Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Mehmet Kucuksari

Administrator
Katılım
4 Eki 2012
Mesajlar
36,417
Tepkime puanı
43,398
Yaş
51
Konum
Kocaeli
İlgi Alanı
Heli
Özellikle yeni başlayıpta plandan kendi modelini yapmak isteyen hemen hemen bütün arkadaşlarımızın ortak sorunu "xx modelim için hangi motor, ESC ve Hangi kapasite pil" seceyim sorusu.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Nacizane bir helici olarak çoğu uçakçı arkadaşımızdan daha çok kafa yordum bu soruya herhalde :laugh: Mesela forumumuzda buna benzer aşağıdaki konuları paylaştık şu ana kadar.

RC Uçak Motor - Pervane Seçimi: Temel Bilgiler (Wing Loading, Stall, Top Speed)
Uçaklarda Elektrikli Motor - Pervane Seçimi : MotoCalc 8 Yazılım ile Uygulama
Uçaklarda Pervane-Motor-ESC-Pil seçimi
Motor KV Değeri-Pervane İlişkisi
Uçak Pervanesi Hakkında : Türleri, Boyutlari, Seçimi

İşin doğrusunu söylemek gerekirse yukarıdaki konulardan çok daha basit ve genel bir yaklaşım tarzı olmalı diye hep düşünmüş ama bir türlü bulamamıştım. Aslında zamanında bir arkadaşımız forumda benzer paylaşımda bulunmuş ama çok net paylaşmadığı için arada kaynamış.

Her türlü uçak için EP (Elektrikli) Kombinasyonu nasıl yapılır?

Neyse bu konumuzun amacı biraz geçte olsa bulduğum HAZIR reçeteyi sizlerle de paylaşmak.

Tekrar vurgulamış olayım. Bu konuların uzmanı ben değilim. Paylaşımlarda herhangi bir yanlış ve/veya eksik var ise konuyu benden cok daha iyi bilen abi ve kardeşlerimiz tarafından düzeltilmesi önemle rica ederim.

Ben yine de yeni baslayan birisi olsam, her zaman söylediğimiz gibi seçtiğimiz model için tavsiye edilen, kullanılıp memnun kalınan motor, ESC ve pervaneyi bire bir alıp kullanırdım.
Bu konuları bize ezberden değil de daha bilinçli seçim yapmamızı sağlayacak referans ve temel bilgiler olarak değerlendirmenin daha doğru olacağını düşünüyorum.

Neyse lafı daha fazla uzatmadan nette bulduğum şu güzel ve özet seçim reçetesini sizlerle paylaşayım. İşin daha fazla teknik detayları için yukarı paylaştığımız konuların linklerine bakmanızı öneririz.
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Uygun motor seçimi nasıl yapılır ?
Elektrikli modeller için motor seçimi başlangıç düzeyinde birisi için gerçekten zor ve karmaşıktır. Bir sürü marka model, kv değerleri, watt değerleri, çevirebildiği pervaneler incelenirken herşey birbirine girer ve işin içinden çıkılamaz hale gelir.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Uygun motor seçimi sırasında 2 temel şeyi bilmemiz gerekiyor.

1- Öncelikle modelinizin ağırlığı (Pil dahil toplam uçuş ağırlığı)
2-Daha sonra nasıl bir uçuş karekteri olması gerektiğini belirlemelisiniz.

Bunda da biraz gerçekçi olmak gerekir. Üstten kanatlı bir modelle 3D uçacağım derseniz olmaz. Uçuş karekterini modelinizin tipi belirleyecektir. Aslında bir de modelin hızını belirleyerek o hızı sağlayacak pervane seçimi ve buna bağlı olarak seçilen pervaneyi çevirecek motor belirlenir. Ancak hız konusunu da hesaba katınca işler iyice karışır. Zaten modeli uçuracak motor aynı zamanda yeterli hızı da sağlayacaktır.

Şimdi kabaca hangi güçte motor lazım konusuna bakalım.

Güç birimi olarak W (Watt) kullanılır. Uçuş karekterine göre belli bir ağırlık için kaç Watt gerekiyorsa bakıp, modelinizin ağırlığına göre toplam Watt ihtiyacını bulabilirsiniz. Motoru gereksiz yere büyük seçerseniz Motor, ESC ve Pilin toplam ağırlığı modelinize kaldıramayacağı kadar fazla yük bindirerek zor uçan bir hale getirebilir.

