1/30 Ölçekli Airbus A330-300 (3D Baskı)

[Sumer Yamaner]

Ürün inceleme için bir numune gelmedi ki kullanayım



Elimde eagle tree data logger var, bir de turnigynin bir power analyserı. Niyetim birisini bir motora diğerini diğer motora bağlamak, sonra da yer değiştirip tekrar denemek. Böylece her ikisini karşılaştırma şansım da olabilecek

Haaa pardonnn... Eagle Tree ve Turnigy olanlar numunedir kesin!

 

[Ali Yalçın]

Hangi marka model servo sipariş ettin abi, birde atlamışssam affola toplam kaç adet servo nerelerde kullanılacak?

 

[Özgür Evren Varol]

Haaa pardonnn... Eagle Tree ve Turnigy olanlar numunedir kesin!

Abim öyle dandik firmaların numunelerini gönderseler de kabul etmem, ben parayla satın alınacak adam değilim, ürün hakkında ne görürsem aynen yazarım hiç esirgemem lafımı, o yüzden de ürünününe güvenmeyen firmalar yollamıyor bana inceleme için numune

Hangi marka model servo sipariş ettin abi, birde atlamışssam affola toplam kaç adet servo nerelerde kullanılacak?

Estağfurullah abi servolardan bahsetmedim sanırım hiç. Toplam 11 servo var modelde, Tasarımcı hepsi için hitec kullanılmasını öngörmüş ve yuvaları da ona göre tasarlamış, tam döküm de aşağıdaki gibi:

3 tane HS-65MG, ikisi elevatörlerde, birisi ön tekerlek yön kontrolünde (ben ön tekerlekte HK 9 gramlık servo koydum şimdilik)

5 tane HS-85MG, birisi rudder, ikisi aileron, ikisi flaplar için (isternirse iç ve dış flaplar ayrı servolarla kontrol edilebiliyor, ama bunun için iki servo daha gerekli olur, ben iç ve dış flapları bir "bowden" teli ile birleştirip tek servo ile kullanmayı tercih ettim.

3 tane HS75BB retract servosu var. Bu retract servolarını istemeye istemeye kullanacağım zira yavaşlatılamıyorlar. Ama diğer servolarla yaptığım denemeler başarısız oldu (burun dikmesini çözdüm ama ana dikmeleri çözemedim, uzun bir kol kullanmak gerekiyor ve kanat içinde o kadar yer yok. Eğer Sumeronics RC duruma el atıp da bir "retract servo yavaşlatıcısı" yaparsa harika olurdu (Nasıl yapılabileceği konusundabir fikrim var eğer yetkililer dinlemek isterse )

 

[Mehmet Kucuksari]

Eğer Sumeronics RC duruma el atıp da bir "retract servo yavaşlatıcısı" yaparsa harika olurdu (Nasıl yapılabileceği konusundabir fikrim var eğer yetkililer dinlemek isterse )

Sumeronics RC bu ürün zaten var diye hatırlıyorum Yanılmıyorum değil mi @Sumer Yamaner abi ?

 

[Sumer Yamaner]

Sumeronics RC bu ürün zaten var diye hatırlıyorum Yanılmıyorum değil mi @Sumer Yamaner abi ?

HS75BB için dışarıdan yavaşlatma söz konusu değil. Servoyu açıp içeriden müdahale gerekiyor.

 

[Emre Kaman]

Retract servosu ozel bir servo mudur? Normal servolar icin 18sz uzerinden bu yavaslatma isi yapilabiliyor. Yani oyle saniyorum, hic ihtiyacim olmadi, denemedim

 

[Sumer Yamaner]

Retract servosu ozel bir servo mudur? Normal servolar icin 18sz uzerinden bu yavaslatma isi yapilabiliyor. Yani oyle saniyorum, hic ihtiyacim olmadi, denemedim

Evet özel servodur. Öncelikle 180 derecelik hareket alanına sahiptir ve ara değer bilmez. Yani ya bir uçta durur ya diğer uçta. İkisi arasında hareketi kendi bildiği hızda yapar. Hareketi gelen PWM darbesine göre planlar. Örneğin 1000 - 1500 uS arası darbelerde bir uçta, 1501 - 2000 uS arası darbelerde diğer uçta durmak üzere tasarlanmıştır. Dolayısıyla kumandadan istediğin kadar yavaşlat, 1500 - 1501 uS geçişinde hareketlenir ve standart hızı ile hareketi tamamlayıp durur.
Yavaşlatmak için servoyu açıp, motora giden kablolar arasına bir akım/gerilim sınırlayıcı devre koymak gerekir.

