Herkese merhaba tekrar,
Forumu alt üst ettim, ama yeni başlayan ve bugüne kadar (deyim yerindeyse) V911 kumandasından başka bir şey kullanmamış biri olarak kumandalarla ilgili temel bilgileri bir türlü edinemedim. Belki bu konu yeni başlayanlar için bir başlangıç olacaktır. Verilecek cevaplara göre sabitleyebiliriz de. O halde ben sorularıma (daha doğrusu cevaplarıma) geçeyim. İlk etapta sorularıma kendim cevap vermeye çalışacağım. Cevaplarım yanlış ise vereceğiniz cevaplara göre bunları güncelleyeceğim.
1. Bir kumandanın bileşenleri şunlardır:
- Kumanda: Üzerinde sticklerin, ekranın vs. bulunduğu esas gövde. Kendinden alıcılı/alıcısız, kendinden modüllü/modülsüz olabilir; kalem pille veya Li-Po bataryayla çalışabilir.
- Alıcı: Harici, ufak bir parçadır. Helikopter, uçak, quadcopter vs. üzerindeki anakarta (uçuş kotrolcüsüne) bağlanır ve kumanda ile cihaz arasndaki iletişimi sağlar. Ne yazık ki 2.4 GHz teknolojisi geliştikçe çok farklı modülasyon sistemleri ortaya çıkmaya başladı. Eskiden 2.4 sistemlerde marka bağımlılığı vardı. Yani Futaba verici ancak Futaba alıcı ile çalışırdı. Şimdi aynı markanın birkaç farklı modülasyon sistemi olabildiği için alıcı seçerken verici ile uyumuna daha da dikkat etmek gerekiyor. (Açıklama:
Sümer Yamaner).
Örnek Bir Alıcı: OrangeRx R615X DSM2/DSMX Compatible 6Ch 2.4GHz Receiver w/CPPM
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
- Modül: Ana kumandada oluşturulan sinyalin yüksek frekanslı taşıyıcıya binidirilerek alıcıya ulaştırılmasını sağlayan elemandır. Birçok sistemde ana gövdeye entegredir. Bazı kumandalarda dışarıdan bir yuvaya takılır. Örneğin Futaba 9C, eski 10C, Hitec Aurora 9 ve Turnigy 9X gibi kumandalar bu tür kumandalardır. Avantajı farklı yüksek frekans modüllerinin kullanımına olanak sağlamasıdır. Örneğin ben senelerce Futaba 9C kumandama, alıcılarının çok hesaplı oluşu nedeniyle Assan 2.4 GHz modülü takarak Assan alıcılarla kullandım. İstediğim anda eski 72 MHz modülü takıp 72 MHz bandına çalışma imkanım vardı. Ancak bu tür sistemlerin en büyük dezavantajı klasik sinyal kodlaması kullanıldığı için azami kanal sayısının 8 ya da 9 ile sınırlı olmasıydı. Günümüzün modern 2.4 sistemlerinde çok daha fazla kanal sayısı mümkün.
Bazı kumandalar modülle çalışır. Örneğin Turnigy 9X modüllü bir sistemdir. Yani aletin içinde yüksek frekans sistemi yoktur. Dışarıdan takılması gerekir. Bu tür bir kumandayı modülsüz olarak ancak simülatörde kullanabilrisiniz. (Açıklama:
Sümer Yamaner).
Modullü kumandalarda kumandanın alıcıya sinyal gönderebilmesi için gerekli olan parça, kumandanın arkasına olup değiştirilebilmektedir. Şayet modüllü bir kumanda da modül kısmı boş ise, alıcı ile haberleşilemez. Takılan modul ve alıcı aynı protokolu kullanmalıdır (Açıklama:
Mehmet Küçüksarı).
Modullü Kumandaya Örnek: Turnigy 9XR
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Modülsüz (Verici Entegre) Kumandaya Örnek: Futaba 14SG 14-Channel 2.4GHz Computer Radio System 2.4GHz FASSTest
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Örnek Bir Modül: OrangeRX DSMX/DSM2 Compatible 2.4Ghz Transmitter Module
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
- Batarya: Batarya olarak en sık kullanılan pil NiCd ya da NiMh pillerdir. LiPo kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Kalem piller ise genelde alt sınıf ya da oyuncak statüsündeki aletlerde yer bulmaktadır. Hiçbir zaman ciddi bir sistemde kullanılmamalıdırlar (Açıklama:
Sümer Yamaner).
- Kumandalardaki 2.4 GHz ne demektir.
"G" öneki bildiğiniz gibi "giga" anlamında yani...
k kilo 1000 (bin)
M Mega 1000000 (milyon)
G Giga 1000000000 (milyar) anlamında.