Önden çekişli bir modelimizde :

1. Hafif, yavaş uçan modeller, park flyer, slow flyer modeller olarak tanımlanır. 50-70 Watt/450 gram uygundur.
2. Eğitim modelleri ve yavaş uçan ölçekli modeller için 70-90 Watt/450gram yeterlidir.
3. Akrobasi modelleri ve hızlı uçması gereken ölçekli modeller için 90-110 Watt/450 gram gerekir.
4. İleri derece akrobasi ve yüksek hız istenilen modellerde 110-130 Watt/450 gram seçilebilir.
5. 3D modeller için 130-150 Watt/450 gram olmalıdır.
6. İleri performans gerektiren 3D modellerde motorun limitlerinin her hareket için yeterli olması isteniyorsa 150-200 Watt/450 gram hesabıyla motor seçimi yapılır.


Eğer modelimiz arkadan itişli bir model ise :

1- Sakin ve yavaş uçuş – 100 Watt / 450 gr
2- Agresif uçuş yada EDF motorlarda 270 Watt / 450 gr motor kullanılması uygundur.


Buradaki Watt güç birimidir ve “W” ile ifade edilir. Motorumuzun uygun pervaneyi çevirirken ne kadarlık bir güce gereksinimi olduğunu gösterir. Patlar motorlardaki 1 beygir gücü (1HP) 746Watt a eşittir.

Diyelim ki yapacağımız model bu :

"Çaylak" Trainer Başlangıç Modeli - RcKolik Edition

Çaylak modeli genelde 700-900gr civarında biten bir model . Modelimiz yukarıdaki seçeneklerden 2.madde de belirtilen karaktere sahip. Buna göre min 200 watt gücünde bir motor bizim için yeterli olacaktır.

Ama genelde 1 tık daha güçlü motor seçmekte fayda var diye düşünüyorum. Mesela bu modelde Can kardeşimiz biraz büyük motor seçerek (330 Watt) ile %40 gazda çok memnun bir uçuş stili elde etmiş.



Modelimize uygun elektrik motorunu seçerken Watt değeri yazıyor ise yukarıdaki tablodan ağırlığa göre seçimimizi kolayca yapabiliriz. Peki yazmıyorsa, gücü (watt) nasıl hesaplarız ?

İşlem basit .

Kullanacağımız pilin elektrik akımı (volt, yani tek hücreli pilde 3.7V, iki hücreli pilde 7.4V, üç hücreli pilde 11.1V) ile motorun çekeceği elektrik yükü miktarını (A – Amper) çarparsak motorumuzun üreteceği gücü (watt) bulabiliriz.

P = V x I

Örnek olarak Turnigy TR28-22B-1400 motoru seçelim.

Max Load: 8A
Voltage : 7.4 – 11.1V yazıyor.

İki hücreli pil kullanırsak ; 7.4V x 8A = 59 Watt
Üç hücreli pil kullanırsak ; 11.1V x 8A = 89 Watt güç elde ederiz.

Devir, bunu KV veya RPM ifadelerinden anlarsınız. Her ikiside aynı yerde kullanılabiliyor KV her volt için verilmiş devir iken rpm motorun dakika devrini ifade ediyor. KV değeri çıkış gücünü göstermektedir. Volt başına RPM (Revolution per minute) olarak tanımlanır. KV 1000 yazılan bir motor boşta iken her volt için ürettiği devir/dakika değeridir. 3S lipo (11.1V) kullanırsanız bu motor dakikada 11000-12000 devir /dakika teorik hızı olur.

11.1V x1000 kV = 11100 – 12000 devir /dakika yaklaşık.

Üstten kanatlı, süsülücü, 500-1500 gr arası bir elektrikli eğitim modeli için genellikle 1000-1500 KV değeri olan bir motor uygun olabilir.


Motora uygun Pervane Seçimi :
Bu konuda daha önce yukarıdaki paylaşımlarda bulunmuştuk. Kısaca özetleyecek olursak ;

Pervaneler üzerinde iki numara yazılı olarak gelir. Örneğin 10x6 .Birinci numara pervanenin inç olarak çapını verir.İkinci numara ise pervanenin pitch (adım - hatve) değeridir. Yani 6 değeri pervanenin bir 360 derecelik turda ilerlediği mesafenin inç olarak değeridir. Bazı pervanelerde bu değer mm olarak da belirtilir.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Yüksek adımlı pervane :
1. Hızlı uçuş sağlarlar
2. Yavaş süratlendirirler
3. Yavaş tırmanma sağlarlar
4. İnişte uçağın süratini düşürmek zor olur

Düşük adımlı pervaneler:
1. Yavaş uçuş sürati
2. Çabuk hızlanma
3. Çabuk tırmanma
4. Tüm motor devirlerinde çok iyi motor devri kontrolü

Pervane seçimi motorun KV ve kullandığınız lipo ya (V - voltaj) göre seçmeliyiz.

