C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sumer Yamaner

Moderator
Katılım
17 Eyl 2013
Mesajlar
8,771
Tepkime puanı
23,156
Yaş
61
Konum
İstanbul
Web sitesi
www.sumeryamaner.com
İlgi Alanı
Uçak
Dünkü olay gösterdi ki elektrikli motorlar da sorunsuz değil. Dün havada 3 numaralı motor yani sağ inboard motor yanmış. Dış motorlardan biri yansaydı uçak muhtemelen pert olacaktı. Bu tür sorunlara karşı tasarlayıp uyguladığım motor kapatma devresi var ama elle kumanda gerekiyor. Yani bir motor sorunu olduğunda iç mi dış mı olduğunu anlamak, üç konumlu switch'i uygun konuma alarak sorunlu motor çiftini devre dışı bırakmak gerekiyor. Özellikle son yaklaşmada bunu başarabilmek ise benim için imkansız gibi. Dolayısıyla yeni proje bu işi otomatik olarak yapacak bir sistem.
Aynı modülden iki tane kullanacağım. Her birinde bir Atmega 328 çalışacak. Bir modül iç motor çiftini diğer modül dış motor çiftini kontrol edecek. Girdi olarak motor devirlerine ihtiyacım var. Bunun için epeyce araştırma yaptım. Motor naselinin alt tarafına pervaneyi görecek şekilde birer infrered LED ve infrared fotodiyot ikilisi koyabilirim. Ancak bu sistemler ancak birkaç milimetre mesafeden güvenilir okuma yapabiliyorlar. Ayrıca güneş de ek bir parazit kaynağı olacak. Biraz daha araştırıp düşününce, outrunner motorun üstünden okuma yapmanın mantıklı olacağı fikri doğdu. Her bir motorun çanına birbirinden 90 derece ayrı yerleştirilecek 4 adet beyaz ya da siyah şerit yapıştıracağım. Şerit boyutları ve malzemesi bire bir aynı olacağı için balans sorunu olmaz diye düşünüyorum. Motor gövdesinin yansıtıcılığını testlerde belirleyeceğim. Ona göre şeridin siyah mı beyaz mı olacağına karar vereceğim. Motorun ayaklarından ikisine monte edilecek ince bir metal parçaya foto sensör elemanı monte edilecek. Buradan da üçlü kablolar ile gövdedeki modüllere devir sinyali gelecek.
Modül bir yandan gaz kanalından gelen PWM değerini okuyup aynısını her iki motora gönderirken, diğer yandan da her iki motorun devrini sürekli izleyecek. Gaz belirli bir değerin üstündeyken (yani örneğin % 15'den fazla) devirler arasında daha sonra belirleyeceğim bir miktardan fazla farklılık olursa arıza durumuna geçecek ve bir tepki verecek. O tepkiye henüz karar veremedim. Seçenekler şunlar:
1- Arıza moduna geçince ilgili motor çiftini tamamen devre dışı bırakabilir. Sistem resetlenene kadar böyle kalır.
2- Arıza moduna geçince tam gazı kısıtlayıp % 50 gibi bir değerle sınırlayabilir.
3- Dış motorlar için ilk seçeneği iç motorlar için ikinci seçeneği uygulayabilir.

Tabii her an bir sorun yaşanabileceği ve sistem sapıtabileceği için ilk başlarda 9. kanal üzerinden sistemi devreye alıp çıkarma seçeneği de olacak.

İlk iş devri motorun gövdesinden okuma testlerine başlıyorum. Sonra motora montaj için mekanik çözümle uğraşacağım. Peşinden yazılımın geliştirilmesi gelecek ama sorunsuz çalışan bir devir saati yazılımım var ve bir de throttle sinyali kontrolü yazılımım varken yazılım tarafında ciddi bir sıkıntı olmayacağını düşünüyorum. Yeter ki devirleri güvenilir ve doğru bir şekilde ölçebileyim.

