doğrultularındaki ölçüler çok yakın, bu güzel haber, dairesellik gayet iyi demek. Ama neden 10mm değil de 9.82 çıktı diye düşünüp dururken aklıma çakıyı ölçmek geldi. CNC programımda çakı çapı 3.18mm olarak tanımlı, ama gerçekteki çakı çapını 3.11mm olarak ölçtüm, bu da aradaki farkın bir kısmını açıklıyor, kalanı nerden kaynaklı onu da bulmak lazım tabi

Alınan ders, önce çakının gerçek çapını ölç ve yazılıma o çapı gir, üreticinin verdiği rakama güvenme

Yavaş yavaş daha ciddi kesme isleme denemeleri ile hem hız/paso ayarlarını optimize etmeye çalışacağım hem de makinayı da biraz daha kullanıp dönüşüm parçalarının güvenilirliği konusunda biraz daha veri toplayacağım.

 

[Yalçın Aydın]

Sanayii tipi büyük bir router makinasında bile buna yakın ölçü kaymaları oluyor, örneğin geçenlerde dikdörtgen bir mdf nin kenarlara yakın kısımlarına vida delikleri açtırdım, delik çapları tamdı fakat gönyesi 3mm yamuk çıkmıştı

 

[Özgür Evren Varol]

Sanayii tipi büyük bir router makinasında bile buna yakın ölçü kaymaları oluyor, örneğin geçenlerde dikdörtgen bir mdf nin kenarlara yakın kısımlarına vida delikleri açtırdım, delik çapları tamdı fakat gönyesi 3mm yamuk çıkmıştı

Bahsettiğiniz kaçıklık pek de kabul edilebilecek bir miktar değil sanki. Büyük router makinalarının hassasiyeti daha düşük olur tabii ki ama yine de milimetrenin altımda olmalı gibime geliyor. 3mmlik kayma biryerlerde ciddi bir sorun varmış gibi düşündürüyor açıkçası.

Benim makinam ise bir mikro Freze olması beklentisi ile yapıldı yani toleransların epey sıkı olması gerek. Çakı çapında yaptığım hatayı düzeltince bile hala 10mm çapta 0.1mm lik bir hata var ortada, yüzde bir yani, pek iyi değil. Bir rulman yuvası açsam oturmayacak demektir Tabi hatanın her eksende sabit olması nispeten iyi haber, boşluk vs nedeniyle değil de sanki bir ölçü hatasıymış gibi düşündürüyor bu haliyle, eğer öyleyse gidermesi de kolay olur. İleriki denemelerde daha net bilgi edinmiş olacağım, sorun netleşince çözüm de bulunur elbet

 

[Yalçın Aydın]

Anlattıklarınız teoride ve çok kaliteli makinalarda geçerli tabii haklısınız, ama orta kalite bir makinede bu tarz eksenler arası birkaç mikron boşluk eksenlerin belli cm lerinde bu boşluğu oluştururlar
Konu çok detaylı olduğundan kısa yazdım

 

[Yalçın Aydın]

Bu tür hataların genelde iki sebebi olabiliyor,
Birincisi mekanik
İkincisi ise elekronik yada parametre hatası
Anlatımınızdan mekanik sorunu yok
Aynı işlemleri kağıt üzerine çizim yapıp denedinizmi

 

[Özgür Evren Varol]

Anlattıklarınız teoride ve çok kaliteli makinalarda geçerli tabii haklısınız, ama orta kalite bir makinede bu tarz eksenler arası birkaç mikron boşluk eksenlerin belli cm lerinde bu boşluğu oluştururlar
Konu çok detaylı olduğundan kısa yazdım

Makina büyüdükçe hataların artması da normal tabii ki, hem mekanik açıdan hem de esnemeler vs nedeniyle. Büyük routerları şimdilik sadece uzaktan izliyorum, direk tecrübem yok ama baktığım makinalar genelde kendin yap tarzı open builds veya ooznest makinaları, ve insanların yaptığı makinalarla aldıkları sonuçlara dayanarak o kadar kaçıklığın fazla olduğunu düşündüm. Zira bu bahsettiğim makinalarla hassas geçme sistemleri olan dolaplar raflar vs kesiyor insanlar, bu geçme sistemleri 2-3 mm hatayı kaldırır şeyler değil.

Bu tür hataların genelde iki sebebi olabiliyor,
Birincisi mekanik
İkincisi ise elekronik yada parametre hatası
Anlatımınızdan mekanik sorunu yok
Aynı işlemleri kağıt üzerine çizim yapıp denedinizmi

makinayi ilk kurduğumda parametreleri tanimlarken kağıt ve kalemle denemeler yaptım. Sonrasında PCB kesmelerinde olsun ahşap kesmelerinde olsun ölçüler olması gerektiği gibiydi, tabii burada bahsettiğimiz 0.1mm lik hatayı bu malzemeler üzerinde yakalamam imkansız gibi birşey onu da dikkate almak lazım yani aslında parametrelerde de birhata olabilir, ki eğer öyleyse parça büyüdükçe hatanın da aynı oranda artması gerekir, atıyorum 10mm deli 0.1mm lik hata 50 mm çaplı bir daireye 0.5mm olarak yansır. Denemeler gösterecek bunu da

mekanik sorunlar varsa zaten şu aşmada yapabilecek fazla da bir şeyim yok demektir, zira bu makina için olabilecek en “boşluksuz” durumdayım diyebilirim. Milleri değiştirmeden daha iyi bir şey elde etmek zor.