Örneğin ;
1000 KV lık bir motorda sorunsuz kullandığınız 10*4 pervaneyi 3000 KV bir motora takarsanız kısa sürede motorunuz yanar.
3000 KV lık bir motor 3 S lipo ile ancak 4.5*4.5 bir pervaneyi çevirebilecektir.

Modelin ne kadar hızlı gitmesini istiyorsanız ve modelinizin yapısı buna uygun ise yüksek KV ile küçük inch değerindeki bir pervane kullanmak uygun olur.

Modelin yavaş uçmasını veya havada daha güçlü tutunması isteniyorsa düşük KV motor ile büyük inch değerindeki pervaneleri kullanmalısınız.

Motora uygun ESC Seçimi :
ESC nedir, nasıl çalışır ile ilgili detayları burada girmeyeceğiz. Bu konular için daha önceki şu paylaşımlarımıza bakabilirsiniz.

ESC Nedir, Ne İşe Yarar, Nasıl Seçilir, Nelere Dikkat Edilmelidir?

Burada temel olarak motorumuza uygun ESC seçimi nasıl yapılır bundan bahsedeceğiz.

Yukarıdaki kriterlere uygun olarak seçilen motorumuz bir normal çektiği akım bir de pik dediğimiz anlık çekebildiği max akım değerleri vardır. İşte ESC seçimi sırasında dikkat etmememiz gereken en önemli husus, motorumuzun bu pik, tepe değeridir.

Seçeceğimiz ESC bu maksimum amperi verebilmeli, hatta biraz daha üstünü de verebilmeli ama daha fazlasına izin vermemelidir. Örneğin motorunuz 20 saniye süreyle 35A akım çekmeye dayanıyorsa ESCyi 40A seçmek yeterli olacaktır.


Uygun kapasite Pil Seçimi :
Yine burada Lipo piller ve teknik detaylara girmiyoruz. Bunlar için.

LIPO Piller ve Üzerindeki İfadelerin Anlamları
LIPO Piller Bölümü

Motorumuzun çektiği amper değeri aynı zamanda uçuş süresi ve pil kapasitesi de etkilemektedir.

Örnek model ve motor seçimi üzerinden anlatmaya devam edelim. Motorumuz MAX 18 A çekiyordu.

Battery: 2~4 Cell /7.4~14.8V
RPM: 1100kv
Max current: 18A
No load current: 1A
Max power: 336W

Eğer biz 3S ile besleyecek olursak:

P=V.I yani I = P/V =336 / (4.2x3) = 26 A

Yarım gazda yaklaşık 13A akım çeker. Bu saatte 13 A anlamına gelir. 6 dakikada 13/10= 1.3A yani 1300 mAh kapasite tüketilir.

Lipo pillerde hücre başına 3.7 VDC altına inmememiz gerektiği için ki bu da toplam kapasitenin %30 kullanılmaması demek :

2200 mAh 3s pil tercih edersek yaklaşık uçuş süremiz : 2200 x 0.7 = 1540 maH yani 7 dak bir uçuş süremiz olacaktır.

Lipo pilimizin kapasitesini kontrol ettik peki Anlık çekilen akım kapasitesi (C) ne olmalı.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Lipoların üzerinde 15C, 20C, 30C gibi değerler görürsünüz. Bu C değerini pilin amperi ile çarptığınızda liponun anlık olarak verebileceği amper değeri ortaya çıkar.
Örneğin 2200mA 20C lipo (2200×20=44,000) 44A akım verir. Bizim motorumuz 26A çekiyordu. Buna göre 1 tık toleransla 20C pil bizim için uygun olacaktır.

Düşük C değerli lipo pil kullandığımız da pil aşırı ısınarak daha çabuk yıpranmaktadır.

Gereksiz yüksek C değerli piller ise hem daha ağır, hem de daha pahalıdır.
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Mehmet Bey elinize sağlık,

İş yoğunluğu, seyahat derken biraz geciktim konuyu tam olarak okumakta ve cevap yazmakta kusuruma bakmayın.