 

[Özgür Evren Varol]

Servo mevzusuna geri geleceğim ama önce güç analizi sonuçlarını paylaşayım.

İlk olarak Eagle Tree data logger ile her iki motoru ayrı ayrı ölçtüm. Ölçüm sırasında LCD ekranından canlı olarak değerleri takip ettim, ayrıca kaydettiği veriyi kullanarak da denemeler sonrasında olup biteni grafiğe dökebildim.

İLk önce sağ kanadı aldım kapının arkasından, taşırken de hala sabitlenmemiş olan nacellin ön kısmı düştü yerinden, iyi dedim önce o olmadan, fan açıktayken denerim dedim. Pili alıcıyı ve veri kayıt cihazını bağladım, yavaş yavaş gaz açtım, tam gazlda LCD ekranda 52 amper gibi bir değer gördüm. Pil tam şarjlı olmadığı için de yavaş yavaş akım düşmeye başladı, fazla uzatmadan durdurdum, sonra ölçümü tekrarlamak için tekrar tam gaza çıktım, hemen hemen aynı değeri ve benzer hızda bir güç düşmesini görünce de gazı kestim.

Bu denemenin akım/zaman grafiği aşağıda:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu denemede motorun verdiği maksimum güç yaklaşık 1000 watt, iki motor toplam 2000 watt yapar, model 6 kg, yani 13.3 libre, eder size 150 watt/libre giriş gücü. ASlında EDF modeller için daha yüksek güç gerekir derler ama bu bir yolcu uçağı, yani planör gibi verimli uzun ve ince kanatlara sahip, 150Watt/libre ile rahat rahat uçar bence diyerek ikini kanada geçtim. Önemli olan simetrik çekiş için her iki motorun da birbirine yakın güç çekiyor olduğunu görmek...

ikinci kanadı aynı düzeneğe bağladım, herşey tamamen özdeş olsun diye bu motordan da motor kaportasının ön kısmını söktüm ve verdim coşkuyu. Hemen hemen aynı değerleri gördüm LCD ekranda, mutlu oldum. Ama sonra motor kaportasının ön kısmını yerine takıp deneyi tekrarlayınca gözlerim yerlerinden fırladı... Motorun çektiği tam güç 75 ampere fırlamıştı!

Buyrun bu denemenin grafiği:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Tamam kaportanın etkisi var, ama statik halde de %50 artış çok fazla sanki diyerekten tüm bağlantıları söküp yeniden taktım ve yeniden denedim:
bu sefer biraz daha da yüksek bir maks akım ile karşılaştım

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Diğer kanada döndüm, bu sefer onu motor kaportası ile birlikte sisteme bağladım, sonuç daha da yüksek bir maks güç oldu:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

uzun lafın kısası motor kaportasının motorların çektiği güç için ciddi bir etkisi olduğunu görmüş oldum. Yüksek ihtimalle kaporta olmadan motorun hava emişi hayli verimsiz olduğu için motorun önündeki havanıun hem hızı yetersiz kalıyor hem de bu bölgede epey türbülanslı bir akım oluşuyor (her yönden hava gelip motora girmeye çalışıyor) ve kanatçıklar stall olup bir nevi motorun boşa dönmesini sağlıyor, daha az akım çekiyor (ve el ile hissiyatıma göre de çok daha az itiş sağlıyor). Motor kaportası yerine geldiğinde ise pervanelerin önündeki havanın akışı ciddi bir şekilde düzene giriyor ve motorun çok daha etkin bir şekilde hava emmesine buna bağlı olarak da hem itkinin hem de akımın artmasına neden oluyor...