Bakalım bu projeyi tamamlayabilecek miyim...
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer Yamaner' Alıntı:
Dünkü olay gösterdi ki elektrikli motorlar da sorunsuz değil. Dün havada 3 numaralı motor yani sağ inboard motor yanmış. Dış motorlardan biri yansaydı uçak muhtemelen pert olacaktı. Bu tür sorunlara karşı tasarlayıp uyguladığım motor kapatma devresi var ama elle kumanda gerekiyor. Yani bir motor sorunu olduğunda iç mi dış mı olduğunu anlamak, üç konumlu switch'i uygun konuma alarak sorunlu motor çiftini devre dışı bırakmak gerekiyor. Özellikle son yaklaşmada bunu başarabilmek ise benim için imkansız gibi. Dolayısıyla yeni proje bu işi otomatik olarak yapacak bir sistem.
Aynı modülden iki tane kullanacağım. Her birinde bir Atmega 328 çalışacak. Bir modül iç motor çiftini diğer modül dış motor çiftini kontrol edecek. Girdi olarak motor devirlerine ihtiyacım var. Bunun için epeyce araştırma yaptım. Motor naselinin alt tarafına pervaneyi görecek şekilde birer infrered LED ve infrared fotodiyot ikilisi koyabilirim. Ancak bu sistemler ancak birkaç milimetre mesafeden güvenilir okuma yapabiliyorlar. Ayrıca güneş de ek bir parazit kaynağı olacak. Biraz daha araştırıp düşününce, outrunner motorun üstünden okuma yapmanın mantıklı olacağı fikri doğdu. Her bir motorun çanına birbirinden 90 derece ayrı yerleştirilecek 4 adet beyaz ya da siyah şerit yapıştıracağım. Şerit boyutları ve malzemesi bire bir aynı olacağı için balans sorunu olmaz diye düşünüyorum. Motor gövdesinin yansıtıcılığını testlerde belirleyeceğim. Ona göre şeridin siyah mı beyaz mı olacağına karar vereceğim. Motorun ayaklarından ikisine monte edilecek ince bir metal parçaya foto sensör elemanı monte edilecek. Buradan da üçlü kablolar ile gövdedeki modüllere devir sinyali gelecek.
Modül bir yandan gaz kanalından gelen PWM değerini okuyup aynısını her iki motora gönderirken, diğer yandan da her iki motorun devrini sürekli izleyecek. Gaz belirli bir değerin üstündeyken (yani örneğin % 15'den fazla) devirler arasında daha sonra belirleyeceğim bir miktardan fazla farklılık olursa arıza durumuna geçecek ve bir tepki verecek. O tepkiye henüz karar veremedim. Seçenekler şunlar:
1- Arıza moduna geçince ilgili motor çiftini tamamen devre dışı bırakabilir. Sistem resetlenene kadar böyle kalır.
2- Arıza moduna geçince tam gazı kısıtlayıp % 50 gibi bir değerle sınırlayabilir.
3- Dış motorlar için ilk seçeneği iç motorlar için ikinci seçeneği uygulayabilir.

Tabii her an bir sorun yaşanabileceği ve sistem sapıtabileceği için ilk başlarda 9. kanal üzerinden sistemi devreye alıp çıkarma seçeneği de olacak.

İlk iş devri motorun gövdesinden okuma testlerine başlıyorum. Sonra motora montaj için mekanik çözümle uğraşacağım. Peşinden yazılımın geliştirilmesi gelecek ama sorunsuz çalışan bir devir saati yazılımım var ve bir de throttle sinyali kontrolü yazılımım varken yazılım tarafında ciddi bir sıkıntı olmayacağını düşünüyorum. Yeter ki devirleri güvenilir ve doğru bir şekilde ölçebileyim.

Bakalım bu projeyi tamamlayabilecek miyim...
Nasıl yani tamamlanmayan proje mi var[emoji5] Siz el atınca illaki biter[emoji122]

HTC Desire 820 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer bey, keşke yakın olsaydınız! Ar-Ge ekibine gönüllü çırak olurdum.
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Peki abi madem en kritik eleman Devir neden elimizde elektrik motoru varken bunu mekanik olarak çözüyoruz :rolleyes:

Mesela şöyle RPM sensörleri var. Bunları biz Governor özelliği olan FBL unitelere RPM Feedback olarak kullanıyoruz. Eminim ki sen de bu sensör değerine anlamlı hala getirebilirsin. Şayet olursa, mekanikten çok daha güvenli bir sistem olur diye düşünüyorum :rolleyes:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Bunlar ESC'nin çıkışını gösteriyor. Motorun fiziksel olarak dönüyor olması şart değil sanki...