Aslında yazıdaki bilgi gerçekten hap gibi ve çok faydalıdır. Fazla da istinası yoktur, bu yol izlendiği zaman uçmayacak bir uçak olmaz bence. Tabi uçağın kendisi aerodinamik olarak uçabilir olduğu sürece :D

Ben kendimi elektrik motoru seçiminde uzman/usta saymıyorum, benim motorlardaki esas uzmanlık alanım 4 zamanlı glow motorlarıdır. Ama bunca yıllık modelcilik geçmişimde elektrikli olarak basit eğitim modellerinden scale modellere kadar çeşitli elektrikli model yapmışlığım var. En azından kendi tecrübemi ve yolumu paylaşabilirim. Doğru yol budur diyemem ama bugüne kadar bu yolun hiç başarısız olmadığını söyleyebilirim :)

Herşeyden önce şunu söyleyeyim, olay özünde motor seçmek değildir sadece, motor pervane ve pil hep beraber seçilmelidir. Her biri diğerini etkiler çünkü.

İlk adım : Motor Seçimi
Aynen sizin yazdığınız gibi ihtiyacım olan motor gücüne karar vermek. Bunun için modelimin bitmiş ağırlığına göre yukarıdaki tablodan uygun olan çarpanı kullanırım. Genellikle de modellerimi kendim inşaa ettiğim için başlangıçtan net bir ağırlık öngörmek her zaman kolay olmaz. Çoğunlukla modelin tipi, boyutu ve benim pilotaj tecrübemin kombinasyonu olarak bir "üst limit" kanat yüklemesi belirler bu kanat yüklemesinden yola çıkarak bir maksimum ağırlık belirlerim. Bu ağırlığı da hesaplamalarımda kullanarak bir minimum motor gücü belirlerim.

Hurricane üzerinden örnek vererek ilerleyeyim:
Bu modelin benim için uçabilirlik/uçurulabilirlik ağırlık sınırı 5.5 kg.

Yani libreye çevirirsek : 5500 (gr) / 450 (gr/lb) = 12,22 lb.

Warbird için 100W/lb gücün benim için yeterli olduğunu biliyorum. Bu seçimle gidersem:

100 (w/lb) * 12,22 (lb) = 1222 W güce ihtiyacım olacağını buluyorum.

Bu benim minimum değerim olacaktır. Daha düşük bir motorla uçuş mümkün olacaktır tabiki ama limitlerde olacağı için hem riskli hem keyifsiz olacaktır.

İlk seçim kriterim cepte, mimimum 1.2 kW lık bir motor seçmeliyim.

Peki daha büyük güçte bir motor seçebilir miyim? tabiki seçebilirim, unutmamalıyız ki motorun teknik bilgilerindeki güçler her zaman verebilecekleri maksimum güçlerdir, bir uygulamada motorun gerçek olarak çekeceği gücü ona taktığımız pervane belirler. Benim izlediğim yol hesapladığım minimum güce %50 lik bir güvenlik eklemesi yapıp "pratik minimum" değerimi belirlemek oluyor. Yani hurricane için bu hesapla;

1,2 kW * 1,5 = 1,8 kW

Pratikte seçeceğim motor en azından 1.8 kW olmalı.

Yeri gelmişken büyük motor seçmenin avantaj dezavantajlarına ve benim niye biraz daha büyük tercih etmemin gerekçelerine hızlıca değinelim:

Avantajlar :
1- Üreticilerin verdiği rakamlar her zaman doğru olmayabiliyor, bu özellikle ucuz çin malı motorlarda çok daha sık rastlanan bir durum. tam ihtiyacımız olan güçte olduğu iddia edilen bir motor alırsak hayal kırıklığı ihtimali yüksek...

2- Motorun verilen güç değeri doğru olsa bile, kullanım sırasında üst limitleri zorlanacak demektir. Bunun tercümesi motorda açığa çıkan ısının artmasıdır, sıcaklık arttıkça mıknatısların performansı düşer, motor güçten düşer. Biraz daha büyük bir motor limitlerine kadar zorlanmayacağı için sıcaklıklar daha düşük kalır, motorun performansı daha iyi olur. motorun ağırlığı arttıkça açığa çıkan ısıyı uzaklaştırma verimi de artar (yeterli soğutmanın sağlandığını varsayıyorum) Genel olarak motorun yıpranması daha düşük olur.