Bu değer statik değer, uçak havadayken ileri hız nedeniyle motorların daha düşük akım çekmesini bekliyoruz, yani bu maks güç kalkış koşusunun başında ve belki ilk tırmanış sırasında görülecek, normal uçuş sırasında daha az bir akım çekme söz konusu olacak. Uçuş ortalamasının motor başına 50A lik akım ile geçeceğini varsayarsak, 5000 lik pilin de %85'ini kullanacak şekilde bir uçuş planlarsam 2.5 dakikalık bir uçuş anlamına gelir. (Aslında EDF ler için normal bir süre bu, sonuçta helikopterlerden bile daha verimsiz aletler ) Kumanda timerını 2 dakikaya kurmakta fayda var evet arkadaşlar, maiden için kalkıyoruz, kalktık, trimleri yapalım, o da ne, hadi iniyoruz...

 

[Özgür Evren Varol]

Retract servosu ozel bir servo mudur? Normal servolar icin 18sz uzerinden bu yavaslatma isi yapilabiliyor. Yani oyle saniyorum, hic ihtiyacim olmadi, denemedim

Evet, Sümer abinin de açıkladığı gibi hayli farklı bir servodur bu, ne end point ayarlayabilirsin ne de subtrim. Tek bir amacı vardır, bir uçtan diğerine gitmek (180 dereceden az biraz daha düşük bir açıyı tarar) ve orda maksimum gücüyle pozisyonunu korumak...

Evet özel servodur. Öncelikle 180 derecelik hareket alanına sahiptir ve ara değer bilmez. Yani ya bir uçta durur ya diğer uçta. İkisi arasında hareketi kendi bildiği hızda yapar. Hareketi gelen PWM darbesine göre planlar. Örneğin 1000 - 1500 uS arası darbelerde bir uçta, 1501 - 2000 uS arası darbelerde diğer uçta durmak üzere tasarlanmıştır. Dolayısıyla kumandadan istediğin kadar yavaşlat, 1500 - 1501 uS geçişinde hareketlenir ve standart hızı ile hareketi tamamlayıp durur.
Yavaşlatmak için servoyu açıp, motora giden kablolar arasına bir akım/gerilim sınırlayıcı devre koymak gerekir.

Abi benim aklımda olan şey hareket esnasında motora giden voltajı fırçalı motor ESCleri gibi darbeli olarak vermek, hareket sonunda ise darbeyi %100e çıkarmak (tam güç) gibi birşeydi. Aradaki darbe lerin genişliği de bir şekilde ayarlanabilir olursa hızı da ayarlamış oluruz. Tabi bu servoya müdahele gerektiriyor orası kesin. Bir diğer alternatif servoya giden güç kablolarındaki voltajı servonun elektroniklerinin sağlıklı çalışabileceği en düşük seviyeye indirmek (3.3V olabilir mi acaba? ) bu otomatikman servonun hızını da azaltacaktır. 6 Voltta tam hareketi 1.5 saniye alıyor, bu şekilde 2.5 saniye üzerine çıkartılabilir sanki, ama tabi ki uç noktalardaki tutuş gücünde de düşmeye neden olur bu yöntem, mekanizmaya bir mekanik kilitleme ekleyip iniş takımlarına binen yükü servoya yansıtmamak şart olur.

 

[Sumer Yamaner]

Abi benim aklımda olan şey hareket esnasında motora giden voltajı fırçalı motor ESCleri gibi darbeli olarak vermek, hareket sonunda ise darbeyi %100e çıkarmak (tam güç) gibi birşeydi. Aradaki darbe lerin genişliği de bir şekilde ayarlanabilir olursa hızı da ayarlamış oluruz. Tabi bu servoya müdahele gerektiriyor orası kesin. Bir diğer alternatif servoya giden güç kablolarındaki voltajı servonun elektroniklerinin sağlıklı çalışabileceği en düşük seviyeye indirmek (3.3V olabilir mi acaba? ) bu otomatikman servonun hızını da azaltacaktır. 6 Voltta tam hareketi 1.5 saniye alıyor, bu şekilde 2.5 saniye üzerine çıkartılabilir sanki, ama tabi ki uç noktalardaki tutuş gücünde de düşmeye neden olur bu yöntem, mekanizmaya bir mekanik kilitleme ekleyip iniş takımlarına binen yükü servoya yansıtmamak şart olur.