Boşluk sorunlarını en iyi dairesel kesimler ele verir diye düşünüyorum, birkaç kesim yapıp tornada tam olarak aynı çapa işlenmiş parçalarla daireselliği hassas bir şekilde ölçmek niyetindeyim.

 

[Hakan Ülgenalp]

3 mm bir router için oldukça büyük bir hata.Ya step atıyor, ya da t kayışlı ise kayışlar ve rulmanlarda hatta yataklarında bir sorun var.

 

[Özgür Evren Varol]

Bugün yeni ve yüksek kaliteli olmasını beklediğim, özellikle aluminyum işlemek için üretilmiş bir çakı ile kesme denemeleri yaptım.

Üretici bu çakı için 29000 devirde 53 ipm (1350mm/dk) ilerleme hızı tavsiye ediyor. MF-70 en fazla 20000 devir/dakika dönebiliyor. Bu devire göre hesapları yaptığımda 900mm/dk ilerleme hızı çıkıyor. İyi de benim makina bu hızda gidemiyor zaten Hadi dedim denemeler yapalım çakıyı veya makineyi elimize almadan ne kadar zorlayabiliyoruz 1mm dalma derinliği ve 400mm/dk hızla bana mısın demeden kesti 6061 aluminyumu. Amma velakin bu hızda muhtemelen makinanın eylemsizliği devreye giriyor ve kesimlerin kalitesi düşmeye başlıyor (belki de sadece ivmelenme ayarlarımda sorun vardır) Köşelerde kaçıklık olmadan elde edebileceğim en yüksek hız yaklaşık 300mm/dk olarak gördüm. Ancak bu hızlarda da yüzey kalitesi biraz düşmeye başlıyor. 250mm/dk hızlarda ise gayet güzel yüzey kalitesi elde edebiliyorum. Kesme derinliği olarak da 0.5mm’den 1mm’ye kadar denemeler yaptım her ikisini de gayet rahat kesiyor. Kısacası bu yeni uçla makinanın kesme/işleme verimi ciddi bir şekilde artıyor.

Ölçüsel hata için de yaptığım denemelerde gördüm ki hata oranı hemen hemen sabit, her 10mm için 0.1 mm lik bir kaçıklık var. Kontrol yazılımımdaki parametrelerle oynayarak ince ayar yapılacak.

Gelelim makinanın sıkıntılı taraflarına. X ekseni step motorunda ciddi bir salınım var. Bu salınım düşük hareket hızlarında ve ahşap veya pcb keserken herhangi bir sıkıntıya neden olmuyor ama bugün denediğim yüksek hızlarda oluşan titreşim tablanın rezonansa girmesine neden oluyor haliyle bu da işlenen parçanın yüzeyine yansıyor. Giderilmesi gereken bir sorun kesinlikle. Sorunla alakalı olarak öncelikle mil ve motor ekseninin çakışık olmadığından şüpheleniyorum. 3D baskı parçalarını modifiye edip farklı hizlalamalarla denemeler yapacağım bakalım ne çıkacak göreceğiz.

Bugünkü kesme denemelerinden fotoğraflar.

İlk olarak Bf-109 elevatörleri için tasarladığım bir kontrol yekesini kesmeye çalıştım. Yeke elimdeki aluminyum kütükten daha büyük olduğu için kenarlardan taştı ama zaten derdim kesilip kesilemeyeceğini görmekti. Bu parça 250mm/dk hız ve 0.5 mm paso ile kesildi. Tablanın salınım izleri net bir şekilde görülebiliyor. Ama umud vadeden bir kesim oldu diyebilirim (bu aluminyumun seceresini bilmiyorum, nasıl bir alaşım hiçbir fikrim yok)

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Yüksek parçalarda tabladaki boşlukların sonucu nasıl etkileyeceğini görmek, aynı zamanda biraz daha limitleri zorlamak için 6061 aluminyum silindiri makinaya takıp 400mm/dk ve 1 mm paso ile üzerine bir altıgen kesmeye giriştim. Kesmeye kesti, ama hassasiyet kaybı oldu epey. Köşegeninin 12mm olan altıgende ölçülerde 0.5 mmyi bulan kaçıklıklar var. Bu hassasiyet kaybında kızaklardaki boşlukların tabladan yükseldikçe daha fazla harekete neden olması etkili oluyor ama aynı zamanda yüksek hızlarda makinanın eylemsizliğinin veya ivmelenme ayarlarının yol açtığı sorunlar da olduğünü düşünüyorum. Aynı parçayı bir de yavaş hızlarda ve daha düşük pasolarla keserek farkı görmeye çalışacağım.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Parçanın bu kurulum ile tabladan ne kadar yukarıda durduğu aşağıdaki fotoda görülüyor. (Ama itiraf etmem gerekir ki benim beklediğimden daha iyi çıktı sonuç yine de)