Dezavantajlar :
1- Büyük motor daha ağırdır. Bu çoğu durumda dezavantajdır aslında, ama benim için çok önemli bir avantaj :) Neden derseniz, benim yapmayı sevdiğim modeller genellikle ikinci dünya savaşı savaş uçakları. Bu meretlerin burunları kısa olur (uçağın ağırlık merkezinin belli bir yerde olması gerektiğini ve bu dönemin gerçek uçaklarının burunlarında kullanılan V12 motorların ağırlıklarını düşünün, hele hele radyal motorlu bir modelse burunlar iyice kısalır). Bu nedenle ölçekli modellerde, ağırlık merkezini yerine getirebilmek için çoğu zaman buruna ilave ağırlık koymak gerekir. Ben "ölü ağırlık" kullanmak yerine mümkün olduğunca "faydalı ağırlık" kullanmayı tercih ediyorum. Motor pervane ve spinnerdan sonra uçağın en önündeki eleman, haliyle moment kolu en uzun olan elemanlardan birisi, daha ağır bir motor buruna konması gereken "ölü ağırlığı" azaltacaktır, hatta tamamen sıfırlayabilir bile. Aynı zamanda yukarıda bahsettiğim avantajları da sağlayacağı için büyük motorun ilave ağırlığı "faydalı ağırlık" haline gelir. Ama farklı uygulamalarda büyük motorun ilave ağırlığı dezavantaj haline de gelebilir, o yüzden uçağın diğer özelliklerine de bakarak bunu değerlendirmek gerekecektir.

2- Model içinde yer sıkıntısı varsa büyük motor fiziksel boyutunun büyüklüğü nedeniyle sıkıntı yaratabilir.

3- Büyük motor daha pahalıdır :)


Hurricane için ne seçtim dersek, ilk seçtiğim motor 2 kW lık bir motordu, ama yıllar içerisinde o seçimimin çok da iyi olmadığını farkettim (tamamen scale gerekçelerle) ve başka bir motora yöneldim, nihai seçimim 2.7 kW lık bir scorpion 4035-250 oldu. Fazlasıyla güçlü değil mi... Neden bunu tercih ettiğimi ilerleyen aşamalarda anlatacağım...

İkinci Adım: Kullanacağım Voltaj (gerilim) - Pil seçimi :

Gerekli olan minimum motor gücünü belirledikten sonra motorun besleneceği gerilimi seçmek gerekir. Adminimiz yukarıda güç hesaplamasını vermiş, tekrar etmeye gerek yok. O hesaba bakarsanız, gücü sabit tutarsak voltaj ve akımın ters orantılı olduğunu görürüz. Yani sistemin voltajını arttırdıkça sistemden geçecek olan akım da azalacaktır.

Yukarıda bahsedilmeyen şey ise bir elektrik sisteminde akımların arttıkça buna bağlı kayıpların da artacağıdır, hem de akımın karesiyle orantılı olarak. YAni akım iki katına çıkarsa kayıplar 4 katına çıkar... Yani pratikte sistemdeki gerilimi arttırdıkça sistemi daha verimli hale getiririz. Tabi bu küçük uygulamalar için (300-400watt civarı) farkedilmeyecek birşeydir ama gerekli güçler arttıkça, kW mertebelerine ulaşınca büyük önem taşımaya başlar. Eldeki örnekle devam edelim, hesaplanan güç ihtiyacı 1200 watt. Bu gücü teorik olarak 2S lipo pil kullanan bir sistemle de elde edebiliriz 12S lipo pil kullanan bir sistemle de... 2S, 6S ve 12S için akımlara bir bakalım:

hesapta nominal gerilimden gidelim ve hücre başına 3.7 Volt kabul edelim.

2S bir sistem 7.4 V gerilim üretecektir. bu pille 1200 W güç üretebilmek için I = P / V formülüyle gerekli akımın yaklaşık 162 Amper olduğunu görürüz. Teoride mümkün, ama hem oluşacak kayıpların fazlalığı hem de pillere binecek aşırı yük nedeniyle pratik değil. Ayrıca bu akıma dayanacak motor bulmak da ayrı bir sorun. Çoğu uçak motor maksimum 60-80 amper geçirebilecek şekilde tasarlanıyor. ESC ise ayrı bir problem, hayli pahalıya geleceği kesin.

6S sistemle bu gücü elde etmeye çalışırsak bu sefer akımımız yaklaşık 54 ampere düşecek. Bu çok daha makul bir akım. Motorların genel toleransları dahilinde, bu akımı verebilen ESC ler oldukça makul fiyatlarda bulunabiliyor. 6S pil de bugünün standartlarında kolay ulaşılabilen bir pil. Bu daha iyi bir seçenek.

12S bir sistem ile çözecek olursak da akım 27 Ampere kadar düşebiliyor. teoride bu da uygun bir seçenek. Ama günümüz koşullarında bu gerilimi kaldırabilecek motorlar ve escler halen pahalı sayılabilecek durumda ve çoğunlukla 12S için iki ayrı pil kullanıp seri bağlamak gerekecektir, bu da sistemin karmaşıklığını arttıracaktır. Pratikte bu örnek için çok da iyi bir seçenek değil.

Tabi bu değerlerin arasında 3S 4S 8S 10S gibi çeşitli seçenekler de var, ben bu üçünü ana fikri vermesi için örnek olarak kullandım sadece.