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
Sümer Yamaner' Alıntı:
Bunlar ESC'nin çıkışını gösteriyor. Motorun fiziksel olarak dönüyor olması şart değil sanki...

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
Evet ne yazık ki aynen öyle abi. Ama tüm elektrikli motorlarda bu yöntem uygulanıyor abi ??
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer abi , sen hesap kitap yapmadan iş yapmazsın ama yine de sorayım istedim.

Acaba bu motor konfigürasyonu senin tombul kuşa az geliyor olmasın?

Dragonfly...
 
Ercan ÇINAR' Alıntı:
Sümer abi , sen hesap kitap yapmadan iş yapmazsın ama yine de sorayım istedim.

Acaba bu motor konfigürasyonu senin tombul kuşa az geliyor olmasın?

Dragonfly...
Ercan kardeşim öncelikle uçağı ben toplamadım. Ancak motor speclerine göre kullanılan pil ve pervaneye bağlı olarak 2 ile 2.5 kg arası çekiş üretiyor. Toplam 8 ile 10 kg ediyor ki 7.5 kg bir uçak için fazlasıyla yeterli olması lazım. Motorun yanması zorlamadan değil statorun dönmeye karar vermesi sonucu olmuş. Ama dersen ki daha kaliteli motor kullan, ona eyvallah. Hacker'a mail attım. İlgilenip motor önerirlerse tümünü değiştirmeyi düşünebilirim ama sağlam tuzluya gelecek. :)

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Test platformu tamam. Infrared LED ve fototransistör seçeneklerinden ortaya karışık bir set siparişi verdim. En iyi olasılıkla Çarşamba akşamı testlere başlayabilirim.

[attachimg=1]

Bir cm eninde yapışkanlı beyaz folyo kestim ve beş şerit olarak eşit aralıklarla yapıştırdım. Arduino, her bir şeridin başında ve sonunda birer kere interrupt üretecek. Yani bir turda 10 darbe gelecek. Yarım saniyelik okuma süresinde gelen darbeler sayılıp 12 ile çarpılacak ve devir bulunacak. Tabii gerçek kullanımda mutlak devir değerleri gerekli değil. Tüm sistemi yarım saniyede gelen darbe üzerinden giderek de tasarlayabilirim. Bir darbe 12 devir/dakika'ya karşı geleceğine göre örneğin iki motor arasındaki 100 ya da daha fazla darbe farkını yani 1200 devirden fazla farkı alarm seviyesi olarak belirleyebilirim. Veya oransal bir farkı değerlendirebilirim. Oralar sonraki aşamada belirlenecek. Önce temiz bir devir sinyali elde etmeliyim.
 

Ekli dosyalar

  • pic01001.jpg
    pic01001.jpg
    56 KB · Görülme: 179
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Malzeme elime ulaştı. TCT5000 adlı IR diyot / fototransistör kombinasyonu ( ) ile ilk deneme süper. Devri yeterli hassasiyetle sayabiliyorum. Şimdiki hedef sensörü uygun ve olabildiğince basit bir şekilde motora monte edebilmek.
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer Yamaner' Alıntı:
Malzeme elime ulaştı. TCT5000 adlı IR diyot / fototransistör kombinasyonu ( ) ile ilk deneme süper. Devri yeterli hassasiyetle sayabiliyorum. Şimdiki hedef sensörü uygun ve olabildiğince basit bir şekilde motora monte edebilmek.

İlk hedef başarıyla tamamlanmış, darısı da monte işlemine abi :thumbup:
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Şimdi bu TCRT5000 oldukça hassas bir sensör. Eğer motora çok yakın yerleştirilirse motorun parlak mavi kaplaması yeterince yansıtma yapıyor ve ölçümü bozuyor. Belki beyaz şerit yerine siyah şerit yapıştırırsam daha iyi olur ama testler sırasında başka bir şey keşfettim. Devre elemanlarını, yüksek hassasiyetle çalışacak şekilde seçersem yaklaşık 5-6 cm'den okuma yapabiliyor. Yani motorları tek tek söküp üzerlerine balanslarını etkileme riski olan bantlar yapıştırmak yerine pervaneyi okumak daha akıllıca olacak. Sensörlerin montajı da çok daha kolaylaşacak.
Fotoğrafta okla gösterilen yer sensör montajı için mükemmel.