Kumanda sinyalinin bir elektromanyetik dalga ile taşınması gerekiyor. Eskiden bunu 27 MHz bandında yapıyorduk. Yani elektromanyetik dalganın saniyede yaptığı titreşim sayısı 27 milyon civarındaydı. 2.4 GHz sistemlerde ise saniyede 2.4 milyar kez titreşim yapan bir elektromanyetik dalga kullanılıyor.
Eski sistemlerde en basitlerinde AM (Amplitude modulation) daha gelişmişlerde ise FM (Frequency modulation) kullanılırdı. Bunlar parazitlere olduğu kadar yakın frekanstaki kumandalara da çok hassastılar.
2.4 GHz bandında ise olay aynen bluetooth ya da WiFi gibi. Bu bantta her bir kullanım türü için belirli alanlar ayrılmış yani belirli frekanslar kullanılıyor. Yani bloetooth cihazları için bir bölüm var, WiFi için başka bir bölüm. Uzaktan kumandalar için de yer ayrılmış. Ayrıca haberleşen aletler birbirlerini kendilerine özgü (unique) kodlarla tanıyorlar. Belirli bir zaman diliminin bir kısmında yayın yapıyorlar. Dolayısıyla ortada dolaşan veri paketleri her zaman sadece kendilerine ait muhataba ulaşıyor. Arada kalan boşlukta aynı frekansta başka bir cihaz çifti haberleşebiliyor.
Bunlardan da anlayacağınız gibi, aletlerin birbirlerini doğru tanıyabilmeleri için "haberleşme protokolleri" gerekiyor. İşte bunlar da tamamen üreticiye özgü. O nedenle hemen daima 2.4 sistemlerde aynı marka verici ve alıcı kullanılmak zorunda (bunun istisnaları var tabii). Çünkü iletişim için aynı protokol kullanılmalı ve her üretici kendi protokolünü lisanslıyor.
Bu kadar teknik detaydan sonra gelelim işin pratik kısmına. 2.4 GHz sistemi ne sağlıyor? Aynı anda sahadaki herkesin kumandasını istediği anda korkusuzca açmasını sağlıyor. Bu inanılmaz bir avantaj.
İkinci avantaj, bazı protokoller çift yönlü haberleşmeye olanak sağladığı için, basit donanım eklemeleri ile telemetri işlevleri kullanılabiliyor.
Vericiler çok daha düşük güç tüketiyorlar. Halen Türkiye'de kullandığımız vericilerin çıkış gücü 100 mW ama örneğin Fransa'da bu değer 10 mW gibi bir düzeyde. Bu da pil tüketimine olumlu yansıyor.
Bu tür güç kontrolleri yazılımsal olarak denetlenebildiği için örneğin range test yapmak çok kolaylaşıyor.
Birçok üretici klasik PPM sinyali ve AM/FM modülasyonunun getirdiği 8 kanal limitini 2.4 GHz iletişim protokolleri ile aşıyor. Kanal sayıları yirmiyi aşabiliyor.
Artık veri tamamen digital olarak iletildiği için checksum vs gibi veri denetleme mekanizmaları kullanılabiliyor. Failsafe işlevi tüm sistemlere basitçe entegre edilebiliyor.
2.4 GHz verici modülleri genellikle 3.6 V gibi düşük voltaj düzeylerine kadar sorunsuz çalışabiliyorlar.
Dezavantajları yok mu peki? Ehh tabii ki var.
Güvenliler ama parazite tamamen kapalı değiller. Yine de klasik sistemlerden daha iyiler bence.
Frekans yükseldikçe elektromanyetik dalgalar ışığa daha çok benzemeye başlıyorlar. Dolayısıyla görüş mesafesinde etki edebiliyorlar. Arada özellikle su içeren engel (örneğin pilotun gövdesi!) varsa iletişim sorunu yaşanabiliyor. Benzer sebeple su üzerinde yansımalar ve girişim nedeniyle sinyal kayıpları yaşanabiliyor.
Pratikteki en büyük dezavantaj marka bağımlılığı gibi görünse de bence bu büyük bir sorun değil.