Hurricane de seçimimi 6S pil üzerinde kullandım.

Üçüncü Adım Pervane Seçimi

Bu aşamaya geldiğimizde motorumuzu çalıştırmayı planladığımı gerilimi, ve motordan beklediğimiz gücü belirlemiş durumdayız. Ama bu gücü uçağın uçması için gerekli harekete çeviren pervanenin seçimi de çok önemlidir. Normalde çoğunlukla izlenecek yol seçilen motorun üreticisinin tavsiye ettiği aralıkta bir pervaneyi seçmek olacaktır. Yukarıda ilk mesajda verilmiş olan bilgilerle modelin ve pilotun uçuş tarzına göre pervanenin çapı vee hatvesi seçilir. Ama seçilen pervanenin motor üreticisinin verdiği aralıkta olmasına dikkat edilmelidir. Örneğin, motor üreticisi 3S için maksimum 8 inç çaplı pervane tavsiye ediyorsa yahu 1 inçten ne olacak 9 inç takayım demenin sonucu hoş olmayacaktır ve motorun yanmasına varabilecek sonuçlar doğuracaktır. Keza üreticinin belli bir gerilim için önerdiği pervane çapını daha yüksek gerilimle kullanmak da benzer sonuçlar doğuracaktır.
eğer elde denenmiş bir tecrübe yok ise yapılacak en güzel şey tavsiye edilen aralıkta bir pervane ile başlayıp uçağın uçuşuna göre karar vererek, gerekirse üreticinin verdiği aralıkta olan farklı pervaneye yönelmek olacaktır.

Bazen aynı gerilim ve aynı güç verilerine sahip motorların kvleri farklı olabilir. Bu durumda seçimi uçağın tipine göre yapmanız daha uygun olacaktır. Hızlı uçması gereken bir modelse yüksek kv li bir motor ile daha küçük çaplı bir pervane kombinasyonu seçmek daha verimli olacaktır, tersine, yavaş uçması gereken bir modelde ise daha büyük çaplı bir pervane ile daha düşük kV li bir motor daha verimli bir seçim olacaktır.


Benim izlediğim yol ise biraz farklı. Bu yol yeni başlayanlar için bihayli kafa karıştırıcı olabilir ayrıca çok özel bazı seçimler içerir :) o yüzden sadece fikir vermesi için yazıyorum, siz de lütfen genel uygulama olarak algılamayın. Ama scale model sevenler için faydalı bir yol gösterme olabilir.

Yukarıda bahsettiğim gibi insanlar çoğunlukla motora göre pervane seçerler, ben tersini yaparım (deli olduğumdan olsa gerek :D ) Ben modele göre pervane seçerim, sonrasında da o pervaneyi doğru hızlı çevirebilecek motoru seçerim (burada motorun KVsi de devreye girer) :) Çünkü ben modellerimin scale olmasını severim. yine Hurricane üzerinden gidelim, gerçeğinin üzerinde yaklaşık 3.5 m lik bir pervane varmış, bu da benim modelimin ölçeğinde 20 inçlik bir çapa denk geliyor. Şimdi kalkıp bu modele 14-15 inç çaplı bir pervane koyarsak modelin görüntüsü (hem yerde hem havada) güzel olmayacaktır. Seçim yaparken mümkünse gerçek olanın ölçekli çapı ile aynı, değilse olabildiğince yakın seçmeye çalışırım. Ayrıca ben büyük çaplı pervanelerin daha düşük devirlerde dönmesini tercih ederim, çünkü bu daha verimli bir itki sağlar ve havadaki sesleri çok daha çekicidir. Burada bahsettiğim düşük devirler maksimum 4000-5500 RPM civarıdır.

Ama Hurricane örneğinde tam ölçekli çap olan 20 inçlik üç palli pervaneyi çevirebilecek motor/pil kombinasyonları aşırı derecede büyük ve pahalı oluyordu, ben de biraz pervane boyutundan feragat edip 18 inçlik 3 pallik pervaneye yöneldim. Bu meret tam ölçekli olmasa da güzel gerçekçi bir görüntü sağlayabiliyor ve çevirebilecek motor/pil kombinasyonları daha mantıklı oluyor.

Benim motor seçimimdeki nihai adıma geçmeden önce yukarıda bahsettiğim "özel" tercihlerimden kısaca bahsedeyim.