O darbeli verme olayına PWM diyoruz. Zaten o şekilde yapılacak. Servonun motorundan sökülecek iki kablo söylediğim minik devreye bağlanıp, servonun motoruna bu devreden iki kablo gidecek. Ayrıca servo içinden artı ve eksiyi de alacağız. Motoru örneğin % 50 duty cycle PWM ile süreceğiz. Ya da duruma göre bunu da devre üzerinde ayarlı yapmak mümkün. Yani minik bir tornavida ile hız ayarı da yapılabilir.
Retract servosu kullanılan sistemlerde servo tam 180 derecede kaldığında zaten otomatikman bir kilitleme işlevi oluşur. Ama buna ek bir mekanik önlem tabii ki daha iyi olacaktır. Tüm bunlara ek olarak, araya yerleştireceğimiz devre belirli bir timeout süresi sonunda kendini devreden çıkarıp motoru servo elektroniğine doğrudan bağlayarak bir tutma işlevi oluşturabilir.
Ya da tüm bunlarla uğraşmak yerine servo elektroniğini tamamen atıp ayrı bir devre ile tüm sorunu çözebiliriz.

 

[Özgür Evren Varol]

Tüm bunlara ek olarak, araya yerleştireceğimiz devre belirli bir timeout süresi sonunda kendini devreden çıkarıp motoru servo elektroniğine doğrudan bağlayarak bir tutma işlevi oluşturabilir.

İşte bu eklemeyle birlikte bu devre iş yapar bence Airbus iki haftaya maiden yapacak, yetişir mi o zamana kadar?

 

[Sumer Yamaner]

İşte bu eklemeyle birlikte bu devre iş yapar bence Airbus iki haftaya maiden yapacak, yetişir mi o zamana kadar?

Bence maiden sırasında retractları kapatma.

 

[Özgür Evren Varol]

Bence maiden sırasında retractları kapatma.

Tek pille uçarsam zaten iniş takımlarını toplayıp açmaya vakit kalmayacak onu gördüm hesaplamalarda belki, o da düşük ihtimal, flapları indirmeye vaktim olabilir

 

[Mehmet Kucuksari]

uzun lafın kısası motor kaportasının motorların çektiği güç için ciddi bir etkisi olduğunu görmüş oldum. Yüksek ihtimalle kaporta olmadan motorun hava emişi hayli verimsiz olduğu için motorun önündeki havanıun hem hızı yetersiz kalıyor hem de bu bölgede epey türbülanslı bir akım oluşuyor

Düşününce gayet mantıklı ama insanın aklına gelecek bir şey değil

5000 lik pilin de %85'ini kullanacak şekilde bir uçuş planlarsam 2.5 dakikalık bir uçuş anlamına gelir. (Aslında EDF ler için normal bir süre bu, sonuçta helikopterlerden bile daha verimsiz aletler ) Kumanda timerını 2 dakikaya kurmakta fayda var evet arkadaşlar, maiden için kalkıyoruz, kalktık, trimleri yapalım, o da ne, hadi iniyoruz...

2 dakika Gerçekten de çok az, hele bu uçak için Aynen dediğin gibi kalk, iniş takımlarını kapat, 1 tur at, iniş takımlarını aç ve in

 

[Özgür Evren Varol]

Düşününce gayet mantıklı ama insanın aklına gelecek bir şey değil

Fark olmasını bekliyordum ama ne yalan söyleyeyim bu kadar büyük fark beklemiyordum. EDF’ler benim için de çok yeni bir dal, birlikte öğreniyoruz

akika Gerçekten de çok az, hele bu uçak için Aynen dediğin gibi kalk, iniş takımlarını kapat, 1 tur at, iniş takımlarını aç ve in

THY nin İstanbul-İzmir uçuşlarına koyduğu A330lar gibi olacak