Kısaca bence artık modelciliği 2.4 olmadan düşünmek mümkün değil. (Aciklama: Sumer Yamaner)
2. En çok tercih edilen kumanda markaları:
- Üst sınıf: Futaba, JR (burada özelliklerinden kısaca bahsedilecek)
- Orta Sınıf: HTC, Spectrum (burada özelliklerinden kısaca bahsedilecek)
- Alt Sınıf: Turnigy, FlySky (burada özelliklerinden kısaca bahsedilecek)
Kumandaları "sınıflamak" çok mantıklı değil. Her markanın değişik düzeylerde kumandası var. Biz daha çok ABD ekolünü izlediğimiz için Futaba'yı en üzt düzey kumanda sanıyoruz. Ancak bu işi profesyonel yapanlar için çok daha başka markalar var. Özellikle de Graupner gibi (Açıklama:
Sümer Yamaner).
3. Kumandadaki kanal sayısı şunları belirler:
- 3 kanal: aşağı/yukarı, ileri/geri, kendi ekseninde sağa/sola hareket
- 4 kanal: 3 kanala ek olarak sağa/sola hareket
- 6 kanal: 4 kanala ek olarak inverted (tepetaklak) uçuş
- 6+ kanal: 6 kanala ek olarak gimbal hareketlerinin kontrolü, uçaklar için duman çıkarma, ışıkları açma kapama vs. gibi fonksiyonlar. Her +1 kanal +1 fonksiyon anlamındadır.
Fakat bu sınıflandırma daha çok helikopterler içindir ve bence çok doğru değil. Her bir kumanda kanalını bir işlev olarak düşünmek gerekir. Standart bir uçak en az üç, ortalama dört kanal gerektirir.
Kanal yerleşimleri markalar arasında farklılık gösterir. Hatta güncel birçok kumandada kanal yerleşimini istenildiği gibi düzenlemek mümkün. Ancak klasik Futaba sistemi şöyledir:
1- Aileron
2- Elevatör
3- Gaz (throttle)
4- Rudder
Trainer tarzı uçaklar aileronsuz, sadece rudder ile kullanılabilirler. Bazı türbin motorlu uçaklar ise rudder olmaksızın sadece aileronla uçurulabilirler. özellikle EDF'li küçük jetler.
İlk dört kanaldan sonraki kanalları farklı işlevlere atamak mümkündür. Örneğin toplanabilen iniş takımları, flaplar, ışık açıp kapatma, duman sistemini devreye alıp devreden çıkarma, buji kızdırıcısını açıp kapatma, jikleyi açıp kapatma, ateşlemeyi açıp kapatma gibi (Açıklama:
Sümer Yamaner).
4. Kumandadaki kanal sayısı ile alıcıdaki kanal sayısı aynı olmak mı zorunda?
Kumandadaki kanal sayısı ile alıcıdaki kanal sayısı eşit olmak zorunda değildir. Modülasyonlar uyumlu olduktan sonra değişik kanal sayılı sistemler kullanılabilir. Ancak kullanılacak kanal sayısı en düşük rakamdır. Yanii 9 kanal verici ile 6 kanal alıcı kullanılırsa altı kanal işlevi elde edilir. Altı kanal verici ile dokuz kanal bir alıcı kullanılırsa (ki pratikte bu setup pek de mümkün değil) yine sadece altı kanal çalışır (Açıklama:
Sümer Yamaner)..
5. Mode kavramı neyi ifade eder?
Normalde stiklerden biri iki yönde yaylıdır yani bırakınca tam ortada durur. Diğeri sadece sağ sol yönünde yaylıdır ama ileri geri yönünde bırakılan konumda kalır. Gaz kolu olarak kullanılan bu stik bazı kumandalarda sağda bazılarında ise soldadır. Ayrıca helikopter kumandalarında kesintisiz hareket ederken uçak kumandalarında tırtıklı hareket eder. (Örneğin bir tık aç gazı deriz).
Türkiye'de ABD alışkanlığı olan Mode 2 kumanda kullanılır. Sol stik gaz ve rudder, sağ stik aileron ve elevatör kontrolü sağlar. Avrupa'da tercih edilen Mode 1'de ise sol stikte rudder elevatör, sağ stikte aileron ve gaz vardır.
Mode 3, Mode 2'nin tam tersidir. Mode 4 ise Mode 1'in tam tersidir (Açıklama:
Sümer Yamaner).
Sanırım bir "yeni başlayan/noob" kumanda işine bunları bilerek başlamalı. Her yeni soruya göre burayı güncelleyeceğim. Ne dersiniz?
Teşekkürler...
İkincisi ise Mod-2 olan veya tüm modlarla uyumlu çalışabilen başka bir kumandayı alışageldiğiniz Mod-2 ile kullanabilirsiniz. Sanırm en kolayı ikinci seçenek olacaktır.
![[Video]: Yeni Başlayanlar için Banggood: Nasıl Alışveriş Yapılır vs.](https://i4.ytimg.com/vi/icsC7mlMANY/0.jpg)