Yine Scale takıntımdan dolayı son zamanlarda tercih ettiğim bir pervane markası var, o da varioprop. Bu pervaneler göreceli olarak pahalı olmasına rağmen benim modellerim için sağladığı iki büyük avantaj var; birincisi hatveleri ayarlanabiliyor, ve ikinci olarak da çok gerçekçi görünen pal seçenekleri var ve 2 palden 5 pale kadar bir pervane oluşturmak mümkün.
Hatvenin değişebilmesi motordan maksimum faydanın alınmasını sağlayıp aynı zamanda modelin de uçuş hızının ihtiyaca göre ayarlanmasına olanak veriyor.

Motor olarak da bu tür "değerli" modellerimde scorpion tercih ediyorum. Çünkü kalite fiyat oranı oldukça iyi olan bir motor üreticisi ve verileri oldukça güvenilir olan bir hesaplama uygulamasına sahip (Scorpion calc).

Yukarıda bahsettiğim gibi önce scale pervane çapı ve pal sayısıyla işe başlıyorum, scorpion calc uygulamasını kullanarak, pratik minimum güç kriterimi sağlayan motorları tek tek inceliyorum. Seçtiğim pil gerilimini ve istediğim pervane çapını sabit girdi olarak kullanıp, pervane pitch değerlerini değiştirerek yazılımın hesapladığı tam gazdaki devir, pervane pitch hızı, çekilen akım, güç, motor sıcaklığı ve itki (çekiş) kuvveti değerlerini değerlendiriyorum. Bu değerlerin hepsini benim istediğim aralıkta sağlayabilen ve mantıklı makul boyut ve fiyatta bir motor varsa ne ala. Yoksa pervane çapını bir alt seçeneğe indirip tekrar bir inceleme yapıyorum. Bu şekilde belirlediğim alternatiflerim üzerinde de son bir detaylı inceleme yapıp nihai kararımı veriyorum.

Örnek olarak aşağıda scorpion calcten bir hesaplama ekran görüntüsü paylaşayım:
Bu hesaptaki girdiler hurricane için seçtiğim sistemin girdileridir.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol


Scorpioncalcın yaptığı hesaplamalar piyasada mevcut pervaneler için gayet gerçekçi değerler veriyor. Ancak Varioprop pervaneleri ile test yapmadıkları için sonuçlar kp ve k2 katsayılarına çok bağlı oluyor. Bu katsayılar doğrudan pervanenin şekli, kanat alanları vs gibi özelliklerine bağlı katsayılar. Ben elimdeki pervaneler ile kendi yaptığım testlere dayalı olarak bu katsayıları belirleyip hesaplamaları o şekilde yaptırıyorum. ama hiç kullanmadığım bir pervane varsa elimde belli bir hassasiyet analizi yapıp bu katsayıları ufak ufak arttırıp azaltarak sonucun ne şekilde değiştiğine bakıp ona göre karar veriyorum. (Açıkçası thrust yani itki katsayısıyla pek ilgilenmiyorum, zira itki değerini çok kaba olarak değerlendirip yeterli olup olmayacağına bakıyorum, ordaki değerden %20 az yada çok olması benim için çok kritik olmuyor. sonuçta 3D uçmuyorum :) )


Tekrar edeyim, yukarıda çok özel bir uygulama için benim ne şekilde seçim yaptığımı detaylı olarak anlattım. Yeni başlayan birisi için biraz kafa karıştırıcı olabileceğinin farkındayım, ama yeni başlayanın da bir scale model uçurmaması gerektiği pek çok yerde yazıyor sanırım. :)

Mahallenin delisinden sevgilerle :)
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Abi ellerine saglik. Boyle pratik hesaplari cok seviyorum. Belki her tur ucagi kapsamiyordur, belki tam cuk diye oturmuyordur, belki de cok iyi bir hesaptir bilemiyorum, ama bir baslangic noktasi vermesi bile yeterli. [emoji106][emoji5]

Bir konumuz vardi pal boyuna gore kafa turlari diye mesela, zamaninda nasil isime yaramisti anlatamam. :)
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Çok mu güzel ve doğru açıkladım acaba konuyu :rolleyes: :islik:

Hiç bir uçakcı abi ve kardeşimizden düzeltme ve/veya ilave bir yorum gelmedi :laugh: ;D
 
  • Beğen
Tepkiler: Deniz Tanrıverdi
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Mehmet Kucuksari' Alıntı:
Çok mu güzel ve doğru açıkladım acaba konuyu :rolleyes: :islik:

Hiç bir uçakcı abi ve kardeşimizden düzeltme ve/veya ilave bir yorum gelmedi :laugh: ;D