[attachimg=1]

Efektif olup olmayacağını anlamak için önce bir el takometresi yapacağım. Tam sensörü monte edeceğim yerde tutup ölçüm yapıp yapmadığını test edeceğim. Eğer düzgün çalışırsa proje bu yoldan devam edecek.
 

Ekli dosyalar

  • pic01001.jpg
    pic01001.jpg
    77.5 KB · Görülme: 120
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer Yamaner' Alıntı:
...Efektif olup olmayacağını anlamak için önce bir el takometresi yapacağım. Tam sensörü monte edeceğim yerde tutup ölçüm yapıp yapmadığını test edeceğim. Eğer düzgün çalışırsa proje bu yoldan devam edecek.
Sonucu merakla bekliyoruz. Ama ben hala fiziksel ölçüm konusuna nedense daha mesafeliyim :rolleyes: :rolleyes:
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Sümer abi ben seni yerinde olsam nitro helilerdeki governor sistemini kullanırdım. Optik ölçüm benim güvenilir bulmadığım bir yöntem. :( Ben olsam helimi asla emanet etmem örneğin ama uçak için düşünebilirdim. ;D :lollol:

Pervanenin Spinner'ine helilerdeki debriyaj çanına monte ettiğimiz gibi iki tane zıt kutuplu mıknatıs monte edip devri güvenilir bir şekilde ölçebilirsin diye düşünüyorum abi. Ölçümü yapan küçücük rahatlıkla monte edebileceğin bir sensör. Maliyet yönünden de uygun olacaktır.

Gerçi sen eski bir helici olarak benden daha iyi bilirsin uygulamayı ama aşağıdaki videoda 01:13 'den itibaren bahsetmişim. ;)

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
 
C130 için yeni proje. Otomatik motor kapatıcı!

Mehmet kardeşim, senin örneğini verdiğin elektriksel ölçüm için kullanılacak devreyi biliyorum ve gerekli her eleman elimde mevcut. Ama ne yazık ki bu sistem amaca hizmet etmiyor. Geçen gün yaşadığım sorunu düşünelim. Motorun sargılarından birisi yanmıştı. Devri ESC çıkışından izliyor olsaydım muhtemelen herhangi bir anormallik saptayamayacaktım. Dolayısıyla riski önleyemeyecektim. Zira burada derdim "acaba pervanem kaç devir dönüyor" değil "acaba motorum çekiş üretiyor mu" sorusu. O nedenle en uç elemanı ölçmek en doğrusu. Ya motor çanının dönüşünü ya da pervanenin dönüşünü ölçmek tam hedefe yönelik veri sağlayacak.

Türker Beyciğim hala heli uçak kapışmasında kalmış. Zaten emanet edebileceği uçak olduğunu da hiç sanmıyorum. :p
Neyse...
Manyetik ölçüm içinde yine bir mekanik hassasiyet barındırıyor. Bu da işi zorlaştırır. Uygun Hall sensörü bulup uygun konumlandırmak çok daha güç. Çünkü birkaç mm ölçüm mesafesi var. Olası balans sorunları da cabası. Eğer yapılacak ise pervane adaptörüne yuva açıp (spinner pek uygun olmaz) mıknatıs gömmek daha iyi sonuç verecektir. İmkansız değil ama güç ve karmaşık bir iş olacak. Buna karşın infrared ile optik ölçüm mesafesi testlerimde 6 cm'ye kadar çıkıyor ki bu benim mekanik uygulamamı çok rahatlatıyor. Sensörde gün ışığı filtresi var ve sadece infrared ışığa duyarlı. Tek sorun güneş ışığı. Onun nasıl bir etkisi olacağını ancak saha testleri gösterebilir. Zaten önce bir el takometresi yapma amacım da bunu test etmek.