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Aynı parçanın diğer tarafında da 22 mm lik bir daire işlettim. 21.81-21.82 mm civarında çıktı genel olarak, yani 10 mm lik çemberdeki hata ile aynı oran. Ama dairesellik gayet iyi, bu da umut verici birşey

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Yukarıdaki altıgen kesilen parçanın yakın görünümü. Buarada bu parçayı işlerken çakının tamamen gömülü olduğunu da unutmamak gerek. 3mm çaplı çakı 6 mm derinlikli kesim...

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

400 mm/dk ve 1 mm ile elde edilen talaşlar: İşin uzmanları yorumlasın görüntüyü

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Mehmet Kucuksari]

Giderilmesi gereken bir sorun kesinlikle. Sorunla alakalı olarak öncelikle mil ve motor ekseninin çakışık olmadığından şüpheleniyorum. 3D baskı parçalarını modifiye edip farklı hizlalamalarla denemeler yapacağım bakalım ne çıkacak göreceğiz.

Kardeşim şu ana kadar uğraştığın hangi iş senden kurtuldu Sen bu sorunu da öyle ya da böyle mutlaka çözersin

 

[Hakan Ülgenalp]

Üstadım senin bu makine ile bu parçayı işlemen bile bir bakıma mucize , çünkü alet belli , kapasitesi belli , fakat işleten usta olunca , zavallı makine verebildiği en yüksek performansı vermiş zaten
Talaşlara bayıldım , , usta falan değilim , asla da olamadım ama şunu kesin biliyorum , bu talaşları görmek her ustanın bir amacıdır , gayet güzel , sıvama yok , kırpık kırpık talaşlar

 

[Yalçın Aydın]

Ucun esneme payı olabilirmi, hız ve devir sayısından dolayı

 

[Özgür Evren Varol]

Kardeşim şu ana kadar uğraştığın hangi iş senden kurtuldu Sen bu sorunu da öyle ya da böyle mutlaka çözersin

Elbet bulucaz çözümünü saygıdeğer adminim, makina sonuçta fizik ve matematik, sanat değil ki

Üstadım senin bu makine ile bu parçayı işlemen bile bir bakıma mucize , çünkü alet belli , kapasitesi belli , fakat işleten usta olunca , zavallı makine verebildiği en yüksek performansı vermiş zaten
Talaşlara bayıldım , , usta falan değilim , asla da olamadım ama şunu kesin biliyorum , bu talaşları görmek her ustanın bir amacıdır , gayet güzel , sıvama yok , kırpık kırpık talaşlar

Abi ama ne swashlar ne pal tutucular demiyor muyduk, bu hatayla yapamayız hiçbirini adam etmemiz lazım

Ucun esneme payı olabilirmi, hız ve devir sayısından dolayı

Olabilir. Bugun makina boştayken ölçümler yaptım, her iki eksenin de maksimum mesafelerinde, yani 120x70 mm mesafelerde kontrol ettim, parametrelerde hiçbir sorun yok, hareket mesafeleri tam kontolöre girilen komutlarla örtüşüyor. Bu da yük altında ölçülerin kaçtığını gösteriyor. Belki dediğiniz gibi esnemedir. Ama esnemenin parça boyutundan bağımsız her daim aynı miktar kaçıklığa neden olması gerekir sanki. Aynı işyolundan iki kere geçersem de tam ölçüye gelmesi gerekir (bunu da yarın deneyeceğim).

Bir diğer alternatif yük altında adım kaçırması diyeceğim ama katmanlar arasında kayma da yok...

Belki de yazılımın kod üretirken yaptığı bir cacıklık da olabilir. Kontrolorun parametreleri doğru ondan eminim ama kodu üreten yazılımın ayarlarına da detaylı bakmam gerek.

 

[Yalçın Aydın]

Özgür Abi geçen günde anlatmaya çalıştım ama tam anlatamadım freze uç yerine kurşun kalem bağlayıp matkap çalışmadan temel şekiller çizip ölçüm yaptığınızda bütük ihtimalle hatasız çizimler elde edeceksiniz, ben uç esnemesinin sağlamasını böğle çözmüştüm, sonuç olarakta devir arttırıp gidiş hızını düşürmekle bulmuştum çözümü

 

[Ahmet ATICI]

Makine, boyutlarına ve yapısına göre gayet güzel iş çıkarmış.Bu boyuttaki bir tezgahtan da fazla da rijit ölçüler ve yüzey kalitesi beklememek gerekir.Kesici yağ kullanımı,dar alanlarda talaş sıkışmalarını önlemek için kesilen talaşların mümkün olduğunca oradan uzaklaştırılmaları iyi sonuçlar verecektir.Ellerine sağlık gayet güzel.