Evet, bence yeni birisi için yeteri kadar doğru ve güzel. %p Çünkü başlangıç için burada temel kavramları ve bunların birbiri ile bağlantısını anlaması gerekiyor yeni başlayan birisi.
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Cıkkkkkkkkkkkkkk olmamış. :laugh: Bu nedir böyle abi, sen buna pratik mi diyorsun şimdi. Sayfalarca yazı var burada. :mad:

Bu kadar okuyacak olsam uçak mühendisi olurdum. :lollol: :lol: :lol:

Uçak zordur arkadaşlar, pilot olmayana tavsiye etmiyoruz hiç. Siz gelin helici olun, bizim kapımız herkese açık. :laugh:

Abi anlayamıyorum bu içindeki modelciliğe hizmet aşkını. :lollol: :lol: :lol:
 
  • Haha
Tepkiler: Deniz Tanrıverdi
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Emre Kaman' Alıntı:
Abi ellerine saglik. Boyle pratik hesaplari cok seviyorum. Belki her tur ucagi kapsamiyordur, belki tam cuk diye oturmuyordur, belki de cok iyi bir hesaptir bilemiyorum, ama bir baslangic noktasi vermesi bile yeterli. [emoji106][emoji5]

%100 katılıyorum, elinize sağlık Mehmet abi :thumbup:
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Mehmet Bey elinize sağlık,

İş yoğunluğu, seyahat derken biraz geciktim konuyu tam olarak okumakta ve cevap yazmakta kusuruma bakmayın.

Aslında yazıdaki bilgi gerçekten hap gibi ve çok faydalıdır. Fazla da istinası yoktur, bu yol izlendiği zaman uçmayacak bir uçak olmaz bence. Tabi uçağın kendisi aerodinamik olarak uçabilir olduğu sürece :D

Ben kendimi elektrik motoru seçiminde uzman/usta saymıyorum, benim motorlardaki esas uzmanlık alanım 4 zamanlı glow motorlarıdır. Ama bunca yıllık modelcilik geçmişimde elektrikli olarak basit eğitim modellerinden scale modellere kadar çeşitli elektrikli model yapmışlığım var. En azından kendi tecrübemi ve yolumu paylaşabilirim. Doğru yol budur diyemem ama bugüne kadar bu yolun hiç başarısız olmadığını söyleyebilirim :)

3. MESAJA TAŞINMIŞTIR.

 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Deli işte! Dikkate almayın... :islik:

Yeni başlayanlar bu kadar detaya girmeyin. Birazcık araştırıp deneme yanılma yöntemini deneyin. Bir problem çıktığında "niye böyle oldu ki?" diye araştırmaya başlayın. Böylece bu hobiden soğumazsınız. Eğer bu deliye bakarsınız simülatörden öteye gidemezsiniz.... :eek:kuyun:

Ama mutlaka bilenler ile buluşmaya çalışın, imkanlarını ölçüsünde. :thumbup:
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

"Mahallenin delisi" ne değerli katkıları için teşekkür ederiz :thumbup:

Özellikle benim vurgulama unuttuğum "Besleme Voltaj tespit kısmı" gayet yerinde oldu %p

Diğer taraftan SCALE modeller için Pervane seçim kriterlerini de paylaşman bilgi olarak güzel oldu, teşekkür ederiz, ellerine sağlık %p

Deniz Tanrıverdi' Alıntı:
Yeni başlayanlar bu kadar detaya girmeyin. Birazcık araştırıp deneme yanılma yöntemini deneyin. Bir problem çıktığında "niye böyle oldu ki?" diye araştırmaya başlayın. Böylece bu hobiden soğumazsınız. Eğer bu deliye bakarsınız simülatörden öteye gidemezsiniz.... :eek:kuyun:
Deniz hocam işte "Niye böyle oldu ki?" kısmında bu konu devreye girecek :laugh: :D
 
  • Haha
Tepkiler: Deniz Tanrıverdi
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Delinin karanlık tarafa da geçeceği belliydi. Biz uçakçılar daha pratik düşünür, daha çabuk havalanırız ve daha uzun süre havada kalırız. Üstüne üstlük daha az bakım yaparız. Acemilerin bunu da bilmesi lazım :D
 
Elektrikli Ucak Modelleri icin dogru motor, pervane, ESC ve pil secimi

Deniz Tanrıverdi' Alıntı:
Delinin karanlık tarafa da geçeceği belliydi. Biz uçakçılar daha pratik düşünür, daha çabuk havalanırız ve daha uzun süre havada kalırız. Üstüne üstlük daha az bakım yaparız. Acemilerin bunu da bilmesi lazım :D
Doğrudur abi ama eksik :laugh: Bence "Daha çabuk indiğimiz de olur" da ilave edelim lütfen ;D